Provided by: manpages-pl_4.13-4_all bug

NAZWA

       lilo - instaluje program rozruchowy LiLO

SKŁADNIA

       Podstawowe zastosowanie:

        lilo

       Dodatkowe zastosowania:

        lilo -A        # activate/show active partition
        lilo -E        # edit header or update a bitmap file
        lilo -I        # inquire path name of current kernel
        lilo -M        # write a Master Boot Loader on a device
        lilo -q        # query map and show its content
        lilo -R        # set default command line for next reboot
        lilo -T        # tell more about specified topic
        lilo {-u|-U}   # uninstall LiLO boot loader

OPIS

       lilo instaluje program rozruchowy, który zostanie uaktywniony przy następnym uruchomieniu komputera.
       Domyślny plik konfiguracyjny /etc/lilo.conf (zob. lilo.conf(5)) zawiera większość opcji, lecz wiele, w
       tych te, które przesłaniają plik konfiguracyjny, może zostać podanych w wierszu polecenia.

OPCJE

       -A główne-urządzenie [ N ]
           Used with a single argument, inquire of active partition on device master-device; e.g. /dev/sda. With
           N==0:  deactivate  all  partitions  on the device. With N in the range [1..n]: activate the specified
           partition and deactivate all others.  Normally, only primary partitions [1..4] may be activated,  but
           if  the  'Extended  Master Boot Loader' is present on the Master Boot Record (MBR) of the device (see
           the -M option), any partition may be made active.  Whether the actual OS in the partition  will  boot
           from a logical partition depends on the characteristics of the OS. LILO boot records for Linux may be
           booted from a logical partition.

       -b urządzenie-rozruchowe
           Ustala  urządzenie  rozruchowe  gdzie  program  rozruchowy  będzie  zainstalowany.   Na  przyjład "-b
           /dev/sda" ustala główny sektor rozruchowy (MBR) na pierwszym dysku jako  urządzenie  rozruchowe;  "-b
           /dev/sdb5" jako urządzenie rozruchowe ustala pierwszą partycję logiczną na drugim dysku.

       -B plik-mapy-bitowej
           Określa  plik  mapy  bitowej  z  graficznym  ekranem  wykorzystywanym  w czasie uruchamiania systemu,
           najlepiej przygotowanym wcześniej za pomocą opcji -E.

       -c  Włącza kompresję mapy. Ta opcja  połączy  żądania  odczytu  z  sąsiednich  sektorów.  Przyspiesza  to
           startowanie (szczególnie z dyskietki).

       -C plik-konfiguracyjny
           Ustawia inną ścieżkę i nazwę pliku konfiguracyjnego. Domyślna to /etc/lilo.conf.

       -d opóźnienie
           Ustala  opóźnienie w dziesiętnych częściach sekundy ("20" = 2 sek.) przed automatycznym uruchomieniem
           pierwszego obrazu. To daje czas na przerwanie automatycznego procesu  startu  klawiszem  Shift,  Alt,
           Ctrl, ScrollLock lub CapsLock. Po takim przerwaniu wyświetlona zostanie zachęta boot:.

           Ten przełącznik zostanie przesłonięty jeśli w pliku konfiguracyjnym pojawi się prompt.

       -D etykieta
           Używa jądra o podanej etykiecie, jako domyślnego jądra do wystartowania, zamiast pierwszego z listy w
           pliku konfiguracyjnym.

       -E nazwa_pliku.roz
           Gdy  .roz  to  .bmp,  zakłada  się,  że  plik ten jest plikiem graficznym do użycia w konfiguracyjnej
           dyrektywie bitmap=. Proszę uruchomić interaktywny edytor aby utworzyć lub zmienić kolor/informacje  o
           położeniu  nagłówku  LILO  pliku  z  mapą  bitową (patrz bmp-colors, bmp-table i bmp-timer na stronie
           podręcznika lilo.conf(5)).

           Gdy .roz to .dat, zakłada się, że plik  ten  jest  plikiem  konfiguracyjnym  z  podanymi  parametrami
           graficznej  mapy  bitowej,  które zamieniane są na nagłówek LILO w pliku z mapą bitową o takiej samej
           nazwie.

           Gdy plik .bmp będzie modyfikowany za pomocą  edytora  graficznego  (np.  GIMP-a),  to  nagłówek  LILO
           zostanie  utracony.  Można  go  odzyskać  używając pliku .dat, który służy za tekstową kopię zapasową
           informacji nagłówkowych LILO.

