Provided by: manpages-pl_4.13-4_all 
NAZWA
utmp, wtmp - zapisy o logowaniu
SKŁADNIA
#include <utmp.h>
OPIS
Plik utmp umożliwia znalezienie informacji o tym, kto w danej chwili korzysta z systemu. Z systemu może
korzystać więcej użytkowników, ponieważ nie wszystkie programy zapisują informacje do pliku utmp.
Ostrzeżenie: utmp nie może mieć ustawionego prawa do zapisywania dla wszystkich użytkowników, ponieważ
wiele programów systemowych (głupio) polega na jego integralności. Istnieje ryzyko sfałszowania logów
systemowych i modyfikacji plików systemowych, jeśli utmp będzie modyfikowalny przez użytkowników innych
niż właściciel tego pliku i użytkownicy należący do grupy, do której należy właściciel pliku.
Plik jest sekwencją wpisów, z których każdy ma postać następującej struktury utmpzdeklarowanej w pliku
nagłówkowym <utmp.h> (należy zwrócić uwagę, że jest to jedna z wielu definicji; szczegóły zależą od
wersji libc):
/* Wartości pola ut_field poniżej */
#define EMPTY 0 /* Record does not contain valid info
(formerly known as UT_UNKNOWN on Linux) */
#define RUN_LVL 1 /* Change in system run-level (see
init(1)) */
#define BOOT_TIME 2 /* Time of system boot (in ut_tv) */
#define NEW_TIME 3 /* Time after system clock change
(in ut_tv) */
#define OLD_TIME 4 /* Time before system clock change
(in ut_tv) */
#define INIT_PROCESS 5 /* Process spawned by init(1) */
#define LOGIN_PROCESS 6 /* Session leader process for user login */
#define USER_PROCESS 7 /* Normal process */
#define DEAD_PROCESS 8 /* Terminated process */
#define ACCOUNTING 9 /* Not implemented */
#define UT_LINESIZE 32
#define UT_NAMESIZE 32
#define UT_HOSTSIZE 256
struct exit_status { /* Type for ut_exit, below */
short e_termination; /* Process termination status */
short e_exit; /* Process exit status */
};
struct utmp {
short ut_type; /* Type of record */
pid_t ut_pid; /* PID of login process */
char ut_line[UT_LINESIZE]; /* Device name of tty - "/dev/" */
char ut_id[4]; /* Terminal name suffix,
or inittab(5) ID */
char ut_user[UT_NAMESIZE]; /* Username */
char ut_host[UT_HOSTSIZE]; /* Hostname for remote login, or
kernel version for run-level
messages */
struct exit_status ut_exit; /* Exit status of a process
marked as DEAD_PROCESS; not
used by Linux init(1) */
/* The ut_session and ut_tv fields must be the same size when
compiled 32- and 64-bit. This allows data files and shared
memory to be shared between 32- and 64-bit applications. */
#if __WORDSIZE == 64 && defined __WORDSIZE_COMPAT32
int32_t ut_session; /* Session ID (getsid(2)),
used for windowing */
struct {
int32_t tv_sec; /* Seconds */
int32_t tv_usec; /* Microseconds */
} ut_tv; /* Time entry was made */
#else
long ut_session; /* Session ID */
struct timeval ut_tv; /* Time entry was made */
#endif
int32_t ut_addr_v6[4]; /* Adres internetowy zdalnego
komputera; adres IPv4 używa
tylko ut_addr_v6[0] */
char __unused[20]; /* Zarezerwowane na przyszłość */
};
/* Dla zgodności w wcześniejszymi wersjami */
#define ut_name ut_user
#ifndef _NO_UT_TIME
#define ut_time ut_tv.tv_sec
#endif
#define ut_xtime ut_tv.tv_sec
#define ut_addr ut_addr_v6[0]
Struktura ta podaje nazwę pliku specjalnego skojarzonego z terminalem użytkownika, nazwę użytkownika i
czas zalogowania w postaci time(2). Pola tekstowe są zakończone przez bajt NULL ("\0"), jeżeli są krótsze
niż rozmiar pola.
Pierwsze wpisy, jakie kiedykolwiek utworzono, pochodzą od init(1) przetwarzającego inittab(5). Zanim
jakikolwiek wpis zostanie utworzony, init(1) czyści utmp przez wpisanie DEAD_PROCESS do ut_type,
wypełniając ut_user, ut_host i ut_time bajtami NULL we wszystkich rekordach, w których ut_type nie jest
ustawione na DEAD_PROCESS lub RUN_LVL i dla których nie istnieje proces o PID równym ut_pid. Jeśli nie
znajdzie się żaden pusty rekord z wymaganym ut_id, init(1) tworzy nowy. Wpisuje do niego ut_id z inittab,
ut_pid i ut_time nadaje bieżące wartości, a ut_type nadaje wartość INIT_PROCESS.
mingetty(8) (lub agetty(8)) lokalizuje wpis po numerze PID, zmienia ut_type na LOGIN_PROCESS, zmienia
ut_time, ustawia ut_line i czeka na zestawienie połączenia. Po autentykacji użytkownika, login(1) zmienia
ut_type na USER_PROCESS, zmienia ut_time i nadaje wartości ut_host i ut_addr. Zależnie od wersji
mingetty(8) (lub agetty(8)) i login(8), rekordy mogą być wyszukiwane na podstawie ut_line zamiast
preferowanego ut_pid.
