Provided by: manpages-pl_4.13-4_all bug

NAZWA

       bash - GNU Bourne-Again SHell

SKŁADNIA

       bash [opcje] [łańcuch_polecenia | plik]

PRAWA AUTORSKIE

       Bash is Copyright (C) 1989-2020 by the Free Software Foundation, Inc.

OPIS

       Bash  jest zgodnym z sh interpreterem języka poleceń, wykonującym polecenia ze standardowego wejścia bądź
       z pliku.  Włączono doń również przydatne cechy zaczerpnięte z powłoki Korna i powłoki C (ksh i csh).

       Bash w zamierzeniu jest implementacją zgodną z POSIX-ową specyfikacją powłok i  narzędzi  --  IEEE  POSIX
       Shell  and Utilities specification (IEEE Standard 1003.1). Bash może być skonfigurowany w ten sposób, aby
       był domyślnie zgodny z normą POSIX.

OPCJE

       All of the single-character shell options documented in the  description  of  the  set  builtin  command,
       including  -o,  can  be  used  as  options  when  the shell is invoked.  In addition, bash interprets the
       following options when it is invoked:

       -c        Jeśli występuje opcja -c, to polecenia odczytywane są z pierwszego argumentu, niebędącego opcją
                 łańcucha_polecenia.  Jeżeli  po  łańcuchu_polecenia  istnieją  argumenty,  to   pierwszy   jest
                 przypisywany  do  $0  a  pozostałe są przypisywane do argumentów pozycyjnych. Przypisanie do $0
                 ustawia nazwę powłoki, co jest wykorzystywane przy ostrzeżeniach i komunikatach z błędami.
       -i        Jeżeli występuje opcja -i, to powłoka jest interaktywna.
       -l        Program bash będzie działał jakby  został  wywołany  jako  powłoka  zgłoszeniowa  (patrz  niżej
                 WYWOŁANIE).
       -r        Jeżeli  występuje  opcja  -r, to powłoka staje się powłoką okrojoną (restricted). Patrz poniżej
                 POWŁOKA OKROJONA.
       -s        If the -s option is present, or if no arguments remain after option processing,  then  commands
                 are  read from the standard input.  This option allows the positional parameters to be set when
                 invoking an interactive shell or when reading input through a pipe.
       -v        Wypisuje wiersze wejściowe powłoki przy ich odczytywaniu.
       -x        Print commands and their arguments as they are executed.
       -D        Na standardowym wyjściu wypisywana jest lista łańcuchów  cytowanych  cudzysłowem  poprzedzonych
                 znakiem  $.   Są  to  łańcuchy  będące przedmiotem tłumaczenia języka, gdy bieżącym ustawieniem
                 regionalnym (locale) nie jest C ani POSIX.  Implikuje to opcję -n; nie zostaną  wykonane  żadne
                 polecenia.
       [-+]O [opcja_shopt]
                 opcja_shopt  jest  jedną  z opcji powłoki akceptowanych przez polecenie wbudowane shopt (zobacz
                 WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej).  Jeśli występuje opcja_shopt, to -O  nadaje  wartość  tej
                 opcji,  zaś  +O  unieważnia  ją.   Jeżeli  nie  podano  opcji_shopt, to na standardowym wyjściu
                 wypisywane są nazwy i wartości opcji powłoki akceptowanych przez shopt.  Jeśli opcją  wywołania
                 jest  +O,  tworzone  wyjście  jest formatowane w taki sposób, by można było wykorzystać je jako
                 wejście.
       --        Zapis -- sygnalizuje koniec opcji i wyłącza dalsze ich przetwarzanie.  Argumenty występujące po
                 -- traktowane są jako nazwy plików i argumenty. Argument - jest równoważnikiem --.

       Bash interpretuje także wiele opcji wieloznakowych.  Jeśli mają zostać rozpoznane, opcje te muszą pojawić
       się w wierszu poleceń przed opcjami jednoznakowymi,

       --debugger
              Ustawia profil debuggera do  wykonania,  przed  uruchomieniem  powłoki.  Włącza  rozszerzony  tryb
              debugowania (patrz opis opcji extdebug do wbudowanego polecenia shopt poniżej).
       --dump-po-strings
              Równoważne -D, ale wyjście jest w formacie pliku GNU gettext po (portable object).
       --dump-strings
              Równoważnik -D.
       --help Wyświetla na standardowym wyjściu komunikat o użytkowaniu i pomyślnie kończy pracę.
       --init-file plik
       --rcfile plik
              Wykonuje  polecenia  z  podanego  pliku  zamiast  ze  standardowego systemowego pliku inicjującego
              /etc/bash.bashrc i osobistego pliku  inicjującego  ~/.bashrc,  jeśli  powłoka  jest  interaktywna.
              Zobacz WYWOŁANIE poniżej.

       --login
              Równoważne -l.

       --noediting
              Nie używa biblioteki GNU readline do odczytu wierszy poleceń w trybie interaktywnym.

       --noprofile
              Nie  odczytuje ani ogólnosystemowego pliku startowego /etc/profile ani żadnego z osobistych plików
              inicjujących ~/.bash_profile, ~/.bash_login czy ~/.profile.  Domyślnie, bash czyta  te  pliki  gdy
              jest wywołany jako powłoka zgłoszeniowa (zobacz WYWOŁANIE poniżej).

       --norc Nie odczytuje i nie wykonuje systemowego pliku inicjującego /etc/bash.bashrc oraz osobistego pliku
              inicjującego  ~/.bashrc  jeśli powłoka jest interaktywna. Opcja ta jest domyślnie włączona, jeżeli
              powłokę wywołano jako sh.

       --posix
              Zmienia zachowanie bash tam, gdzie domyślne  działanie  różni  się  od  standardu  POSIX,  tak  by
              spełniać  standard  (tryb  posix).  Więcej  informacji  o tym, jak tryb posix wpływa na zachowanie
              powłoki można znaleźć w dokumencie do którego odsyła ZOBACZ TAKŻE.

       --restricted
              Powłoka staje się okrojona (zobacz POWŁOKA OKROJONA poniżej).

       --verbose
              Równoważnik opcji -v.

       --version
              Pokazuje na standardowym wyjściu informację o wersji tego  egzemplarza  bash  i  pomyślnie  kończy
              pracę.

ARGUMENTY

       Jeśli  po  przetworzeniu  opcji  pozostają jakieś argumenty, a nie podano ani opcji -c ani -s, to zakłada
       się, że pierwszy argument jest nazwą pliku zawierającego polecenia powłoki. Jeżeli bash został wywołany w
       taki sposób, to $0 przypisywana jest  nazwa  pliku  z  poleceniami,  a  parametrom  pozycyjnym  pozostałe
       argumenty.  Bash  odczytuje  i wykonuje polecenia z tego pliku, a następnie kończy pracę. Kod zakończenia
       basha jest wówczas kodem zakończenia ostatniego wykonanego polecenia skryptu. Jeśli nie wykonano  żadnego
       polecenia,  to  kod  zakończenia  wynosi  0.  Najpierw  wykonywana jest próba otworzenia pliku w bieżącym
       katalogu, a następnie, jeśli się ona nie powiedzie, powłoka przeszukuje katalogi w PATH szukając skryptu.

WYWOŁANIE

       Powłoka zgłoszeniowa (login shell) to taka, w której pierwszym znakiem zerowego  argumentu  jest  -,  lub
       taka, którą uruchomiono z opcją --login.

       Powłoka  interaktywna  to taka, którą uruchomiono bez argumentów innych niż opcje (chyba, że podano -s) i
       bez opcji -c; zarówno jej standardowe wejście jak  i  wyjście  powiązane  jest  z  terminalami  (tak  jak
       określiła  to funkcja isatty(3)), albo taka, którą uruchomiono z opcją -i.  Jeśli bash jest interaktywny,
       to ustawiane jest PS1 zaś  $-  zawiera  i;  pozwala  to  skryptowi  powłoki  lub  plikowi  startowemu  na
       sprawdzanie tego stanu.

       Poniższe  akapity  opisują, jak bash wykonuje swoje pliki startowe.  Jeśli któryś z tych plików istnieje,
       ale nie może być odczytany, to bash zgłasza błąd. Tyldy (~) w nazwach  plików  interpretowane  są  według
       reguł opisanych poniżej w części Interpretacja tyld sekcji INTERPRETACJA.

       Gdy  bash  wywoływany jest jako powłoka zgłoszeniowa lub jako powłoka nie-interaktywna z opcją --login, w
       pierwszej kolejności czyta i  wykonuje  polecenia  z  pliku  /etc/profile,  jeśli  takowy  istnieje.   Po
       odczytaniu  tego  pliku,  szuka  ~/.bash_profile,  ~/.bash_login  i ~/.profile, w tej kolejności, po czym
       odczytuje i wykonuje polecenia z pierwszego istniejącego i dającego się  odczytać.   Można  posłużyć  się
       opcją --noprofile podczas uruchamiania powłoki, by zakazać takiego zachowania.

       Podczas  kończenia  interaktywnej  powłoki  zgłoszeniowej  lub  gdy  nieinteraktywna powłoka zgłoszeniowa
       wykonuje wbudowane polecenie exit, bash czyta i wykonuje polecenia z  pliku  ~/.bash_logout,  jeśli  taki
       istnieje.

       Jeżeli  uruchamiana  jest  powłoka  interaktywna  nie  będąca powłoką zgłoszeniową, bash czyta i wykonuje
       polecenia z /etc/bash.bashrc i ~/.bashrc, jeśli takie pliki istnieją.  Może to  być  zakazane  za  pomocą
       opcji --norc.  Opcja --rcfile plik wymusi odczyt i wykonanie poleceń z pliku zamiast z /etc/bash.bashrc i
       ~/.bashrc.

