Provided by: manpages-tr_2.0.6-2_all 
İSİM
nano - pico’dan esinlenilmiş başka bir düzenleyici
KULLANIM
nano [SEÇENEKLER] [[+SATIR[,SÜTUN]] DOSYA]...
nano [SEÇENEKLER] [[+[crCR](/|?)DİZGE] DOSYA]...
AÇIKLAMA
nano küçük ve kullanıcı dostu bir metin düzenleyicisidir. Pico’nun görünüşünde, ancak özgür bir
yazılımdır. Birden fazla dosya açma, satır satır kaydırma, geri alma/yineleme, sözdizimi renklendirme,
satır numaralandırma ve çok uzun satırları sarmalama gibi Pico’da olmayan özellikleri vardır.
Komut satırında dosya adı verilirken, dosya adının önüne artı imi (+) ile satır numarası eklenerek imleç
belirli bir satıra, hatta virgülle eklenerek belirli bir sütuna yerleştirilebilir. (Negatif sayılar
dosyanın veya satırın sonundan itibaren sayılır.) Dosya isminden önce, bir dizgenin önüne +// veya +?
konularak imleç, bu dizgenin ilk veya son oluşumuna yerleştirilebilir. + işaretinden sonra c ve/veya r
eklenerek dizge harf büyüklüğüne duyarlı hale getirilebilir ve/veya düzenli ifade olarak yorumlanabilir,
c ve r yerine C ve R eklenerek bu arama kipleri devre dışı bırakılabilir. Dizge boşluk içeriyorsa,
dizgenin tırnak içine alınması gerekir. Örnek vermek gerekirse: "Foo" kelimesinin ilk geçtiği yerde
dosyanın açılması istenirse şöyle yapılabilir:
nano +c/Foo dosya
Özel bir durum olarak, dosya yerine bir tire (-) verilirse, nano verileri standart girdiden okur.
METNİ DÜZENLEME
Bir dosyaya metin girmek ve içinde dolaşmak kolaydır: Harfleri yazmak ve hareket tuşlarını kullanarak
imleci hareket ettirmek yeterlidir. Komutlar Ctrl (^) ve Sol Alt (M-) (Meta tuşu da denir) tuşları
kullanılarak girilir. ^K, geçerli satırı siler ve onu kesme tamponuna koyar. Ardışık ^K’ler, silinen tüm
satırları kesme tamponunda bir araya getirecektir. Herhangi bir imleç hareketi veya başka bir komutun
yürütülmesinden sonraki ^K kesme tamponunun üzerine yazılmasına neden olacaktır. ^U, kesme tamponunun
içeriğini geçerli imleç konumuna yapıştıracaktır.
Bir metin parçasının daha hassas kesilmesi veya kopyalanması gerektiğinde, başlangıç ^6 ile
işaretlenebilir, imleç sonuna hareket ettirebilir (işaretli metin vurgulanacaktır) ve ardından kesmek
için ^K veya kesme tamponuna kopyalamak M-6 tuşları kullanılabilir. Ayrıca işaretli metin ^O ile bir
dosyaya kaydedilebilir veya ^T^T ile yazım denetimi uygulanabilir.
Bazı uçbirimlerde metin, ok tuşlarını kullanırken Shift tuşunu basılı tutarak da seçilebilir. Ctrl veya
Alt tuşunu basılı tutmak da uzunluğu artıracaktır. İmleç hareket ettirilirken Shift tuşu bırakılırsa
seçim iptal olur.
Geçerli herhangi bir Unicode karakteri, M-V ve ardından karakterin onaltılık basamakları (altı basamaktan
az olduğunda <Space> veya <Enter> ile bitirilir) yazılarak tampona eklenebilir. M-V ve ardından ilgili
tuş vuruşu yazılarak bir komut da (^J hariç) eklenebilir.
Ekranın altındaki iki satır bazı önemli komutları gösterir; yerleşik yardım (^G) kullanılabilecek tüm
komutları listeler. Öntanımlı tuş vuruşları nanorc dosyasından değiştirilebilir - bkz. nanorc(5).
SEÇENEKLER
-A, --smarthome
Home tuşunu daha akıllı hale getirir. İmleç bir satırda boşluk olmayan karakterlerin en başında
olmamak şartıyla, herhangi bir yerdeyken Home tuşuna basıldığında, imleç satır başlangıca atlar
(ileri veya geri giderek). İmleç zaten o konumdaysa, satırın gerçek başlangıcına atlar.
-B, --backup
Bir dosyayı kaydederken önceki sürüm dosya adının başına tilde (~) eklenerek yedeklenir.