       -f tablica-dysku
           Ustawia inny plik z parametrami geometrii dysku (domyślnym jest /etc/disktab).

       -F  Unieważnia sprawdzanie sektora startowego dla systemów plików (np. swap, ext4, xfs, ...), które  mogą
           być  zniszczone  przez  instalację sektora startowego LILO na pierwszym sektorze partycji. Te systemy
           plików używają pierwszego sektora jako superbloku.

           Proszę porównać z -P ignore, które obchodzi sprawdzenie danej partycji.

       -g  Generate 'cylinder/head/sector' (CHS geometric) disk addresses. Limited  to  cylinders  up  to  1023.
           Forces compatibility with very old versions of LILO (obsolete switch).

       -H  Obchodzi zatrzymanie krytyczne, gdy macierz RAID nie posiada wszystkich aktywnych dysków.

       -I etykieta [D|a|i|k|r|R]
           Etykieta  jest  brana  z  nazwy  obrazu  podanego  w  pliku  konfiguracyjnym.  To polecenie wyświetli
           odpowiadającą etykiecie nazwę pliku jądra,  pliku  tablicy  klawiszy,  początkowego  pliku  ramdysku,
           określeniu  korzenia  lub  łańcucha  "append=" (opcja "i", "k", "r", "R" lub "a"). Opcja "d" ignoruje
           parametr etykieta i wypisuje domyślną etykietę "image=" lub pierwszą  etykietę  "image=",  jeśli  nie
           podano domyślnego image.

       -l  Generuje 24-bitowe liniowe adresy sektorów, zamiast adresów cylindrów/głowic/sektorów.

       -L  Generuje  32-bitowe  Logiczne  Adresy  Bloków  (Logical  Block  Addresses  -  LBA),  zamiast  adresów
           cylindrów/głowic/sektorów (cylinder/head/sector - CHS). Pozwala to na dostęp do  wszystkich  partycji
           na dyskach mających więcej niż 1024 cylindry (jest to domyślna geometria).

       -m plik-mapy
           Używa podanego pliku mapy zamiast domyślnego /boot/map.

       -M główne-urządzenie {mbr|ext}
           Install  a  Master  Boot  Record  on the device specified as master-device, selecting the Standard or
           Extended Master Boot Loader per option. The primary partition table on master-device is  undisturbed.
           If  no  valid Volume-ID (serial number) is present, then generate one and write it to the MBR. If mbr
           is set, the Standard Master Boot Loader will search partitions 1-4 for an active flag, and  boot  the
           flagged partition. Only one active flag is allowed. If ext is set, the search for an active partition
           will  include  logical  partitions  as  well.  The presence of the Extended Master Boot Loader on the
           Master Boot Record (MBR = sector 0) of a disk affects the operation of the -A option.

       -p  Wymaga interaktywnego wpisania wszystkich haseł podanych w pliku konfiguracyjnym jako "".

       -P {fix|ignore|opcja-globalna}
           Naprawienie lub zignorowanie błędnych tablic partycji, tzn. tablicy partycji z niepasującymi adresami
           sektora/głowicy/cylindra. Najpierw należy zawsze spróbować użyć  ignore  gdyż  fix  nadpisze  tablicę
           partycji, być może niszcząc wszystkie partycje na dysku.

           ignore  jest  używane  także  po  to  aby  obejść  sprawdzanie  tablicy partycji w poszukiwaniu typów
           partycji, które mogą nie pozwalać na instalację sektora startowego  LILO.  Proszę  porównać  z  flagą
           "-F", która unieważnia sprawdzanie bieżącego sektora rozruchowego.

           opcja  globalna  pozwala  na przekazanie dowolnej opcji, która może pojawić się w sekcji globalnej (u
           góry) pliku konfiguracyjnego (/etc/lilo.conf). Na przykład -P nowarn  przekaże  opcję  "nowarn",  tak
           jakby  "nowarn"  pojawiło  się  pliku  konfiguracyjnym (tak samo, jak przełącznik "-w"). Podobnie, -P
           timeout=50 doda lub  przesłoni  wiersz  "timeout="  w  pliku  konfiguracyjnym.  Proszę  zauważyć,  że
           przełącznik  -P  w  rzeczywistości  dubluje wiele przełączników wiersza polecenia. Jednak nie jest to
           dokładnie to samo, ponieważ niektóre przełączniki przesłaniają inne opcje, np. "-g"  (-P  geometric),
           "-L" (-P lba32).