       Jeśli bash startuje w trybie nie-interaktywnym, na przykład w celu uruchomienia skryptu powłoki, to szuka
       w  środowisku  zmiennej BASH_ENV, interpretuje jej wartość, jeśli ją znalazł, i używa otrzymanej wartości
       jako nazwy pliku do odczytania i wykonania.  Bash zachowuje się  tak,  jakby  były  wykonane  następujące
       polecenia:
              if [ -n "$BASH_ENV" ]; then . "$BASH_ENV"; fi
       ale do szukania nazwy pliku nie jest używana wartość zmiennej PATH.

       Jeżeli  bash  wywołano pod nazwą sh, to próbuje on naśladować zachowanie startowe historycznych wersji sh
       tak ściśle jak to jest możliwe, przy równoczesnym spełnianiu  standardu  POSIX.   Wywołany  jako  powłoka
       interaktywna  lub  powłoka  nie-interaktywna  z  opcją  --login,  usiłuje  na początku odczytać i wykonać
       polecenia z /etc/profile i ~/.profile, w tej kolejności.  W celu zakazania  tego  zachowania  można  użyć
       opcji  --noprofile.   Wywołany  jako  powłoka  interaktywna  pod  nazwą  sh, bash poszukuje zmiennej ENV,
       interpretuje jej wartość, jeśli jest zdefiniowana, i posługuje się otrzymaną wartością jako nazwą  pliku,
       który  ma  być  odczytany i wykonany.  Ponieważ powłoka wywołana jako sh nie usiłuje czytać ani wykonywać
       poleceń z jakichkolwiek innych plików  startowych,  opcja  --rcfile  nie  ma  żadnych  skutków.   Powłoka
       nie-interaktywna  wywołana  pod nazwą sh nie próbuje czytać żadnych plików startowych.  Wywołany jako sh,
       bash wchodzi w tryb posix po odczycie plików startowych.

       Gdy bash uruchomiony jest w trybie posix, jak z opcją --posix wiersza  poleceń,  kieruje  się  standardem
       POSIX  dla  plików  startowych.   W trybie tym, powłoka interaktywna interpretuje zmienną ENV a polecenia
       odczytywane i wykonywane są z pliku, którego nazwą jest zinterpretowana wartość.   Nie  są  czytane  inne
       pliki startowe.

       Bash  usiłuje  rozstrzygnąć,  czy  jest  uruchomiony  ze  standardowym  wejściem  podpiętym do połączenia
       sieciowego, przez demona powłoki zdalnej, zwykle rshd lub przez bezpiecznego demona powłoki sshd.  Jeżeli
       stwierdzi, że został uruchomiony w ten  sposób, to odczytuje i wykonuje polecenia z ~/.bashrc, jeśli plik
       ten istnieje i daje się czytać. Nie będzie tego robił wywołany jako sh.  Można posłużyć się opcją --norc,
       by zakazać tego zachowania oraz opcją --rcfile, by wymusić czytanie innego pliku, ale ani rshd, ani  sshd
       zazwyczaj nie wywołuje powłoki z tymi opcjami ani nie pozwala na ich podanie.

       Jeśli  powłoka  została uruchomiona z efektywnym id użytkownika (grupy) różnym od id rzeczywistego, a nie
       podano opcji -p, to nie są odczytywane żadne pliki startowe,  funkcje  powłoki  nie  są  dziedziczone  ze
       środowiska,  zmienne SHELLOPTSP, BASHOPTS, CDPATH, i GLOBIGNORE, jeśli jest takie występują w środowisku,
       są ignorowane a efektywny identyfikator użytkownika jest ustawiany  na  jego  identyfikator  rzeczywisty.
       Jeśli  przy  wywołaniu  podano  opcję -p, to zachowanie startowe jest takie samo, ale nie jest resetowany
       efektywny id użytkownika.

DEFINICJE

       W pozostałej części tego dokumentu używane są poniższe definicje.
       odstęp Spacja lub znak tabulacji.
       słowo  Sekwencja znaków uważana przez powłokę za pojedynczą jednostkę. Znana też jako token.
       nazwa  Jest to słowo składające się  wyłącznie  ze  znaków  alfanumerycznych  i  znaków  podkreślenia,  i
              rozpoczynające się znakiem alfabetycznym lub podkreśleniem. Wspominane również jako identyfikator.
       metaznak
              Znak, który, gdy nie jest cytowany, oddziela słowa. Jeden z poniższych:
              |  & ; ( ) < > space tab newline
       operator sterujący
              token pełniący funkcję sterującą. Jest to jeden z poniższych symboli:
              || & && ; ;; ;& ;;& ( ) | |& <newline>

SŁOWA ZASTRZEŻONE

       Reserved words are words that have a special meaning to the shell.  The following words are recognized as
       reserved  when  unquoted and either the first word of a command (see SHELL GRAMMAR below), the third word
       of a case or select command (only in is valid), or the third word of a for command (only in  and  do  are
       valid):

       ! case  coproc  do done elif else esac fi for function if in select then until while { } time [[ ]]

GRAMATYKA POWŁOKI

   Polecenia proste
       Polecenie  proste  jest sekwencją opcjonalnych przypisań zmiennych, po której następują rozdzielane przez
       odstęp słowa i przekierowania, a zakończoną operatorem  sterującym.  Pierwsze  słowo  określa  polecenie,
       jakie  ma  zostać wykonane i jest przekazywane jako argument numer zero.  Pozostałe słowa są przekazywane
       jako argumenty wywoływanego polecenia.

       Wartością zwracaną polecenia prostego jest jego kod zakończenia lub 128+n jeżeli polecenie przerwane jest
       sygnałem n.

   Potoki
       Potok jest sekwencją jednego lub więcej poleceń rozdzielonych jednym z operatorów kontrolnych |  lub  |&.
       Formatem potoku jest:

              [time [-p]] [ ! ] polecenie [ [||&] polecenie2 ... ]

       Standardowe  wyjście  z  polecenia  połączone  jest  za  pośrednictwem  potoku  ze  standardowym wejściem
       polecenia2.  Połączenie to wykonywane  jest  przed  możliwymi  przekierowaniami  podanymi  dla  polecenia
       (zobacz poniżej PRZEKIEROWANIE. Jeśli użyte jest |&, to standardowe wyjście błędów polecenia razem z jego
       standardowym  wyjściem  jest  połączone  ze  standardowym  wejściem  polecenia2 za pomocą potoku; jest to
       skrócona forma 2>&1 |. To bezpośrednie przekierowanie standardowego wyjścia błędów jest przeprowadzane po
       wszystkich przekierowaniach określonych przez polecenie.

       Zwracanym kodem zakończenia potoku jest kod zakończenia ostatniego polecenia,  chyba  że  włączono  opcję
       pipefail. W takim przypadku kod zakończenia potoku jest wartością ostatniego (po prawej) polecenia, które
       zakończyło  się  kodem  niezerowym lub zero, jeśli wszystkie polecenia zakończyły się powodzeniem. Jeżeli
       potok poprzedza zastrzeżone  słowo  !,  to  kod  zakończenia  takiego  potoku  jest  negacją  (NOT)  kodu
       zakończenia ostatniego polecenia, zgodnie z powyższym opisem. Powłoka oczekuje na zakończenie (terminate)
       wszystkich poleceń w potoku przed zwróceniem wartości.

       Jeżeli  potok  jest  poprzedzony  słowem  zastrzeżonym  time,  to  po jego zakończeniu podawany jest czas
       wykonywania, jak również czas użytkownika i czas systemu zużyty na wykonanie.  Opcja  -p  zmienia  format
       tworzonych wyników na określony przez POSIX. Jeśli powłoka znajduje się w trybie posix, to nie rozpoznaje
       time  jako słowa zastrzeżonego, jeśli kolejny token rozpoczyna się znakiem "-". Do sformatowania łańcucha
       określającego, jak powinna być wyświetlana informacja o czasach, można ustawić zmienną TIMEFORMAT; zobacz
       opis TIMEFORMAT w Zmienne powłoki poniżej.

       Jeśli powłoka znajduje się w trybie posix, to  po  time  może  wystąpić  znak  nowego  wiersza.  W  takim
       przypadku,  powłoka  wyświetla  całkowity  czas  użytkownika  i systemu, skonsumowany przez powłokę i jej
       potomków. Zmienną TIMEFORMAT można określić format informacji o czasie.

       Each command in a pipeline is executed as  a  separate  process  (i.e.,  in  a  subshell).   See  COMMAND
       EXECUTION  ENVIRONMENT  for  a  description of a subshell environment.  If the lastpipe option is enabled
       using the shopt builtin (see the description of shopt below), the last element of a pipeline may  be  run
       by the shell process.

   Listy
       Lista  jest  potokiem  lub  sekwencją  kilku potoków rozdzielonych jednym z operatorów ;, &, && lub ⎪⎪, i
       opcjonalnie zakończoną jednym ze znaków ;, & lub <nowy-wiersz>.

       Spośród tych operatorów listowych, && i ⎪⎪ mają ten sam priorytet, następujące po nich  ;  i  &,  również
       mają równy między sobą priorytet.

       W zastępstwie średnika, w liście może pojawić się sekwencja jednego lub więcej znaków nowego wiersza.