When init(1) finds that a process has exited, it locates its utmp entry by ut_pid, sets ut_type to
DEAD_PROCESS, and clears ut_user, ut_host, and ut_time with null bytes.
xterm(1) i inne emulatory terminali tworzą bezpośrednio rekord USER_PROCESS i generują ut_id, używając
końcowej części nazwy terminala (czyli znaków występujących po /dev/[pt]ty). Jeśli znajdą dla tego ID
terminala wpis DEAD_PROCESS, utylizują go, w innym wypadku tworzą nowy wpis. Jeśli mogą, zaznaczają go
jako DEAD_PROCESS podczas kończenia pracy i jest zalecane, by zerowały również ut_line, ut_time, ut_user
oraz ut_host.
telnetd(8) ustawia wpis LOGIN_PROCESS i zostawia resztę programowi login(1). Po zakończeniu sesji
telnetu, telnetd(8) czyści utmp w opisany sposób.
The wtmp file records all logins and logouts. Its format is exactly like utmp except that a null
username indicates a logout on the associated terminal. Furthermore, the terminal name ~ with username
shutdown or reboot indicates a system shutdown or reboot and the pair of terminal names |/} logs the
old/new system time when date(1) changes it. wtmp is maintained by login(1), init(1), and some versions
of getty(8) (e.g., mingetty(8) or agetty(8)). None of these programs creates the file, so if it is
removed, record-keeping is turned off.
PLIKI
/var/run/utmp
/var/log/wtmp
ZGODNE Z
POSIX.1 nie definiuje struktury utmp, ale ma utmpx z definicjami pól ut_type, ut_pid, ut_line, ut_id,
ut_user, and ut_tv. POSIX.1 nie określa długości pól ut_line i ut_user.
Pod Linuksem struktura utmpx jest zdefiniowana tak samo jak struktura utmp.
Porównanie z historycznymi systemami
Wpisy utmp Linuksa nie są zgodne ani z v7/BSD ani z Systemem V, ale są mieszaniną tych dwóch.
v7/BSD zawiera mniej pól; najważniejszym problemem jest brak ut_type, który powoduje że natywne programy
v7/BSD wyświetlają (na przykład) wpisy DEAD_PROCESS lub LOGIN_PROCESS. Co więcej, nie ma pliku
konfiguracyjnego, który przydziela rekordy sesjom. BSD tak robi z powodu braku pola ut_id.
W Linuksie (tak jak w Systemie V), pole ut_id rekordu nigdy nie ulega zmianie, kiedy raz zostanie mu
nadana wartość, co rezerwuje ten rekord bez potrzeby pliku konfiguracyjnego. Czyszczenie ut_id może
prowadzić do sytuacji wyścigu, których skutkiem będą uszkodzone wpisy w utmp i potencjalne dziury w
bezpieczeństwie. Czyszczenie wymienionych wyżej pól przez wypełnianie ich bajtami NULL nie jest wymagane
przy semantyce Systemu V, lecz pozwala na uruchamianie wielu programów, które zakładają semantykę BSD, a
nie modyfikują utmp. Linux używa konwencji BSD dla zawartości pola line, jak opisano wyżej.
System V nie ma pól ut_host ani ut_addr_v6.
UWAGI
W przeciwieństwie do wielu innych systemów, gdzie utmp można wyłączyć przez usunięcie tego pliku, w
Linuksie utmp zawsze musi istnieć. W celu wyłączenia who(1) należy jedynie uniemożliwić odczyt utmp dla
całego świata.
Format pliku jest zależny od maszyny, więc jest zalecane, by plik był przetwarzany tylko na maszynie, na
której został utworzony.
Proszę zauważyć, że na platformach, które mogą uruchamiać zarówno 32-bitowe, jaki 64-bitowe aplikacje
(x86-64, ppc64, s390x itd.), rozmiar pola ut_tv musi być taki sam w trybie 32-bitowym, co w 64-bitowym.
Podobnie jest z polami ut_session i ut_time, jeśli są obecne. Pozwala to na dzielenie plików danych i
pamięci współdzielonej pomiędzy aplikacjami 32- i 64-bitowymi. Osiągnięto to zmieniając typ ut_session na
int32_t, a typ ut_tv na strukturę zawierającą dwa pola o typie int32_t: tv_sec and tv_usec. Ponieważ
ut_tv może nie być takie samo jak struct timeval, to zamiast wywoływania:
gettimeofday((struct timeval *) &ut.ut_tv, NULL);
zaleca się używanie poniższej metody do ustawiania wartości w tym polu:
struct utmp ut;
struct timeval tv;
gettimeofday(&tv, NULL);
ut.ut_tv.tv_sec = tv.tv_sec;
ut.ut_tv.tv_usec = tv.tv_usec;
ZOBACZ TAKŻE
ac(1), date(1), init(1), last(1), login(1), logname(1), lslogins(1), users(1), utmpdump(1), who(1),
getutent(3), getutmp(3), login(3), logout(3), logwtmp(3), updwtmp(3)
O STRONIE
Angielska wersja tej strony pochodzi z wydania 5.10 projektu Linux man-pages. Opis projektu, informacje
dotyczące zgłaszania błędów oraz najnowszą wersję oryginału można znaleźć pod adresem
https://www.kernel.org/doc/man-pages/.
T◈UMACZENIE
Autorami polskiego tłumaczenia niniejszej strony podręcznika są: Przemek Borys <pborys@dione.ids.pl>,
Robert Luberda <robert@debian.org> i Michał Kułach <michal.kulach@gmail.com>
Niniejsze tłumaczenie jest wolną dokumentacją. Bliższe informacje o warunkach licencji można uzyskać
zapoznając się z GNU General Public License w wersji 3 lub nowszej. Nie przyjmuje się ŻADNEJ
ODPOWIEDZIALNOŚCI.
Błędy w tłumaczeniu strony podręcznika prosimy zgłaszać na adres listy dyskusyjnej manpages-pl-
list@lists.sourceforge.net.
Linux 21 grudnia 2020 r. UTMP(5)