       -q  Wyświetla  aktualnie  mapowane  pliki.  lilo  tworzy plik, domyślnie /boot/map, zawierający wszystkie
           nazwy i lokalizacje jąder startowych. Ta opcja wyświetli te nazwy. Proszę użyć wraz z  opcją  -v  aby
           uzyskać bardziej szczegółową informację na temat zainstalowanych programów rozruchowych.

       -r główny-katalog
           Wykonuje  chroot  do  podanego katalogu przed podjęciem jakiegokolwiek działania. Nowy katalog główny
           musi zawierać katalog /dev i  może  potrzebować  katalogu  /boot.   Może  być  także  potrzebny  plik
           /etc/lilo.conf.

       -R wiersz poleceń
           Ta   opcja  zmienia  domyślną  linię  poleceń  dla  programu  rozruchowego  podczas  jego  następnego
           uruchomienia. Po wykonaniu wiersz ten zostanie usunięty, ponieważ jest on tylko jednorazowy. Na  ogół
           jest to wykorzystywane w skryptach zamykania systemu, zaraz przed wywołaniem "shutdown -r". Użyte bez
           żadnego argumentu anuluje zablokowaną lub przywróci linię komend.

           This  Command  line  starts with image identifier (as shown during map file update), then space, then
           kernel parameters. The kernel parameters are appended to kernel command line  constructed  routinely.
           In  either  case,  it  there were parameters or not, such one-time command will be treated by loaders
           code, as if it is set at 'boot:' prompt. This could lead to  'password:'  prompt  at  boot  time.  Be
           warned! Refer to lilo.conf(5) for details.

       -s plik-zapisu
           Gdy  lilo  zapisuje  nowy  sektor  rozruchowy zachowuje poprzednią jego zawartość w pliku o domyślnej
           nazwie boot/boot.NNNN, gdzie NNNN jest szesnastkowym zapisem głównego i pobocznego numeru  urządzenia
           danego dysku/partycji.

           Ta  opcja  wyznacza  zapasowy  plik zapisu na jeden z trzech sposobów: katalog zapisu (domyślnym jest
           "/boot") używając domyślnej nazwy pliku "boot.NNNN" w podanym katalogu; szablon ścieżki,  do  którego
           dopisywane  jest  ".NNNN"  (domyślnym  byłby  "/boot/boot");  pełna  nazwa  ścieżki pliku, która musi
           zawierać poprawny przyrostek ".NNNN". Z opcją -u konieczne jest podanie pełnej ścieżki pliku.

       -S plik-zapisu
           Normalnie lilo nie nadpisze istniejącego zapisanego  pliku.  Ta  opcja  mówi,  że  nadpisywanie  jest
           wymuszone.  Tak  jak  z  -s  określeniem  musi  być  katalog  zapisu, szablon nazwy lub pełna ścieżka
           (zawierająca przyrostek ".NNNN").

       -t  Test. Nic nie jest zapisywane do sektora rozruchowego sektora ani do pliku mapy. Użyte razem z  opcją
           -v wyświetla co lilo ma zamiar robić.

       -T opcja
           Wypisuje informacje systemową, z której część pochodzi z BIOS-u. Jest to wygodniejsze od uruchamiania
           diagnostycznej dyskietki LILO.  opcja może być każdą z podanych:

              help  - wypisuje listę dostępnych diagnostyk
              ChRul - wypisuje typy partycji podlegające Zasadom-Zmian
                      (Change-Rules)
              EBDA  - wypisuje informacje o Rozszerzonym Obszarze Danych
                      BIOSU (Extended BIOS Data Area)
              geom=<dysk> wypisuje geometrię dysku np. geom=0x80
              geom  - wypisuje geometrię dla wszystkich dysków
              table=<dysk> wypisuje podstawową tablicę partycji;
                      np. table=/dev/sda
              video - wypisuje dostępne tryby graficzne programu rozruchowego

       -u [nazwa-urządzenia]
           Dezinstalacja lilo, poprzez powrotne skopiowanie zapisanego wcześniej sektora rozruchowego. Wraz z tą
           opcją użyte mogą być parametry -s i -C. Nazwa-urządzenia jest opcjonalna. Sprawdzany jest czas i data
           pliku.