       If a command is terminated by the control operator &, the shell executes the command in the background in
       a  subshell.   The  shell does not wait for the command to finish, and the return status is 0.  These are
       referred to as asynchronous commands.  Commands separated by a ; are  executed  sequentially;  the  shell
       waits  for  each  command to terminate in turn.  The return status is the exit status of the last command
       executed.

       Listy AND i OR są sekwencjami jednego lub więcej potoków oddzielonych odpowiednio operatorami sterującymi
       && i ||. Listy AND i OR są wykonywane z pozostawioną łącznością. Lista AND ma postać

              polecenie1 && polecenie2

       command2 is executed if, and only if, command1 returns an exit status of zero (success).

       Lista OR ma postać

              polecenie1 ⎪⎪ polecenie2

       command2 is executed if, and only if, command1 returns a non-zero exit status.  The return status of  AND
       and OR lists is the exit status of the last command executed in the list.

   Polecenia złożone
       Polecenie  złożone  jest  jednym  z poniższych. W większości przypadków lista w opisie polecenia może być
       oddzielona od reszty polecenie jedną lub więcej znakami nowego wiersza, a po niej zamiast  średnika  może
       wystąpić znak nowego wiersza.

       (lista)
              Lista  wykonywana  jest  w  podpowłoce (patrz ŚRODOWISKO WYKONYWANIA POLECEŃ poniżej). Przypisania
              zmiennych i polecenia wbudowane wpływające na środowisko powłoki nie zachowują swoich  skutków  po
              zakończeniu polecenia. Zwracanym kodem jest kod zakończenia listy.

       { lista; }
              Lista  jest po prostu wykonywana w bieżącym środowisku powłoki.  Lista musi być zakończona znakiem
              nowej linii lub średnika. Nazywane  jest  to  poleceniem  grupowania.  Zwracanym  kodem  jest  kod
              zakończenia  listy.   Należy  pamiętać, że w przeciwieństwie do metaznaków ( i ), { i }słowami
              zastrzeżonymi i aby zostały rozpoznane muszą się pojawić tam, gdzie  dozwolone  jest  użycie  słów
              zastrzeżonych.   Ponieważ  nie powodują podziału na słowa, muszą być oddzielone od listy za pomocą
              białego znaku lub innego metaznaku powłoki.

       ((wyrażenie))
              Wyrażenie interpretowane jest zgodnie z zasadami opisanymi poniżej  w  sekcji  OBLICZANIE  WYRAŻEŃ
              ARYTMETYCZNYCH.   Jeśli  wartość wyrażenia jest niezerowa, to kodem zwracanym jest 0; w przeciwnym
              razie kodem zwracanym jest 1. Jest to ściśle równoważne konstrukcji let "wyrażenie".

       [[ wyrażenie ]]
              Zwraca kod 0 lub 1 w  zależności  od  interpretacji  wyrażenia  warunkowego  wyrażenie.  Wyrażenia
              złożone  są  ze składowych (primaries)  opisanych poniżej w opcji WYRAŻENIA WARUNKOWE.  Na słowach
              pomiędzy [[ a ]] nie są wykonywane rozwinięcia nazw plików ani  podział  na  słowa;  są  natomiast
              wykonywane:  interpretacja  tyld,  parametrów  i  zmiennych, interpretacja wyrażeń arytmetycznych,
              podstawianie wyników  poleceń,  podstawianie  wyników  procesów  i  usunięcia  cytowań.  Operatory
              warunkowe, takie jak -f, nie mogą być cytowane, jeśli mają zostać rozpoznane jako składowe.

              Operatory  <  i  >,  gdy są używane z [[, sortują zgodnie z porządkiem leksykograficznym, używając
              bieżącego ustawienia locale.

       Proszę zapoznać się z wbudowanym poleceniem test (rozdział  WBUDOWANE  POLECENIA  POWŁOKI  poniżej),  aby
       dowiedzieć się jak obsługiwane są parametry (np. sytuacja gdy ich nie podano).

       Jeśli używane są operatory == i !=, to łańcuch po prawej stronie operatora jest wzorcem i jest dopasowany
       zgodnie z opisanymi poniżej regułami Dopasowania wzorca, jakby włączono opcję powłoki extglob. Operator =
       jest  równoważny  ==.  Jeśli  włączono  opcję  powłoki  nocasematch,  to przy dopasowaniu ignorowana jest
       wielkość liter. Zwracaną wartością jest 0 gdy łańcuch pasuje (==) lub nie pasuje (!=) i  1  w  przeciwnym
       wypadku. Każda część wzorca może być cytowana, aby wymusić jej dopasowanie jako łańcuch.

       An additional binary operator, =~, is available, with the same precedence as == and !=.  When it is used,
       the  string  to  the  right of the operator is considered a POSIX extended regular expression and matched
       accordingly (using the POSIX regcomp and regexec interfaces usually described in regex(3)).   The  return
       value  is  0  if  the  string  matches  the  pattern,  and  1  otherwise.   If  the regular expression is
       syntactically incorrect, the conditional expression's return value is 2.  If the nocasematch shell option
       is enabled, the match is performed without regard to the case of alphabetic characters.  Any part of  the
       pattern  may  be  quoted  to  force the quoted portion to be matched as a string.  Bracket expressions in
       regular expressions must be treated carefully,  since  normal  quoting  characters  lose  their  meanings
       between  brackets.   If  the pattern is stored in a shell variable, quoting the variable expansion forces
       the entire pattern to be matched as a string.

       The pattern will match if it matches any part of the string.  Anchor  the  pattern  using  the  ^  and  $
       regular  expression  operators  to  force it to match the entire string.  The array variable BASH_REMATCH
       records which parts of the string matched the pattern.  The element of BASH_REMATCH with index 0 contains
       the portion of the string matching the entire regular expression.  Substrings  matched  by  parenthesized
       subexpressions within the regular expression are saved in the remaining BASH_REMATCH indices. The element
       of BASH_REMATCH with index n is the portion of the string matching the nth parenthesized subexpression.

       Wyrażenia  można  łączyć  przy  pomocy  następujących  operatorów,  wymienionych  w kolejności malejącego
       priorytetu:

              ( wyrażenie )
                     Zwraca wartość wyrażenia. Może służyć do unieważnienia zwykłej kolejności operatorów.
              ! wyrażenie
                     Prawda jeżeli wyrażenie jest fałszywe.
              wyrażenie1 && wyrażenie2
                     Prawda jeśli zarówno wyrażenie1 jak i wyrażenie2 są prawdziwe.
              wyrażenie1 || wyrażenie2
                     Prawda jeśli choć jedno spośród wyrażenie1 lub wyrażenie2 jest prawdziwe.

              Operatory && i || nie wykonują  wyrażenia2  jeżeli  wartość  wyrażenia1  wystarcza  do  określenia
              wartości, jaka zostanie zwrócona przez całe wyrażenie warunkowe.

       for nazwa [ [ in [ słowo ... ] ] ; ] do lista ; done
              Interpretowane  są słowa następujące po in, tworząc listę elementów.  Zmiennej nazwa nadawana jest
              kolejno wartość każdego elementu tej listy i każdorazowo wykonywana jest  lista  poleceń.   Jeżeli
              pominięto  in  słowo,  to  polecenie  for  wykonuje  listę po jednym razie dla każdego ustawionego
              parametru pozycyjnego (zobacz PARAMETRY poniżej).  Zwracanym kodem jest kod zakończenia ostatniego
              wykonanego polecenia.  Jeśli interpretacja elementów następujących  po  in  daje  w  wyniku  pustą
              listę, to nie są wykonywane żadne polecenia i zwracany jest kod 0.

       for (( wyr1 ; wyr2 ; wyr3 )) ; do lista ; done
              Na  początku  obliczane  jest  wyrażenie arytmetyczne wyr1, zgodnie z zasadami opisanymi poniżej w
              OBLICZANIE WYRAŻEŃ ARYTMETYCZNYCH.  Następnie wielokrotnie obliczane jest wyr2, aż do  osiągnięcia
              przez  nie  wartości zero.  Każdorazowo gdy obliczone wyr2 jest niezerowe, wykonywana jest lista i
              obliczane jest wyrażenie arytmetyczne wyr3.  Jeśli pominięto któreś z wyrażeń,  to  zachowuje  się
              ono  tak, jakby przyjmowało wartość 1.  Zwracanym kodem jest kod zakończenia ostatniego wykonanego
              polecenia listy, lub fałsz jeśli któreś z wyrażeń jest niepoprawne.

       select nazwa [ in słowo ] ; do lista ; done
              Interpretowana  jest  lista  słów  następujących  po   in,   tworząc   listę   elementów.   Zestaw
              zinterpretowanych  słów wypisywany jest na standardowym wyjściu, każde poprzedzone liczbą kolejną.
              Jeśli pominięto in słowo,  to  wypisywane  są  parametry  pozycyjne  (zobacz  PARAMETRY  poniżej).
              Następnie wyświetlany jest znak zachęty PS3 i czytany jest wiersz ze standardowego wejścia. Jeżeli
              wiersz  składa  się  z  liczby  odpowiadającej  jednemu  z  wyświetlonych  słów, to zmiennej nazwa
              przypisywana jest wartość tego słowa.  Jeśli wiersz jest pusty, słowa  i  zachęta  wyświetlane  są
              ponownie.  Jeżeli odczytano EOF, to polecenie kończy pracę. Każda inna wartość powoduje, że nazwie
              zostanie przypisany łańcuch pusty. Odczytany wiersz zachowywany  jest  w  zmiennej  REPLY.   lista
              wykonywana  jest  po  każdym  wyborze,  dopóki  nie  zostanie  wykonane  polecenie  break.   Kodem
              zakończenia select jest kod zakończenia ostatniego wykonanego polecenia listy lub zero  jeśli  nie
              wykonano żadnych poleceń.