-C DİZİN, --backupdir=DİZİN
-B ile birlikte kullanılmak koşuluyla, tek bir yedek tutmak yerine, yedekleme her sürüme benzersiz
bir numara verilerek yapılır ve bu dosyalar belirtilen DİZİNe kaydedilir.
-D, --boldtext
Arayüzde renkler tersyüz edilmek yerine kalın karakterler kullanılır. Bu, nanorc dosyasıda
titlecolor, statuscolor, keycolor, functioncolor, numbercolor, selectedcolor tanımlarıyla geçersiz
kılınabilir. Bkz. nanorc(5).
-E, --tabstospaces
Yazılan her sekmeyi o konumdaki bir sekmenin kaplayacağı sayıda boşluğa dönüştürür.
-F, --multibuffer
Her dosya öntanımlı olarak ayrı bir tampona okunur.
-G, --locking
Dosyalar düzenlenirken vim tarzı dosya kilitlemesi uygulanır.
-H, --historylog
Son yüz arama dizgesi ve değiştirme dizgesi ve çalıştırılan komutlar kaydedilir, böylece sonraki
oturumlarda bunlar kolayca yeniden kullanılabilir.
-I, --ignorercfiles
Ne kullanıcının ne de sistemin nanorc dosyasına bakılır.
-J SAYI, --guidestripe=SAYI
Metnin genişliğini saptamaya yardımcı olmak için belirtilen sütuna dikey bir şerit çizilir. (Şeridin
rengi, nanorc dosyasındaki stripecolor ile değiştirilebilir.)
-K, --rawsequences
Önceleme dizilimlerinin yorumlanması ncurses’ten istenmedez, doğrudan yapılır. (Bazı tuşların düzgün
çalışması için bu seçeneğe ihtiyaç varsa, terminfo uçbirim açıklamasının kullanılan uçbirimin gerçek
davranışıyla tam olarak eşleşmediği anlamına gelir. Bu, örneğin bir BSD makinesine ssh(1) oturumu
açtığınızda olabilir.) Bu seçeneğin kullanılması nano’nun fare desteğini devre dışı bırakır.
-L, --nonewlines
Satır sonu karakteri ile bitmeyen satırların sonuna satır sonu karakterini otomatik olarak eklemez.
(POSIX’e uygun olmayan metin dosyaları kaydedilmesine sebep olur.)
-M, --trimblanks
Satır sarmalama ile oluşturulan veya yanlara hizalanan satırlarda satır sonu karakterinden önceki
boşluklar ayıklanır.
-N, --noconvert
DOS/Mac biçimindeki dosyaların otomatik dönüştürülmesi devre dışı bırakılır.
-O, --bookstyle
Yanlara hizalamada, ele alınan satırın başında boşluk varsa, bu boşluk paragraf başlangıcı olarak
yorumlanır (otomatik girintileme etkin değilse).
-P, --positionlog
Üzerinde çalışılan son 200 dosyanın son imleç konumu saklanır ve bu dosyalardan biri yeniden
açıldığında imleç o konuma yerleştirilir.
-Q "DÜZİFD", --quotestr="DÜZİFD"
Satırın tırnak içine alınan bölümüne uygulanacak düzenli ifadeyi belirler. "DÜZİFD" için "^([
\t]*([!#%:;>|}]|//))+" dizgesi öntanımlıdır (burada \t sekme anlamındadır). Bu, e-posta oluştururken
alıntılanan metin bloklarını ve kaynak kodu yazarken yorum satırı bloklarını yeniden düzenlemeyi
mümkün kılar.
-R, --restricted
Kısıtlı kip: Komut satırında belirtilmeyen herhangi bir dosyayı okumaz veya yazmaz. Bunun anlamı:
Geçmiş dosyalarını okuma veya yazma; askıya alma; yazım denetimi yapma; bir dosyayı başa veya sona
ekleme, dosyayı var olan bir dosyanın üzerine farklı adla kaydetme; dosyaları yedekleme. Kısıtlı kip,
nano’yu isminin başına ’r’ ekleyip ("rnano" olarak) çağırarak da etkinleştirilebilir.
-S, --softwrap
Ekranın genişliğini aşan satırları birden çok ekran satırı halinde görüntüler. (Bu yumuşak kaydırma,
kaba bir şekilde ekranın kenarında kelimeyi keserek değil, --atblanks seçeneğini de belirterek
boşluklardan keserek gerçekleştirilebilir.) (Eski kısa seçenek, -$, kullanımdan kaldırılmıştır.)