       -U [nazwa-urządzenia]
           Tak jak przy -u, ale bez sprawdzenia czasu i daty.

       -v [numer]
           Zwiększenie  poziomu  komunikatów.  Podanie  od  jednej  do pięciu opcji -v sprawi, że lilo wyświetli
           więcej komunikatów. Numer (od 1 do 5) oznacza poziom szczegółowości.

       -V  Wyświetla numer wersji.

       -w[+|-]
           Jako -w lub -w- - wyłącza ostrzeżenia. Użyte jako -w+ przesłania nowarn z  pliku  konfiguracyjnego  i
           pokazuje ostrzeżenia.

       -x opcja
           Tylko  dla  instalacji  RAID. Opcja może być każdym ze słów kluczowych none, auto, mbr, mbr-only, lub
           oddzieloną przecinkami listą dodatkowych urządzeń startowych (lista nie może zawierać spacji).

           Instalacje RAID zapisują wpis rozruchowy na partycji RAID. Warunkowe zapisywanie MBR-u może  pomóc  w
           ustawieniu  RAID-a  jako  ładujący (bootable) podczas odzyskiwania, lecz wszystkie domyślne działania
           mogą zostać unieważnione. Działanie podobne do poprzedniej wersji jest  osiągnięte  dzięki  opcji  -x
           mbr-only.

       -X  Reserved  for  LILO  internal use. May produce different output for different LILO versions. The line
           beginning "CFLAGS=" will contain the compiler options used to generate this version of LILO.

       -z  Gdy użyte z opcją  "-M",  usuwa  numer  seryjny  urządzenia.  Przeważnie  opcja  ta  używana  jest  w
           następującej sekwencji do wygenerowania nowego numeru seryjnego urządzenia:

                lilo -z -M /dev/sda
                lilo -M /dev/sda

       -Z opcja
           Tells  the boot installer whether special precautions need to be taken because the BIOS fails to pass
           the correct device code in DL (-Z0). Or may specify  that  the  BIOS  always  gets  DL  right  (-Z1).
           Corresponds to, and overrides, the configuration file option 'bios-passes-dl='.

KONFIGURACJA

       Powyższe opcje linii poleceń odpowiadają podanym poniżej słowom kluczowym w pliku konfiguracyjnym.

        -b bootdev boot=bootdev   -B file.bmp bitmap=file.bmp  -c compact
        -d dsec delay=dsec  -D label default=label  -f file disktab=file
       -g geometric  -l linear  -L lba32  -m mapfile map=mapfile  -P fix
       fix-table  -P ignore ignore-table  -s file backup=file  -S file
       force-backup=file  -v [N] verbose=N  -w nowarn  -x option
       raid-extra-boot=option  -Z option bios-passes-dl=option

OPCJE ROZRUCHOWE

       The  options  described  here  may  be  specified at boot time on the command line when a kernel image is
       booted. These options are processed by LILO, and are removed from the command line before it is passed to
       the kernel, unless otherwise noted.

       lock
           Blokuje linię komend, tak jakby "lock" było podane w pliku /etc/lilo.conf.

       mem=###[,K,M,G]
           Ustala maksymalną ilość pamięci w systemie w bajtach, kilobajtach, megabajtach  lub  gigabajtach.  Ta
           opcja nie jest usuwana z linii komend i jest zawsze przekazywana do jądra.

       nobd
           Wyłącza   pobieranie   danych   z   BIOS-u.   Opcja  ta  jest  zarezerwowana  do  użytku  z  BIOS-ami
           niekompatybilnymi z IBM, które zawieszają się na liniach:

                Loading...............
                BIOS data check

       vga=[ASK,EXT,EXTENDED,NORMAL,###,0x###]
           Pozwala unieważnić domyślny tryb wideo podczas startu jądra.