       case słowo in [ [(] wzorzec [ | wzorzec ] ... ) lista ;; ] ... esac
              A  case  command first expands word, and tries to match it against each pattern in turn, using the
              matching rules described  under  Pattern  Matching  below.   The  word  is  expanded  using  tilde
              expansion,  parameter  and variable expansion, arithmetic expansion, command substitution, process
              substitution and quote  removal.   Each  pattern  examined  is  expanded  using  tilde  expansion,
              parameter  and  variable  expansion,  arithmetic  expansion,  command  substitution,  and  process
              substitution.  If the nocasematch shell option is enabled, the match is performed  without  regard
              to  the case of alphabetic characters.  When a match is found, the corresponding list is executed.
              If the ;; operator is used, no subsequent matches are attempted after  the  first  pattern  match.
              Using ;& in place of ;; causes execution to continue with the list associated with the next set of
              patterns.   Using  ;;&  in  place  of  ;;  causes  the  shell to test the next pattern list in the
              statement, if any, and execute any associated list on a  successful  match,  continuing  the  case
              statement execution as if the pattern list had not matched.  The exit status is zero if no pattern
              matches.  Otherwise, it is the exit status of the last command executed in list.

       if lista; then lista; [ elif lista; then lista; ] ... [ else lista; ] fi
              Wykonywana  jest  lista  występująca po if.  Jeżeli jej kod zakończenia jest zerowy, to wykonywana
              jest lista klauzuli then. W przeciwnym wypadku, wykonywana jest lista każdego elif po kolei; jeśli
              kod zakończenia którejś wynosi 0, to wykonywana jest lista then i polecenie jest kończone.  Jeżeli
              nie wystąpił żaden z powyższych przypadków, to wykonywana jest lista występująca po klauzuli else,
              jeśli  takowa  istnieje. Kodem zakończenia jest kod ostatniego wykonanego polecenia listy lub zero
              jeśli żaden z warunków nie okazał się prawdziwy.

       while lista-1; do lista-2; done
       until lista-1; do lista-2; done
              Polecenie while wykonuje listę lista-2 w sposób ciągły dopóty,  dopóki  ostatnie  polecenie  listy
              lista-1  nie  zwróci  kodu  zakończenia równego zero. Polecenie until działa podobnie do polecenia
              while, a jedyną różnicą jest to, że test jest zanegowany: lista-2 jest wykonywana  tak  długo,  aż
              ostatnie  polecenie listy-1 nie zwróci kodu zakończenia różnego od zera. Kod wyjścia poleceń while
              i until jest kodem zakończenia ostatniego polecenia wykonanego z listy-2 lub zerem, jeśli żadne  z
              nich nie zostało wykonane.

   Koprocesy (współprocesy)
       Koproces jest poleceniem powłoki poprzedzonym słowem zastrzeżonym coproc. Jest on wykonywany w podpowłoce
       w  sposób  asynchroniczny,  jeśli  polecenie  zostało  zakończone  operatorem  kontrolnym &, z ustawionym
       dwustronnym potokiem pomiędzy wykonującą go powłoką a koprocesem.

       Format koprocesu jest następujący:

              coproc [NAZWA] polecenie [przekierowania]

       This creates a coprocess named NAME.  If NAME is not supplied, the default name is COPROC.  NAME must not
       be supplied if command is a simple command (see above); otherwise, it is interpreted as the first word of
       the simple command.  When the coprocess is executed, the shell creates  an  array  variable  (see  Arrays
       below) named NAME in the context of the executing shell.  The standard output of command is connected via
       a pipe to a file descriptor in the executing shell, and that file descriptor is assigned to NAME[0].  The
       standard  input  of command is connected via a pipe to a file descriptor in the executing shell, and that
       file descriptor is assigned to NAME[1].  This pipe is established before any  redirections  specified  by
       the command (see REDIRECTION below).  The file descriptors can be utilized as arguments to shell commands
       and redirections using standard word expansions.  Other than those created to execute command and process
       substitutions,  the file descriptors are not available in subshells.  The process ID of the shell spawned
       to execute the coprocess is available as the value of the variable NAME_PID.  The  wait  builtin  command
       may be used to wait for the coprocess to terminate.

       Ponieważ koproces jest tworzony jako polecenie asynchroniczne, polecenie coproc zawsze zwróci powodzenie.
       Zwracanym statusem koprocesu jest kod zakończenia polecenia.

   Definiowanie funkcji powłoki
       Funkcja  powłoki jest obiektem wywoływanym podobnie jako polecenie proste i wykonującym polecenie złożone
       z nowym zestawem parametrów pozycyjnych. Funkcje powłoki deklaruje się w następujący sposób:

       fname () compound-command [redirection]
       function fname [()] compound-command [redirection]
              This defines a function named fname.  The reserved word function is  optional.   If  the  function
              reserved word is supplied, the parentheses are optional.  The body of the function is the compound
              command  compound-command  (see  Compound  Commands  above).   That  command  is usually a list of
              commands between { and }, but may be any command listed under Compound Commands  above,  with  one
              exception: If the function reserved word is used, but the parentheses are not supplied, the braces
              are  required.   compound-command  is executed whenever fname is specified as the name of a simple
              command.  When in posix mode, fname must be a valid shell name and may not be the name of  one  of
              the  POSIX special builtins.  In default mode, a function name can be any unquoted shell word that
              does not contain $.  Any redirections (see REDIRECTION below) specified when a function is defined
              are performed when the function is executed.  The exit status of a  function  definition  is  zero
              unless  a  syntax  error  occurs  or  a readonly function with the same name already exists.  When
              executed, the exit status of a function is the exit status of the last  command  executed  in  the
              body.  (See FUNCTIONS below.)

KOMENTARZE

       W  powłoce nie-interaktywnej lub w powłoce interaktywnej, w której włączono opcję interactive_comments do
       opcji wbudowanych shopt (zobacz WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej) słowo rozpoczynające się od znaku  #
       powoduje, że słowo to i wszystkie pozostałe znaki w tym wierszu będą ignorowane. Powłoka interaktywna bez
       włączonej opcji interactive_comments nie pozwala na komentarze. Opcja interactive_comments jest domyślnie
       włączona w powłokach interaktywnych.

CYTOWANIE

       Cytowanie  służy  do  usuwania specjalnego znaczenia dla powłoki pewnych znaków lub słów. Cytowanie można
       stosować do wyłączania  specjalnego  traktowania  znaków  specjalnych,  zapobiegania  rozpoznawaniu  słów
       zastrzeżonych jako takich oraz do zapobiegania podstawianiu parametrów.

       Każdy  z  metaznaków  podanych  powyżej  w DEFINICJACH posiada dla powłoki specjalne znaczenie i musi być
       cytowany, jeśli ma oznaczać samego siebie.

       Gdy używane są funkcje interpretacji historii poleceń (patrz INTERPRETACJA HISTORII), znak  interpretacji
       historii, zwykle !, musi być cytowany, jeśli chce się uniknąć interpretacji historii.

       Istnieją  trzy mechanizmy cytowania: znak specjalny (escape character), apostrofy (pojedyncze cudzysłowy)
       i cudzysłowy zwykłe (podwójne).

       Niecytowany odwrotny ukośnik (\) jest znakiem specjalnym.  Chroni on przed interpretacją dosłowną wartość
       następującego po nim znaku, z wyjątkiem <nowejlinii>. Jeśli pojawi się para \<nowalinia> a  sam  odwrotny
       ukośnik  nie  jest  cytowany,  to traktowana jest ona jak kontynuacja wiersza (to znaczy, usuwana jest ze
       strumienia wejściowego i w efekcie ignorowana).

       Ujęcie znaków w apostrofy chroni dosłowne wartości każdego z nich. Apostrof nie może pojawić się pomiędzy
       innymi apostrofami, nawet jeśli jest poprzedzony odwrotnym ukośnikiem.

       Ujęcie znaków w cudzysłowy chroni dosłowne wartości każdego z nich, za wyjątkiem  $,  `  i  \  oraz,  gdy
       włączone  jest  dopełnianie  z  historii,  !.  Gdy  powłoka  działa  w trybie posix, ! nie ma specjalnego
       znaczenia wewnątrz podwójnych cudzysłowów, nawet gdy włączone jest dopełnianie z historii. Znaki  $  i  `
       zachowują  swe  specjalne  znaczenie wewnątrz cudzysłowów. Odwrotny ukośnik zachowuje specjalne znaczenie
       tylko, gdy występuje po nim jeden z poniższych znaków: $, `, ", \ lub <nowy wiersz>. Cudzysłów  może  być
       cytowany  wewnątrz  cudzysłowów  przez poprzedzenie go odwrotnym ukośnikiem. Jeśli dopełnianie z historii
       jest włączone, to będzie wykonane, chyba że znak  !  jest  ujęty  w  cudzysłowy  lub  cytowany  odwrotnym
       ukośnikiem. Odwrotny ukośnik poprzedzający ! nie jest usuwany.

       Parametry specjalne * i @ posiadają specjalne znaczenie wewnątrz cudzysłowów (zobacz PARAMETRY poniżej).

