Provided by: manpages-pl_4.27.0-1_all bug

NAZWA

       random - przegląd interfejsów do pozyskiwania losowości

OPIS

       Generator  liczb  losowych  jądra  generuje  ziarno  dla  kryptograficznie  bezpiecznego generatora liczb
       pseudolosowych (ang. cryptographically secure pseudorandom  number  generator  —  CSPRNG),  w  oparciu  o
       entropię zebraną ze sterowników urządzeń i innych źródeł szumu środowiskowego. Jest on zaprojektowany nie
       pod kątem szybkości, lecz bezpieczeństwa.

       Dostęp do wyjścia z CSPRNG jądra dają następujące interfejsy:

       •  Urządzenia  /dev/urandom  i  /dev/random,  opisane  w podręczniku random(4). Urządzenia te istniały od
          wczesnego Linuksa i są dostępne również na wielu innych systemach.

       •  Typowo linuksowe wywołanie systemowe getrandom(2), dostępne od Linuksa 3.17.  To  wywołanie  systemowe
          zapewnia  dostęp  do  tego samego źródła co /dev/urandom (dalej: „źródło urandom”) albo do tego samego
          źródła co /dev/random (dalej: „źródło random”). Domyślnym źródłem jest źródło urandom;  źródło  random
          jest  wybierane  podając do wywołania systemowego znacznik GRND_RANDOM (funkcja getentropy(3) zapewnia
          nieco bardziej przenośny interfejs zbudowany na getrandom(2)).

   Inicjowanie puli entropii
       Jądro zbiera bity entropii ze środowiska. Gdy zbierze odpowiednią ilość  losowych  bitów,  pula  entropii
       jest uważana za zainicjowaną.

   Wybór źródła losowości
       O  ile  nie generuje się długoterminowych kluczy (a zwykle nawet wówczas), prawdopodobnie nie ma potrzeby
       odczytywania z urządzenia /dev/random, ani korzystania  z  getrandom(2)  ze  znacznikiem  GRND_RANDOM.  W
       zamian  powinno  się  odczytywać  z  urządzenia  /dev/urandom  lub korzystać z getrandom(2) bez znacznika
       GRND_RANDOM. Algorytmy kryptograficzne używane jako źródło urandom są dość konserwatywne, dlatego powinny
       być wystarczające do wszystkich zastosowań.

       Wadą GRND_RANDOM i odczytywania z /dev/random jest fakt, że operacja ta  może  blokować  na  nieokreślony
       czas. Co więcej, radzenie sobie z częściowo zaspokojonymi żądaniami, co może zdarzyć się przy korzystaniu
       z GRND_RANDOM lub odczytywaniu z /dev/random, zwiększa złożoność kodu.

   Monte Carlo i inne zastosowania próbkowania probabilistycznego
       Korzystanie  z  tych  interfejsów  w celu dostarczania dużej ilości danych symulacjom Monte Carlo i innym
       programom/algorytmom wykonującym próbkowanie probabilistyczne  będzie  wolne.  Ponadto  jest  niezasadne,
       ponieważ  takie aplikacje nie wymagają liczb losowych kryptograficznie bezpiecznych. Zamiast tego, należy
       korzystać z opisanych w niniejszym podręczniku interfejsów do pozyskania niewielkiej ilości  danych  jako
       ziarna  do  generatora  liczb pseudolosowych, znajdującego się w przestrzeni użytkownika, używanego przez
       aplikacje tego typu.