BŁĘDY ŁADOWANIA SYSTEMU

       The boot process takes place in two stages. The first stage loader is a single sector, and is  loaded  by
       the  BIOS  or  by the loader in the MBR. It loads the multi-sector second stage loader, but is very space
       limited. When the first stage loader gets control, it types the letter 'L'; when it is ready to  transfer
       control  to the second stage loader it types the letter 'I'. If any error occurs, like a disk read error,
       it will put out a hexadecimal error code and then re-try the operation.  All hex  error  codes  are  BIOS
       return values, except for the lilo-generated codes: 40, 99 and 9A. A partial list of error codes follows:

         00 no error (brak błędu)
         01 invalid disk command (nieprawidłowe polecenie dysku)
         02 address mark not found (nie znaleziono znacznika adresu)
         03 disk write-protected (dysk zabezpieczony przed zapisem
         04 sector not found (nie znaleziono sektora)
         06 floppy disk removed (wysunięto dyskietkę)
         08 DMA overrun (przepełnienie DMA)
         0A bad sector flag (błędna flaga sektora)
         0B bad track flag (błędna flaga ścieżki)
         20 controller failure (błąd kontrolera)
         40 seek failure (BIOS) (błąd wyszukiwania)
         40 cylinder>1023 (LILO)
         99 invalid second stage index sector (LILO) (nieprawidłowy indeks
       sektora drugiej fazy LILO)
         9A no second stage loader signature (LILO) (brak sygnatury drugiej fazy
       LILO)
         AA drive not ready (dysk nie jest gotowy)
         FF sense operation failed

       Error  code  40  is  generated  by  the  BIOS, or by LILO during the conversion of a linear (24-bit) disk
       address to a geometric (C:H:S) address. On older systems which do not support lba32 (32-bit)  addressing,
       this  error  may  also  be generated.  Errors 99 and 9A usually mean the map file ('-m' or 'map=') is not
       readable, likely because LILO was not re-run after some system change, or there is  a  geometry  mismatch
       between what LILO used (lilo -v3 to display) and what is actually being used by the BIOS (one of the lilo
       diagnostic disks, available in the source distribution, may be needed to diagnose this problem).

       When  the  second  stage  loader has received control from the first stage, it prints the letter 'L', and
       when it has initialized itself, including verifying the "Descriptor Table" - the list  of  kernels/others
       to boot - it will print the letter "O", to form the full word "LILO", in uppercase.

       Wszystkie  błędy  programu  ładującego  drugiego  stopnia  są wiadomościami w języku angielskim i próbują
       wskazać, mniej lub bardziej udanie, istotę błędu.

BŁĘDY

       Opcje pliku konfiguracyjnego "backup" i "force-backup" powinny  określać  katalog  zapasowy  lub  szablon
       ścieżki  pliku zapasowego na wszystkich instalacjach RAID. Użycie jawnej nazwy pliku może nie pozwolić na
       poprawne utworzenie wielu plików zapasowych. Najlepiej jest używać mechanizmu domyślnego, ponieważ działa
       on poprawnie we wszystkich przypadkach.

PRAWA AUTORSKIE

        Copyright (C) 1992-1998 Werner Almesberger  Copyright (C) 1999-2007
       John Coffman  Copyright (C) 2009-2014 Joachim Wiedorn

       Dystrybucja i użycie w postaci binarnej i źródłowej z (lub bez) modyfikacjami jest dozwolone na  zasadach
       licencji BSD dołączonej w pliku COPYING.

AUTOR

       lilo napisali:

        Werner Almesberger (wersje: 0-21),  John Coffman (wersje: 21.2-22.8),
        Joachim Wiedorn (od wersji 23.0).

       This manual page was written by Werner Almesberger and Joachim Wiedorn <joodevel at joonet.de>.

ZOBACZ TAKŻE

       lilo.conf(5), liloconfig(8), lilo-uuid-diskid(8), mkrescue(8), fdisk(8), mkinitrd(8)

T◈UMACZENIE

       Autorami  polskiego  tłumaczenia  niniejszej  strony podręcznika są: Adam Byrtek <alpha@irc.pl>, Grzegorz
       Goławski <grzegol@pld.org.pl> i Michał Kułach <michal.kulach@gmail.com>

       Niniejsze tłumaczenie jest wolną dokumentacją. Bliższe informacje  o  warunkach  licencji  można  uzyskać
       zapoznając   się   z   GNU General Public License w wersji 3   lub  nowszej.  Nie  przyjmuje  się  ŻADNEJ
       ODPOWIEDZIALNOŚCI.

       Błędy w  tłumaczeniu  strony  podręcznika  prosimy  zgłaszać  na  adres  listy  dyskusyjnej  manpages-pl-
       list@lists.sourceforge.net.

24.2                                          22 listopada 2015 r.                                       LILO(8)