       Słowa  postaci  $'łańcuch'  traktowane  są  specjalnie. Słowo takie interpretowane jako łańcuch, w którym
       znaki poprzedzone odwrotnym ukośnikiem zastępowane są według standardu  ANSI  C.  Sekwencje  specjalne  z
       odwrotnym ukośnikiem, jeśli występują, dekodowane są następująco:
              \a     alarm (dzwonek)
              \b     backspace
              \e
              \E     znak escape
              \f     znak wysuwu strony (form feed)
              \n     znak nowego wiersza (new line)
              \r     powrót karetki
              \t     tabulacja pozioma (horizontal tab)
              \v     tabulacja pionowa (vertical tab)
              \\     odwrotny ukośnik (backslash)
              \'     apostrof
              \"     cudzysłów
              \?     znak zapytania
              \nnn   the eight-bit character whose value is the octal value nnn (one to three octal digits)
              \xHH   ośmiobitowy  znak,  którego  wartością  jest  szesnastkowa liczba nnn (jedna lub dwie cyfry
                     szesnastkowe)
              \uHHHH znak Unicode (ISO/IEC  10646)  o  wartości  szesnastkowej  HHHH  (jedna  do  czterech  cyfr
                     szesnastkowych)
              \UHHHHHHHH
                     znak  Unicode  (ISO/IEC  10646)  o  wartości  szesnastkowej  HHHHHHHH  (jedna do ośmiu cyfr
                     szesnastkowych)
              \cx    znak kontrolny x

       Przetłumaczony wynik jest pojedynczo cytowany, tak jakby nie było znaku dolara.

       A double-quoted string preceded by a dollar sign ($"string")  will cause  the  string  to  be  translated
       according  to  the  current  locale.   The gettext infrastructure performs the message catalog lookup and
       translation, using the LC_MESSAGES and TEXTDOMAIN shell variables.  If the current locale is C or  POSIX,
       or  if  there are no translations available, the dollar sign is ignored.  If the string is translated and
       replaced, the replacement is double-quoted.

PARAMETRY

       Parametr jest elementem przechowującym  wartości.  Może  on  być  nazwą,  liczbą  lub  jednym  ze  znaków
       specjalnych  podanych  poniżej  w  sekcji Parametry specjalne.  Dla celów powłoki zmienna jest parametrem
       oznaczanym przez nazwę.  Zmienna  posiada  wartość  i  zero  lub  więcej  atrybutów.   Wartość  atrybutom
       przypisuje  się  za  pomocą  polecenia  wbudowanego declare (zobacz opis tego polecenia poniżej, w sekcji
       WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI).

       Parametr jest ustawiony jeśli przypisano mu wartość. Łańcuch pusty jest poprawną wartością. Po ustawieniu
       zmiennej, może być ona unieważniona wyłącznie przez użycie wbudowanego polecenia  unset  (zobacz  poniżej
       WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI ).

       Do zmiennej można wykonać przypisanie przy pomocy instrukcji postaci

              nazwa=[wartość]

       Jeżeli  nie  podano  wartości, to zmiennej przypisywany jest łańcuch pusty. Wszystkie wartości przechodzą
       przez interpretację tyld, podstawianie parametrów, interpretację zmiennych, podstawianie wyników poleceń,
       interpretację wyrażeń arytmetycznych i usuwanie cytowań (zobacz poniżej INTERPRETACJA). Jeżeli zmienna ma
       ustawiony atrybut integer (całkowita), to wartość podlega interpretacjom  wyrażeń  arytmetycznych,  nawet
       jeśli  nie  użyto  interpretacji  $((...)). Zobacz poniżej Interpretacja wyrażeń arytmetycznych. Nie jest
       wykonywane dzielenie na słowa, z wyjątkiem "$@", jak wyjaśniono to poniżej w sekcji Parametry  specjalne.
       Nie  jest wykonywane rozwijanie nazw plików.  Instrukcje przypisania mogą się też pojawiać jako argumenty
       poleceń wbudowanych alias, declare, typeset, export, readonly i local (poleceń deklarujących).  W  trybie
       posix  te  słowa  wbudowane  mogą  wystąpić w poleceniu po jednym lub większej liczby wystąpień polecenia
       wbudowanego command i zachowują właściwości instrukcji przypisania.

       W kontekście, w którym instrukcja przypisania przypisuje wartość  do  zmiennej  powłoki  lub  do  tablicy
       indeksowanej,  operator  +=  może  posłużyć  do  dołączenia lub dodania do poprzedniej wartości zmiennej.
       Obejmuje to argumenty do poleceń wbudowanych takich jak declare, które akceptują  instrukcje  przypisania
       (poleceń  deklarujących).  Gdy += jest stosowane do zmiennej z ustawionym atrybutem liczby całkowitej, to
       wartość jest obliczana jako wyrażenie arytmetyczne  i  dodawana  do  bieżącej  wartości  zmiennej,  która
       również  jest  obliczana.  Gdy  +=  jest  stosowane do zmiennej tablicowej używając przypisania złożonego
       (patrz Tablice poniżej), wartość zmiennej nie jest niszczona (jak to ma miejsce przy użyciu  =),  a  nowe
       wartości  są dołączane do tablicy poczynając od indeksu większego o jeden on maksymalnego indeksu tablicy
       (w przypadku tablic indeksowanych) lub jest dodawana  jako  dodatkowa  para  klucz-wartość  (w  przypadku
       tablic  asocjacyjnych). Gdy += jest stosowane do zmiennej łańcuch-wartość, to wartość jest interpretowana
       i dołączana do wartości zmiennej.

       Zmiennej można przypisać atrybut nazwa  referencyjna  (ang.  nameref)  za  pomocą  opcji  -n  przekazanej
       poleceniom  wbudowanym  declare  lub  local  (zob.  opisy  declare  i  local  niżej)  aby  utworzyć nazwę
       referencyjną lub odniesienie do innej zmiennej. Pozwala to na  pośrednie  operowanie  na  zmiennych.  Gdy
       zmienna  nazwy  referencyjnej  jest  przywoływana, przypisywana, usuwana lub modyfikowane są jej atrybuty
       (inne niż użycie lub zmiana samej nazwy referencyjnej), operacja ta jest w rzeczywistości  wykonywana  na
       zmiennej  określonej  wartością  zmiennej  nazwy  odniesienia. Nazwa referencyjna jest często używana aby
       odnieść się do zmiennej, której nazwa jest przekazywana  jako  argument  do  funkcji.  Przykładowo  nazwa
       zmiennej jest przekazywana do funkcji powłoki w pierwszym argumencie, wykonując
              declare -n ref=$1
       wewnątrz  funkcji  tworzącej  zmienną  nazwy  referencyjnej  ref,  której  wartością  jest nazwa zmiennej
       przekazana jako pierwszy  argument.  Odniesienie  lub  przypisanie  ref  oraz  zmiana  jej  atrybutów  są
       traktowane  jako  odniesienie  lub  przypisania  do  zmiennej oraz zmiana atrybutów zmiennej której nazwę
       przekazano jako $1. Jeśli zmienna kontrolujące pętle for ma atrybut nazwy referencyjnej, lista słów  może
       być listą  zmiennych  powłoki,  a  nazwa zostanie przypisana za każdemu słowu z listy, w kolejności, przy
       wykonywaniu pętli. Zmienne tablicowe nie  mogą  otrzymać  atrybutu  nameref,  jednak  do  zmiennych  nazw
       referencyjnych  mogą  odnosić się zmienne tablicowe i wskaźniki zmiennych tablicowych. Nazwy referencyjne
       można usunąć stosując opcję -n do polecenia  wbudowanego  unset.  W  przeciwnym  razie,  gdy  unset  jest
       wykonywane  z  nazwą referencyjną jako argument, zmienna do której odnosi się nazwa referencyjna zostanie
       usunięta.

   Parametry pozycyjne
       Parametr pozycyjny to parametr określany cyfrą lub cyframi, innymi niż pojedyncza  cyfra  0.   Parametrom
       pozycyjnym  nadawane  są  wartości  argumentów  powłoki  (w  czasie  jej wywołania). Wartości te mogą być
       ponownie nadawane przy pomocy wbudowanego polecenia set.  Do parametrów  pozycyjnych  nie  można  wykonać
       przypisania  przy  pomocy  instrukcji przypisania.  Parametry pozycyjne są tymczasowo zastępowane podczas
       wykonywania funkcji powłoki (zobacz poniżej FUNKCJE).

       Jeżeli interpretowany jest parametr pozycyjny określany więcej niż jedną  cyfrą,  to  musi  być  ujęty  w
       nawiasy (zobacz poniżej INTERPRETACJA).