-T GENİŞLİK, --tabsize=GENİŞLİK
Sekme genişliğini GENİŞLİK sütun olarak belirler. Sıfırdan büyük bir değer belirtilmelidir. 8
öntanımlıdır.
-U, --quickblank
Durum çubuğu iletileri 20 yerine ilk tuş vuruşunda görünmez olur. -c/ (--constantshow) seçeneği bu
seçeneği geçersiz kılar. --minibar veya --zero seçeneği de belirtilmişse ileti öntanımlı olan 1.5
saniye yerine 0.8 saniye sonra görünmez olur.
-V, --version
Sürüm bilgilerini gösterir ve çıkar.
-W, --wordbounds
Kelime sınırları tespit edilirken noktalama imleri kelimenin parçası olarak kabul edilir.
-X "KARAKTERLER", --wordchars="KARAKTERLER"
Abecesayısal olanlardan başka, kelimenin parçası olarak kabul edilecek "KARAKTERLER"i belirler. -W
(--wordbounds) seçeneğiyle çeliştiğinden komut satırında ikisi de belirtilmişse en sağdaki etkin
olur.
-Y İSİM, --syntax=İSİM
nanorc dosyalarında tanımlananlar arasından, kullanılacak vurgulamanın adını belirler.
-Z, --zap
Değiştirilmemiş Geri Al veya Sil’in tek bir karakter yerine işaretli bölgeyi kesme tamponunu
etkilemeden silmesine izin verir.
-a, --atblanks
Yumuşak satır sarmalama yapılırken satır, tam ekran kenarından değil, en yakın boşluktan kesilir.
-b, --breaklonglines
Ekran kenarını aşan satırlara kesin satır sarmalaması uygulanır (Sarmalanan kısım önceki satırın
devamı değil, yeni bir satır haline gelir). -w (--nowrap) seçeneğinin zıddı olup komut satırında
ikisi de belirtilmişse en sağdaki etkin olur.
-c, --constantshow
Durum çubuğunda imleç konumu sürekli olarak gösterilir. -U (--quickblank) seçeneği ile geçersiz
kılınır.
-d, --rebinddelete
Silme ve geri silme tuşlarının düzgün çalışmasını sağlar. Sistemde bu iki tuş bir diğeri gibi
davranıyorsa bu seçenek bunu düzeltmek için kullanılabilir.
-e, --emptyline
Başlık çubuğunun altındaki satır kullanılmayıp boş bırakılır.
-f DOSYA, --rcfile=DOSYA
Sistem ve kullanıcı nanorc dosyaları yerine yalnızca belirtilen DOSYA okunur.
-g, --showcursor
İmleci dosya tarayıcısında (vurgulanan öğeye koyarak) ve yardım görüntüleyicide görünür yapar.
Kabartma uçbirim kullanıcıları ve görme bozukluğu olan kişiler için kullanışlıdır.
-h, --help
Komut satırı seçeneklerinin kısa bir özetini basar ve çıkar.
-i, --autoindent
Yeni oluşturulan satırı, önceki satırla (veya önceki satır bir paragrafın başlangıcıysa sonraki
satırla) aynı sayıda sekme ve/veya boşlukla otomatik olarak girintiler.
-j, --jumpyscrolling
Tampon içeriğini satır satır değil yarım ekranlık parçalar halinde kaydırır.
-k, --cutfromcursor
’Metni Kes’ komutu (normalde ^K), satırı satır başlangıcından itibaren değil, geçerli imleç
konumundan itibaren keser.
-l, --linenumbers
Metin alanının solunda (çapalı satırlar için kenar boşluğunda bulunan imin sağında) satır
numaralarını gösterir.
-m, --mouse
Sistemde varsa fare desteği etkinleştirilir. Etkinleştirildiğinde, imleci yerleştirmek, başlangıcı
işaretlemek (çift tıklama ile) ve komutları çalıştırmak için fare tıklamaları kullanılabilir. Fare, X
Pencere Sisteminde ve gpm çalışırken konsolda çalışacaktır. Shift tuşu basılıyken sürükleme ile metin
hala seçilebilir.
-n, --noread
Komut satırında verilen herhangi bir isme yeni bir dosya gibi davranılır. Bu, nano’nun isimli
borulara yazabilmesini sağlar: boş bir tamponla başlar ve kullanıcı "dosyayı" kaydettiğinde boruya
yazar. Bu şekilde nano, hassas verileri diske yazmak zorunda kalmadan, örneğin gpg(1) ile birlikte
bir düzenleyici olarak kullanılabilir.