   Porównanie pomiędzy getrandom, /dev/urandom i /dev/random
       Poniższa tabela podsumowuje zachowanie różnych  interfejsów,  jakie  mogą  być  stosowane  do  pozyskania
       losowości.  GRND_NONBLOCK  jest  znacznikiem  kontrolującym  blokujące  zachowanie getrandom(2). Ostatnia
       kolumna dotyczy przypadku, jaki może mieć miejsce we wczesnej  fazie  rozruchu,  gdy  pula  entropii  nie
       została jeszcze zainicjowana.
       ┌───────────────┬──────────────┬────────────────┬────────────────────┐
       │ InterfejsPulaZachowanieZachowanie, gdy    │
       │               │              │ blokowaniapula nie jest      │
       │               │              │                │ jeszcze gotowa     │
       ├───────────────┼──────────────┼────────────────┼────────────────────┤
       │ /dev/random   │ Pula         │ Gdy zbyt mało  │ Blokuje, do        │
       │               │ blokująca    │ entropii,      │ momentu zebrania   │
       │               │              │ blokuje do     │ wystarczającej     │
       │               │              │ momentu        │ entropii           │
       │               │              │ wystąpienia    │                    │
       │               │              │ wystarczającej │                    │
       │               │              │ entropii       │                    │
       ├───────────────┼──────────────┼────────────────┼────────────────────┤
       │ /dev/urandom  │ Wyjście      │ Nigdy nie      │ Zwraca wyjście z   │
       │               │ CSPRNG       │ blokuje        │ niezainicjowanej   │
       │               │              │                │ CSPRNG (być może   │
       │               │              │                │ ze zbyt niską      │
       │               │              │                │ entropią,          │
       │               │              │                │ nieodpowiednią dla │
       │               │              │                │ kryptografii)      │
       ├───────────────┼──────────────┼────────────────┼────────────────────┤
       │ getrandom()   │ Jak          │ Nie blokuje po │ Blokuje, do        │
       │               │ /dev/urandom │ uzyskaniu      │ momentu uzyskania  │
       │               │              │ gotowości puli │ gotowości puli     │
       ├───────────────┼──────────────┼────────────────┼────────────────────┤
       │ getrandom()   │ Jak          │ Gdy zbyt mało  │ Blokuje, do        │
       │ GRND_RANDOM/dev/random  │ entropii,      │ momentu uzyskania  │
       │               │              │ blokuje do     │ gotowości puli     │
       │               │              │ momentu        │                    │
       │               │              │ wystąpienia    │                    │
       │               │              │ wystarczającej │                    │
       │               │              │ entropii       │                    │
       ├───────────────┼──────────────┼────────────────┼────────────────────┤
       │ getrandom()   │ Jak          │ Nie blokuje po │ EAGAIN             │
       │ GRND_NONBLOCK/dev/urandom │ uzyskaniu      │                    │
       │               │              │ gotowości puli │                    │
       ├───────────────┼──────────────┼────────────────┼────────────────────┤
       │ getrandom()   │ Jak          │ EAGAIN gdy     │ EAGAIN             │
       │ GRND_RANDOM + │ /dev/random  │ zbyt mało      │                    │
       │ GRND_NONBLOCK │              │ entropii       │                    │
       └───────────────┴──────────────┴────────────────┴────────────────────┘

   Generowanie kluczy kryptograficznych
       Ilość  ziarna,  potrzebnego  do  wygenerowania  klucza kryptograficznego równa się efektywnemu rozmiarowi
       klucza. Przykładowo, 3072-bitowy klucz prywatny RSA lub Diffiego-Hellmana ma efektywny rozmiar 128  bitów
       (wymaga  około  2^128  operacji  do  złamania),  zatem  generator klucza potrzebuje jedynie 128 bitów (16
       bajtów) ziarna z /dev/random.

       Choć pewien margines bezpieczeństwa ponad to minimum jest rozsądny, jako zabezpieczenie wobec ułomności w
       algorytmie CSPRNG, żadna z dostępnych aktualnie funkcji pierwotnych nie może obiecać więcej niż 256 bitów
       bezpieczeństwa, zatem jeśli program odczytuje więcej niż 256 bitów (32 bajty) z puli losowości  jądra  na
       wywołanie  albo  na  rozsądny  interwał ponownego generowania ziarna (nie mniejszy niż minutę), należy to
       uznać za oznakę braku umiejętnej implementacji kryptograficznej.

ZOBACZ TAKŻE

       getrandom(2), getauxval(3), getentropy(3), random(4), urandom(4), signal(7)

TŁUMACZENIE

       Tłumaczenie niniejszej strony podręcznika: Michał Kułach <michal.kulach@gmail.com>

       Niniejsze tłumaczenie jest wolną dokumentacją. Bliższe informacje  o  warunkach  licencji  można  uzyskać
       zapoznając   się   z   GNU General Public License w wersji 3   lub  nowszej.  Nie  przyjmuje  się  ŻADNEJ
       ODPOWIEDZIALNOŚCI.

       Błędy w  tłumaczeniu  strony  podręcznika  prosimy  zgłaszać  na  adres  listy  dyskusyjnej  manpages-pl-
       list@lists.sourceforge.net.

Linux man-pages 6.9.1                            2 maja 2024 r.                                        random(7)