   Parametry specjalne
       Powłoka  kilka parametrów traktuje specjalnie. Do parametrów tych można się wyłącznie odwoływać; nie jest
       dozwolone przypisywanie im wartości.
       *      Interpretowane jest jako parametry pozycyjne,  począwszy  od  pierwszego.  Gdy  interpretacja  nie
              pojawia  się  wewnątrz  cudzysłowów,  każdy  parametr pozycyjny jest interpretowany jako oddzielne
              słowo. W kontekście w jakim występują, te słowa ulegają kolejnemu podziałowi na słowa i rozwijaniu
              ścieżek. Gdy interpretacja pojawia się wewnątrz cudzysłowów, to parametr ten  interpretowany  jest
              jako  pojedyncze słowo z wartościami każdego z parametrów rozdzielonymi pierwszym znakiem zmiennej
              specjalnej IFS.  To znaczy, "$*" jest równoważne  "$1c$2c...",  gdzie  c  jest  pierwszym  znakiem
              wartości zmiennej IFS.  Jeżeli IFS nie jest ustawione, to parametry oddzielane są spacjami.  Jeśli
              IFS jest łańcuchem pustym, to parametry są ze sobą połączone bez rozdzielających je separatorów.
       @      Expands  to  the  positional  parameters,  starting from one.  In contexts where word splitting is
              performed, this expands each positional parameter to a separate word; if not within double quotes,
              these words are subject to word splitting.  In contexts where word  splitting  is  not  performed,
              this  expands  to  a  single  word  with each positional parameter separated by a space.  When the
              expansion occurs within double quotes, each parameter expands to a separate word.  That  is,  "$@"
              is equivalent to "$1" "$2" ...  If the double-quoted expansion occurs within a word, the expansion
              of  the  first parameter is joined with the beginning part of the original word, and the expansion
              of the last parameter is joined with the last part of  the  original  word.   When  there  are  no
              positional parameters, "$@" and $@ expand to nothing (i.e., they are removed).
       #      Interpretowane jako liczba parametrów pozycyjnych, podana dziesiętnie.
       ?      Interpretowane jako kod zakończenia ostatnio wykonanego potoku pierwszoplanowego.
       -      Interpretowane  jako  bieżące flagi opcji, takie jakie zostały podane podczas wywołania, ustawione
              przy pomocy wbudowanego polecenia set lub ustawione przez samą powłokę (tak jak opcja -i).
       $      Interpretowany jest jako identyfikator procesu powłoki. W podpowłoce (), interpretowany jest  jako
              ID procesu bieżącej powłoki, nie zaś podpowłoki.
       !      Interpretowany  jako  ID  procesu  ostatnio  wykonywanego  polecenia tła, gdy jest wykonywane jako
              polecenie asynchroniczne lub używając słowa wbudowanego bg (zob. niżej KONTROLA ZADAŃ).
       0      Interpretowany jako nazwa powłoki lub skryptu powłoki. Ustawiane jest  to  na  etapie  inicjowania
              powłoki.  Jeżeli  bash  wywoływany  został  z  plikiem poleceń, to $0 ustawiane jest na nazwę tego
              pliku. Jeśli bash został uruchomiony z opcją -c, to $0 jest  ustawiane  na  pierwszy  argument  po
              łańcuchu,  jaki  ma zostać wywołany, jeśli taki występuje. W przeciwnym wypadku, ustawiany jest na
              nazwę pliku użytą do wywołania bash, jaką podaje argument zerowy.

   Zmienne powłoki
       Powłoka ustawia następujące zmienne:

       _      At shell startup, set to the pathname used to invoke the shell or shell script being  executed  as
              passed  in  the  environment  or argument list.  Subsequently, expands to the last argument to the
              previous simple command executed in the  foreground,  after  expansion.   Also  set  to  the  full
              pathname  used  to  invoke  each  command  executed and placed in the environment exported to that
              command.  When checking mail, this parameter holds the name  of  the  mail  file  currently  being
              checked.
       BASH   Interpretowane jako pełna nazwa pliku użyta do wywołania tego przebiegu bash.
       BASHOPTS
              Oddzielana  dwukropkiem  lista  włączonych  opcji  powłoki.  Każde  słowo na liście jest poprawnym
              argumentem do opcji -s wbudowanego polecenia shopt  (patrz  WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI  poniżej).
              Opcje  pojawiające  się  w  BASHOPTS są tymi, które są raportowane jako włączone (on) przez shopt.
              Jeśli ta zmienna występuje w środowisku podczas uruchamiania bash, to każda opcja powłoki z  listy
              będzie włączona przed odczytaniem plików startowych. Ta zmienna jest tylko do odczytu.
       BASHPID
              Expands  to  the  process  ID  of  the  current  bash process.  This differs from $$ under certain
              circumstances, such as subshells that do not require bash to be  re-initialized.   Assignments  to
              BASHPID  have  no  effect.   If  BASHPID  is unset, it loses its special properties, even if it is
              subsequently reset.
       BASH_ALIASES
              Zmienna tablicy asocjacyjnej, której wpisy odpowiadają  wewnętrznej  liście  aliasów  zarządzanych
              przez  wbudowane  polecenie  alias.  Elementy dodawane do tablicy pojawiają się na liście aliasów,
              jednak usunięcie elementów tablicy obecnie nie powoduje usunięcie aliasów z listy  aliasów.  Jeśli
              BASH_ALIASES  zostanie  skasowana, traci swoje specjalne właściwości, nawet jeśli zostanie później
              zresetowana.
       BASH_ARGC
              An array variable whose values are the number of parameters in each  frame  of  the  current  bash
              execution  call  stack.   The  number  of  parameters to the current subroutine (shell function or
              script executed with . or source) is at the top of the stack.  When a subroutine is executed,  the
              number  of  parameters  passed  is  pushed  onto BASH_ARGC.  The shell sets BASH_ARGC only when in
              extended debugging mode (see the description of the extdebug option to the shopt  builtin  below).
              Setting  extdebug  after  the  shell has started to execute a script, or referencing this variable
              when extdebug is not set, may result in inconsistent values.
       BASH_ARGV
              An array variable containing all of the parameters in the current bash execution call stack.   The
              final parameter of the last subroutine call is at the top of the stack; the first parameter of the
              initial  call is at the bottom.  When a subroutine is executed, the parameters supplied are pushed
              onto BASH_ARGV.  The  shell  sets  BASH_ARGV  only  when  in  extended  debugging  mode  (see  the
              description  of the extdebug option to the shopt builtin below).  Setting extdebug after the shell
              has started to execute a script, or referencing this variable when extdebug is not set, may result
              in inconsistent values.
       BASH_ARGV0
              When referenced, this variable expands to the name of the shell or shell script (identical to  $0;
              see  the  description  of  special  parameter 0 above).  Assignment to BASH_ARGV0 causes the value
              assigned to also be assigned to $0.  If BASH_ARGV0 is unset, it loses its special properties, even
              if it is subsequently reset.
       BASH_CMDS
              Zmienna tablicy  asocjacyjnej,  której  wpisy  odpowiadają  wewnętrznej  liście  skrótów  poleceń,
              zarządzanej  przez  wbudowane polecenie hash. Elementy dodawane do tablicy pojawiają się na liście
              skrótów, jednak usunięcie elementów tablicy obecnie nie powoduje powoduje usunięcia ich z  tablicy
              skrótów.  Jeśli  BASH_CMDS  zostanie  skasowana,  traci  swoje  specjalne właściwości, nawet jeśli
              zostanie później zresetowana.
       BASH_COMMAND
              The command currently being executed or about to be executed, unless  the  shell  is  executing  a
              command  as  the  result  of  a trap, in which case it is the command executing at the time of the
              trap.  If BASH_COMMAND is unset, it loses its special  properties,  even  if  it  is  subsequently
              reset.
       BASH_EXECUTION_STRING
              Argument polecenia do opcji wywołania -c.
       BASH_LINENO
              Zmienna  tablicowa,  której  wartościami są numery wierszy plików źródłowych, w których przywołano
              każdy odpowiednik ze zmiennej FUNCNAME. ${BASH_LINENO[$i]} jest numerem wiersza w pliku  źródłowym
              (${BASH_SOURCE[$i+1]}),  gdzie  przywołano ${FUNCNAME[$i]} (lub ${BASH_LINENO[$i-1]}, jeśli odnosi
              się do innej funkcji powłoki). Proszę użyć LINENO, aby pobrać bieżący numer wiersza.
       BASH_LOADABLES_PATH
              Lista rozdzielonych dwukropkami katalogów, w których powłoka szuka dynamicznie ładowalnych poleceń
              wbudowanych podanych przez polecenie enable.
       BASH_REMATCH
              Zmienna tablicowa, której wartości są przypisywane  operatorem  dwuargumentowym  =~  do  polecenia
              warunkowego  [[.  Element  o  indeksie  0  jest  częścią  łańcucha  pasującego do całego wyrażenia
              regularnego. Element o indeksie n jest częścią łańcucha pasującego do n-tego podwyrażenia  ujętego
              w nawiasy.
       BASH_SOURCE
              Zmienna  tablicowa,  której  wartościami  są  nazwy  plików  źródłowych,  w  których  zdefiniowano
              odpowiadające  nazwy  funkcji  powłoki   w   zmiennej   tablicowej   FUNCNAME.   Funkcja   powłoki
              ${FUNCNAME[$i]} jest zdefiniowana w pliku ${BASH_SOURCE[$i]} i wywoływana z ${BASH_SOURCE[$i+1]}..
       BASH_SUBSHELL
              Incremented by one within each subshell or subshell environment when the shell begins executing in
              that  environment.   The  initial  value  is  0.   If BASH_SUBSHELL is unset, it loses its special
              properties, even if it is subsequently reset.
       BASH_VERSINFO
              Zmienna tablicowa tylko do odczytu, której elementy zawierają informacje  o  wersji  uruchomionego
              bash.  Wartości przypisane elementom tablicy są następujące:
              BASH_VERSINFO[0]        Główny numer wersji, wydanie (release).
              BASH_VERSINFO[1]        Poboczny numer wersji (version).
              BASH_VERSINFO[2]        Poziom łat (patch level).
              BASH_VERSINFO[3]        Wersja kompilatu (build version).
              BASH_VERSINFO[4]        Status wydania (np. beta1).
              BASH_VERSINFO[5]        Wartość MACHTYPE.
       BASH_VERSION
              Interpretowane jako łańcuch opisujący wersję uruchomionego bash.
       COMP_CWORD
              Indeks  w  ${COMP_WORDS}  słowa  zawierającego  bieżącą pozycję kursora.  Zmienna ta jest dostępna
              wyłącznie w funkcjach powłoki wywołanych przez usługi programowalnego uzupełniania (zobacz poniżej
              Programowalne uzupełnianie).
       COMP_KEY
              Klawisz  (lub  ostatni  klawisz  w  sekwencji  klawiszy)  użyty  do  wywołania  bieżącej   funkcji
              uzupełniania.
       COMP_LINE
              Bieżący  wiersz  poleceń.  Ta  zmienna  jest  dostępna  tylko  w  funkcjach  powłoki i poleceniach
              zewnętrznych wywoływanych przez usługi programowalnego uzupełniania (zobacz poniżej  Programowalne
              uzupełnianie).
       COMP_POINT
              Indeks  bieżącej  pozycji  kursora  względem  początku bieżącego polecenia.  Jeżeli kursor jest na
              końcu bieżącego polecenia, to wartość tej zmiennej jest  równa  ${#COMP_LINE}.   Ta  zmienna  jest
              dostępna   tylko  w  funkcjach  powłoki  i  poleceniach  zewnętrznych  wywoływanych  przez  usługi
              programowalnego uzupełniania (zobacz poniżej Programowalne uzupełnianie).
       COMP_TYPE
              Ustawiana na wartość całkowitą odpowiadającą typowi uzupełnienia,  którego  próbę  przeprowadzono,
              które  spowodowało  wywołanie  funkcji  uzupełnienia:  TAB,  do  normalnego  uzupełnienia,  ?,  do
              wypisywania uzupełnień po udanej tabulacji, !, do wypisywania alternatyw częściowego  uzupełnienia
              słowa,  @,  do  wypisania uzupełnień, jeśli słowo nie zostało zmodyfikowane lub %, do uzupełnienia
              menu. Zmienna ta jest dostępna tylko w funkcjach powłoki  i  zewnętrznych  poleceniach  wywołanych
              przez narzędzia programowalnego uzupełnienia powłoki (patrz poniżej Programowalne uzupełnienie).
       COMP_WORDBREAKS
              Zestaw znaków traktowanych przez bibliotekę readline jako separatory słów, podczas przeprowadzania
              uzupełnień  słów.  Jeśli  unieważniono  COMP_WORDBREAKS, to traci swe specjalne właściwości, nawet
              jeżeli jest następnie ponownie ustawiona.
       COMP_WORDS
              Zmienna tablicowa (patrz Tablice poniżej) składająca się z pojedynczych słów z aktualnego  wiersza
              poleceń. Wiersz jest dzielony na słowa tak, jak podzieliłby go readline, używając COMP_WORDBREAKS,
              zgodnie  z opisem powyżej. Zmienna ta jest dostępna wyłącznie w funkcjach powłoki wywołanych przez
              usługi programowalnego uzupełniania (zobacz poniżej Programowalne uzupełnianie).
       COPROC Zmienna tablicowa (patrz poniżej Tablice) tworzona do zatrzymania deskryptorów  plików  z  wyjścia
              lub wejścia nienazwanych koprocesów (zobacz Koprocesy (współprocesy) powyżej).
       DIRSTACK
              Zmienna tablicowa (zobacz Tablice poniżej) zawierająca bieżącą zawartość stosu katalogów. Katalogi
              pojawiają  się  na stosie w kolejności, w jakiej są wyświetlane przez wbudowane dirs.  Przypisanie
              do elementów tej zmiennej tablicowej może  posłużyć  do  zmiany  katalogów  już  występujących  na
              stosie,  ale do dodania i usunięcia katalogów muszą być użyte wbudowane pushd i popd.  Przypisanie
              wartości tej zmiennej nie zmieni bieżącego katalogu.  Jeśli DIRSTACK jest unieważnione,  to  traci
              swe specjalne właściwości, nawet jeżeli jest następnie ponownie ustawione.
       EPOCHREALTIME
              Each  time  this parameter is referenced, it expands to the number of seconds since the Unix Epoch
              (see  time(3))  as  a  floating  point  value  with  micro-second  granularity.   Assignments   to
              EPOCHREALTIME are ignored.  If EPOCHREALTIME is unset, it loses its special properties, even if it
              is subsequently reset.
       EPOCHSECONDS
              Each  time  this parameter is referenced, it expands to the number of seconds since the Unix Epoch
              (see time(3)).  Assignments to EPOCHSECONDS are ignored.  If EPOCHSECONDS is unset, it  loses  its
              special properties, even if it is subsequently reset.
       EUID   Interpretowane  jako  efektywny  identyfikator bieżącego użytkownika, inicjowane przy uruchamianiu
              powłoki. Zmienna ta jest tylko do odczytu.
       FUNCNAME
              Zmienna tablicowa zawierająca nazwy wszystkich funkcji powłoki obecnych w stosie wywołań.  Element
              z  indeksem  0  jest  nazwą  aktualnie  wykonywanej  funkcji  powłoki.  Najniższy  element (tzn. z
              najwyższym numerem indeksu) to  "main".   Zmienna  istnieje  tylko  gdy  wykonywana  jest  funkcja
              powłoki.  Przypisania  do  FUNCNAME nie odnoszą skutku. Jeśli FUNCNAME jest unieważniona, to traci
              swe specjalne właściwości, nawet jeśli jest następnie ponownie ustawiona.