-o DİZİN, --operatingdir=DİZİN
Çalışma DİZİNini belirler. nano’nun chroot(8)’a benzer şeyler yapmasına sebep olur.
-p, --preserve
Uçbirim tarafından yakalanmaları için XON ve XOFF dizilerini (^Q ve ^S) korur.
-q, --indicator
Düzenleme penceresinin sağ tarafında bir "kaydırma çubuğu" görüntüler. Görüntülenen alanının
tampondaki konumunu ve tamponun ne kadarını kapladığını gösterir.
-r SAYI, --fill=SAYI
Yanlara hizalama ve otomatik kesin sarmalama için hedef genişliği SAYI sütun olarak belirler. Değer
sıfır veya sıfırdan küçükse ve ekran yeniden boyutlandırılırsa, "ekran genişliği eksi SAYI" sütundan
sarmalama yapılır. Böylece ekran yeniden boyutlandırıldığında sarmalama genişliğinin ekran
genişliğine göre değişmesi sağlanır. Öntanımlı değer -8’dir.
-s "UYGULAMA [BĞMSZDEĞİŞKEN ...]", --speller="UYGULAMA [BĞMSZDEĞİŞKEN ...]"
Yazım denetimi ve düzeltimi yapmak için, hunspell(1) veya spell(1)’i çağıran yerleşik düzelticiyi
kullanmak yerine komut satırı ile birlikte belirtilen UYGULAMA kullanılır.
-t, --saveonexit
Değişmiş tamponu kullanıcıya sormadan kaydeder (^X ile çıkarken).
-u, --unix
Bir dosyayı öntanımlı olarak Unix biçiminde kaydeder. Bu, nano’nun öntanımlı olan bir dosyayı olduğu
gibi kaydetme davranışını geçersiz kılar. (Bu seçeneğin --noconvert ile birlikte kullanıldığında
hiçbir etkisi olmaz.)
-v, --view
Yalnızca dosyayı görüntüler ve düzenlemeye izin vermez: salt okunur kip. Bu kip, --restricted
belirtilmediği sürece, kullanıcının diğer dosyaları da görüntüleme için açmasına olanak tanır.
-w, --nowrap
Geçerli satırı aşırı uzadığında otomatik olarak sarmalamaz. Bu öntanımlıdır. Bu seçenek -b
(--breaklonglines) seçeneğinin zıddı olup komut satırında ikisi de belirtilmişse en sağdaki etkin
olur.
-x, --nohelp
Ekranın altındaki iki yardım satırı gösterilmez.
-y, --afterends
Ctrl+Right ve Ctrl+Delete kelimelerin başında değil sonunda durur.
-%, --stateflags
Bazı durum bayraklarını göstermek için ekranın sağ üst köşesi kullanılır: Otomatik girintileme
sırasında I, işaretleme açıkken M, kesin sarmalama (uzun satırları kesme) sırasında L, bir makro
kaydederken R ve yumuşak sarmalama sırasında S. Tampon değiştirildiğinde, başlık çubuğunun ortasında
dosya adından sonra bir yıldız (*) gösterilir.
-!, --magic
Ne dosyanın adı ne de ilk satırı bir ipucu vermediğinde, uygun söz dizimini belirlemek için libmagic
kullanılmaya çalışılır.
-_, --minibar
Başlık çubuğu gizlenir ve bunun yerine ekranın alt kısmında, durum çubuğu alanında geçerli tampon
hakkında bilgi gösterilir. Bu minik çubukta solda dosya adı, ardından tampon değiştirilmişse bir
yıldız gösterilir. Sağda, geçerli satır ve sütun numarası, imlecin altındaki karakterin kodu (Unicode
biçiminde: U+xxxx), --stateflags tarafından gösterilen bayraklar ve imlecin dosyanın içinde kaç satır
uzakta olduğunu ifade eden bir yüzde görüntülenir. Bir dosya yüklendiğinde veya kaydedildiğinde ve
ayrıca tamponlar arasında geçiş yaparken, dosya adından sonra tampondaki satır sayısı gösterilir. Bu
sayı, bir sonraki tuş vuruşunda silinir veya birden fazla tampon açıkken bir [i/n] sayacı ile
değiştirilir. Satır artı sütun numaraları ve karakter kodu yalnızca --constantshow kullanıldığında
görüntülenir ve M-C ile açılıp kapatılabilir. Durum bayrakları yalnızca --stateflags kullanıldığında
görüntülenir.