              Zmienna ta może zostać użyta razem z BASH_LINENO i BASH_SOURCE. Każdy  element  FUNCNAME  ma  swój
              odpowiednik  w  BASH_LINENO  i  BASH_SOURCE opisujący stos wywołania. Na przykład, ${FUNCNAME[$i]}
              została wywołana z pliku ${BASH_SOURCE[$i+1]} w wierszu o  numerze  ${BASH_LINENO[$i]}.  Wbudowane
              polecenie caller wyświetla bieżący stos wywołania używając tej informacji.
       GROUPS Zmienna  tablicowa  zawierająca  listę  grup,  których  członkiem  jest  bieżący użytkownik. Próby
              przypisywania wartości do GROUPS nie odnoszą efektu. Jeżeli GROUPS jest unieważnione, to traci swe
              specjalne właściwości, nawet jeżeli jest następnie ponownie ustawione.
       HISTCMD
              The history number, or index in the history list, of the current command.  Assignments to  HISTCMD
              are  ignored.   If  HISTCMD  is unset, it loses its special properties, even if it is subsequently
              reset.
       HOSTNAME
              Automatycznie ustawiane na nazwę aktualnego hosta.
       HOSTTYPE
              Automatycznie ustawiane na łańcuch unikalnie opisujący typ  maszyny,  na  której  jest  wykonywany
              bash.  Wartość domyślna zależy od systemu.
       LINENO Przy  każdym  odwołaniu  do  tego  parametru  powłoka  zastępuje  jego  wartość  liczbą dziesiętną
              reprezentującą aktualny kolejny numer wiersza (poczynając od 1) skryptu lub funkcji. Nie  zapewnia
              się, by wartość ta miała znaczenie poza skryptem bądź funkcją.  Jeśli LINENO jest unieważnione, to
              traci swe specjalne właściwości, nawet jeżeli jest następnie ponownie ustawione.
       MACHTYPE
              Automatycznie  ustawiane na łańcuch w pełni opisujący typ systemu, na którym jest wykonywany bash,
              w standardowym formacie GNU cpu-firma-system.  Wartość domyślna zależy od systemu.
       MAPFILE
              Zmienna tablicowa (patrz Tablice poniżej)  tworzona  do  zatrzymania  tekstu  odczytywanego  przez
              wbudowane polecenie mapfile, gdy nie podano nazwy zmiennej.
       OLDPWD Poprzedni katalog roboczy ustawiony poleceniem cd.
       OPTARG Wartość  ostatniego,  będącego  opcją,  argumentu przetworzonego przez wbudowane polecenie getopts
              (zobacz poniżej WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI).
       OPTIND Numer (indeks) następnego argumentu, jaki ma zostać przetworzony przez wbudowane polecenie getopts
              (zobacz poniżej WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI).
       OSTYPE Automatycznie ustawiane na łańcuch opisujący system operacyjny, w  którym  jest  wykonywany  bash.
              Wartość domyślna zależy od systemu.
       PIPESTATUS
              Zmienna  tablicowa  (zobacz  Tablice  poniżej)  zwierająca  listę  kodów  zakończenia z procesów w
              ostatnio wykonywanym potoku pierwszoplanowym (który może zawierać pojedyncze polecenie).
       PPID   Identyfikator procesu macierzystego powłoki. Zmienna ta jest tylko do odczytu.
       PWD    Bieżący katalog roboczy, ustawiony poleceniem cd.
       RANDOM Each time this parameter is referenced, it expands to  a  random  integer  between  0  and  32767.
              Assigning  a  value  to  RANDOM  initializes (seeds) the sequence of random numbers.  If RANDOM is
              unset, it loses its special properties, even if it is subsequently reset.
       READLINE_LINE
              Zawartość bufora wiersza realine, do  użycia  z  "bind  -x"  (patrz  WBUDOWANE  POLECENIA  POWŁOKI
              poniżej).
       READLINE_MARK
              The  position  of the mark (saved insertion point) in the readline line buffer, for use with "bind
              -x" (see SHELL BUILTIN COMMANDS below).  The characters between the insertion point and  the  mark
              are often called the region.
       READLINE_POINT
              Pozycja  punktu  wprowadzania  w  buforze wiersza readline, do użycia z "bind -x" (patrz WBUDOWANE
              POLECENIA POWŁOKI poniżej).
       REPLY  Ustawiona na wiersz wejścia odczytany wbudowanym poleceniem read jeśli  nie  podano  żadnych  jego
              argumentów.
       SECONDS
              Each  time this parameter is referenced, the number of seconds since shell invocation is returned.
              If a value is assigned to SECONDS, the value returned upon subsequent references is the number  of
              seconds  since  the assignment plus the value assigned.  The number of seconds at shell invocation
              and the current time is always determined by querying the system clock.  If SECONDS is  unset,  it
              loses its special properties, even if it is subsequently reset.
       SHELLOPTS
              Lista,  rozdzielonych  dwukropkami,  włączonych  opcji  powłoki.  Każde słowo listy jest poprawnym
              argumentem opcji -o wbudowanego polecenia set (zobacz WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej).  Opcje
              pojawiające  się  w  SHELLOPTS  to  te, które są zgłaszane jako włączone (on) przez set -o.  Jeśli
              zmienna ta istnieje w środowisku podczas uruchamiania bash, to każda z opcji  powłoki  występująca
              na  tej  liście zostanie włączona przed odczytem jakichkolwiek plików startowych.  Jest to zmienna
              tylko do odczytu.
       SHLVL  Inkrementowana każdorazowo, gdy uruchamiane jest kolejne wystąpienie bash.
       SRANDOM
              This variable expands to a 32-bit pseudo-random number each time  it  is  referenced.  The  random
              number  generator  is  not  linear  on  systems  that  support /dev/urandom or arc4random, so each
              returned number has no relationship to the numbers preceding  it.   The  random  number  generator
              cannot  be  seeded, so assignments to this variable have no effect.  If SRANDOM is unset, it loses
              its special properties, even if it is subsequently reset.
       UID    Interpretowane jako identyfikator bieżącego użytkownika,  inicjowane  przy  uruchamianiu  powłoki.
              Zmienna ta jest tylko do odczytu.