-0, --zero
Arayüzün tüm öğelerini (başlık çubuğu, durum çubuğu ve yardım satırları) gizler ve tampon içeriğini
göstermek için uçbirimin tüm satırlarını kullanır. Durum çubuğu yalnızca önemli bir ileti olduğunda
görünür ve 1,5 saniye sonra veya sonraki ilk tuşta kaybolur. M-Z ile başlık çubuğu artı durum çubuğu,
M-X ile yardım satırları arasında geçiş yapılabilir.
TAKASLAMA KOMUTLARI
Yukarıdaki seçeneklerin birçoğu nano çalışırken de açılıp kapatılabilir. Örneğin, M-L, uzun satırların
kesin sarmalanmasını, M-S yumuşak sarmalanmasını, M-N satırların numaralanmasını, M-M fareyi, M-I
otomatik girintilemeyi ve M-X yardım satırlarını açıp kapar. Tam liste ^G yardım metninin sonunda
bulunabilir.
M-X komutu özeldir: yardım görüntüleyici ve hata ayıklayıcı (linter) hariç tüm menülerde çalışır. Diğer
takaslama komutları yalnızca ana menüde çalışır.
İLGİLİ DOSYALAR
--rcfile verildiğinde, seçenekleri, sözdizimlerini ve tuş kısayollarını ayarlamak için yalnızca seçenekle
birlikte belirtilen dosya okunur. Bu seçenek olmadan, iki yapılandırma dosyası okunur: Önce sistemin
nanorc’si (varsa) ve sonra kullanıcının nanorc’si (~/.nanorc veya $XDG_CONFIG_HOME/nano/nanorc veya
~/.config/ nano/nanorc, önce hangisiyle karşılaşılırsa). Bu dosyaların olası içerikleri hakkında
ayrıntılı bilgi için bkz. nanorc(5).
Kullanılabilir sözdizimi renklendirme tanımları /usr/share/nano/ ve /usr/share/nano/extra/ altında
bulunabilir.
EK BİLGİ
-z (--suspendable) seçeneği kaldırıldı. Askıya alma öntanımlı olarak etkindir, ^T^Z ile erişilebilir.
(nano’yu askıya almak için düz bir ^Z atanmak isteniyorsa, nanorc dosyasına bind ^Z suspend main satırı
eklenebilir.)
Komut satırında veya nanorc dosyalarından birinde uygun bir yazım denetleyici komutu belirtilmemişse,
SPELL ortam değişkenine bakılır.
Bazı durumlarda nano, tamponu bir kurtarma dosyasına dökmeye çalışır. Bu, esas olarak nano bir SIGHUP
veya SIGTERM sinyali alırsa veya belleği tükenirse gerçekleşir. Tampon, bir adı yoksa nano.save adlı
dosyaya yazılır ya da geçerli dosya adına ".save" soneki eklenir. Geçerli dizinde bu ada sahip bir
kurtarma dosyası zaten varsa, benzersiz kılmak için geçerli dosya adına ".save" artı bir sayı (örn.
".save.1") eklenir. Çoklu tampon kipinde, tüm açık tamponlar ilgili kurtarma dosyalarına yazılır.
GERİBİLDİRİM
Klavye makrolarının kaydedilmesi ve oynatılması, Linux konsolunda (VT) değil, yalnızca bir uçbirim
öykünücüsünde doğru şekilde çalışır, çünkü ikincisi öntanımlı olarak değiştirilmiş ve değiştirilmemiş ok
tuşları arasında ayrım yapmaz.
Hata bulunması durumunda bildirim adresi: <https://savannah.gnu.org/bugs/?group=nano>.
nano çöktüğünde, değişmiş tamponları ".save" kurtarma dosyalarına kaydeder. Çökme yeniden
oluşturulabiliyorsa ve bir geri izleme alınmak istenirse, NANO_NOCATCH ortam değişkeni tanımlanabilir.
YARARLANIM
https://nano-editor.org/
İLGİLİ BELGELER
nanorc(5)
/usr/share/doc/nano/ (veya sisteminizdeki eşdeğeri)
ÇEVİREN
© 2022 Nilgün Belma Bugüner
Bu çeviri özgür yazılımdır: Yasaların izin verdiği ölçüde HİÇBİR GARANTİ YOKTUR.
Lütfen, çeviri ile ilgili bildirimde bulunmak veya çeviri yapmak için https://github.com/TLBP/manpages-
tr/issues adresinde "New Issue" düğmesine tıklayıp yeni bir konu açınız ve isteğinizi belirtiniz.
nano 7.0 Kasım 2022 NANO(1)