       Poniższe zmienne są używane przez powłokę. W niektórych przypadkach bash przypisuje im domyślne wartości;
       przypadki te są odnotowane niżej.

       BASH_COMPAT
              The  value is used to set the shell's compatibility level.  See SHELL COMPATIBILITY MODE below for
              a description of the various compatibility levels and their effects.  The value may be  a  decimal
              number (e.g., 4.2) or an integer (e.g., 42)  corresponding to the desired compatibility level.  If
              BASH_COMPAT is unset or set to the empty string, the compatibility level is set to the default for
              the  current version.  If BASH_COMPAT is set to a value that is not one of the valid compatibility
              levels, the shell prints an error message and sets the compatibility level to the default for  the
              current  version.   The  valid values correspond to the compatibility levels described below under
              BSHELLCOMPATIBILITYMODE.  For example, 4.2 and 42 are valid values that correspond to the compat42
              shopt option and set the compatibility level to 42.  The current version is also a valid value.
       BASH_ENV
              Jeżeli parametr ten jest ustawiony  podczas  wykonywania  przez  bash  skryptu,  to  jego  wartość
              interpretowana  jest  jako  nazwa  pliku  zawierającego  polecenia do zainicjowania powłoki, jak w
              ~/.bashrc.  Wartość BASH_ENV podlega interpretacji  parametrów,  podstawianiu  wyników  poleceń  i
              interpretacjom  wyrażeń arytmetycznych przed interpretacją jej jako nazwy pliku.  Zmienna PATH nie
              jest używana do znalezienia pliku o powstałej w ten sposób nazwie.
       BASH_XTRACEFD
              Jeśli ustawiono liczbę całkowitą odpowiadającą poprawnemu deskryptorowi  pliku,  to  bash  zapisze
              wyjście  stosu  wygenerowane  gdy set -x jest włączone do tego deskryptora pliku. Deskryptor pliku
              jest zamykany gdy BASH_XTRACEFD jest  usuwana  lub  przy  przypisaniu  nowej  wartości.  Usunięcie
              BASH_XTRACEFD  lub przypisanie jej łańcucha pustego powoduje wysłanie stosu na standardowe wyjście
              błędów. Proszę zauważyć, że ustawienie BASH_XTRACEFD na 2 (deskryptor  pliku  wyjścia  błędów),  a
              następnie usunięcie jej spowoduje zamknięcie standardowego wyjścia błędów.
       CDPATH Ścieżka  wyszukiwania  dla  polecenia  cd.   Jest  to lista rozdzielonych dwukropkami katalogów, w
              których powłoka szuka katalogów docelowych podanych przez  polecenie  cd.   Przykładową  wartością
              jest ".:~:/usr".
       CHILD_MAX
              Ustawia  liczbę  wartości  kodów  wyjścia  zakończonych  procesów  potomnych,  które ma zapamiętać
              powłoka. Bash nie pozwoli na zmniejszenie tej wartości poniżej minimum  określonego  normą  POSIX,
              istnieje  również  wartość  maksymalna  (obecnie  8192),  której  nie można przekroczyć. Minimalna
              wartość jest zależna od systemu.
       COLUMNS
              Używana przez polecenie wbudowane select do wyznaczenia szerokości terminala przy wypisywaniu list
              wyboru. Ustawiana automatycznie, gdy włączono opcję checkwinsize oraz w powłoce  interaktywnej  po
              otrzymaniu SIGWINCH.
       COMPREPLY
              Zmienna  tablicowa,  z  której  bash  czyta  możliwe  uzupełnienia  tworzone przez funkcję powłoki
              wywołaną przez usługę programowalnego uzupełniania (zobacz  poniżej  Programowalne  uzupełnianie).
              Każdy element tablicy zawiera jedno możliwe uzupełnienie.
       EMACS  Gdy  bash  znajdzie  opisywaną  zmienną  w  środowisku  podczas  uruchamiania powłoki, z wartością
              ustawioną na "t", to przyjmuje, że powłoka działa  w  buforze  powłoki  Emacsa  i  wyłącza  edycję
              wiersza.
       ENV    Expanded  and  executed similarly to BASH_ENV (see INVOCATION above)  when an interactive shell is
              invoked in posix mode.
       EXECIGNORE
              Lista oddzielonych dwukropkami wzorców powłoki (zob. Dopasowanie wzorca) definiujących listę  nazw
              plików  ignorowanych  przy  szukaniu poleceń za pomocą PATH. Pliki których pełna ścieżka pasuje do
              jednego z tych wzorców nie są traktowane jako pliki  wykonywalne  dla  dopełniania  i  wykonywania
              poleceń  przez  PATH.  Nie wpływa to na zachowanie poleceń [, test oraz [[. Pełne ścieżki w liście
              skrótów poleceń nie są przedmiotem EXECIGNORE. Tę  zmienną należy  używać  do  ignorowania  plików
              bibliotek   współdzielonych,   które   mają ustawione   prawo   wykonywania,  ale  nie  są plikami
              wykonywalnymi. Dopasowanie wzorców przestrzega ustawień opcji powłoki extglob.
       FCEDIT Domyślny edytor dla wbudowanego polecenia fc.
       FIGNORE
              Lista rozdzielonych dwukropkami przyrostków, jakie mają być ignorowane podczas  uzupełniania  nazw
              plików  (zobacz READLINE poniżej).  Nazwa pliku o przyrostku pasującym do jednej z pozycji FIGNORE
              wyłączana jest z listy dopasowanych nazw plików.  Przykładową  wartością  jest  ".o:~"  (cytowanie
              jest niezbędne przy przypisywaniu do tej zmiennej wartości zawierającej tyldy).
       FUNCNEST
              Gdy   jest   ustawiona  na  wartość  numeryczną  większą  od  zera,  definiuje  maksymalny  poziom
              zagnieżdżenia  funkcji.  Wywołania  funkcji  przekraczające  określony  poziom   będą   powodowały
              przerwanie bieżącego polecenia.
       GLOBIGNORE
              A  colon-separated  list  of  patterns  defining  the  set of file names to be ignored by pathname
              expansion.  If a file name matched by a  pathname  expansion  pattern  also  matches  one  of  the
              patterns in GLOBIGNORE, it is removed from the list of matches.
       HISTCONTROL
              Lista  rozdzielonych  dwukropkami  wartości,  określającymi  sposób zapisywania w liście historii.
              Jeżeli posiada wartość  ignorespace,  to  wiersze  rozpoczynające  się  od  znaku  spacji  nie  są
              wprowadzane do listy historii. Jeśli posiada wartość ignoredups, to wiersze pasujące do ostatniego
              wiersza  historii  nie  są  wprowadzane.  Wartość  ignoreboth  łączy  obie  te możliwości. Wartość
              erasedups  powoduje  usunięcie  z  historii  wszystkich  wcześniejszych  wierszy,  pasujących   do
              bieżącego,  przed  zapisaniem  listy.  Wszystkie wartości poza wymienionymi powyżej są ignorowane.
              Jeśli zmienna ta nie jest zdefiniowana lub ma wartość inną od  powyższych,  to  wszystkie  wiersze
              przeczytane  przez  analizator  składni  zachowywane  są  w liście historii, stosownie do wartości
              HISTIGNORE. Drugi i kolejne wiersze złożonego polecenia wielowierszowego nie są  sprawdzane  i  są
              dodawane do historii bez względu na wartość HISTCONTROL.
       HISTFILE
              Nazwa  pliku,  w  którym  zachowywana  jest historia poleceń (zobacz HISTORIA poniżej).  Wartością
              domyślną jest ~/.bash_history. Jeśli ustawienie  tej  zmiennej  zostanie  skasowane,  to  historia
              poleceń nie będzie zachowana po zakończeniu pracy powłoki.
       HISTFILESIZE
              Maksymalna liczba wierszy zawartych w pliku historii. Podczas przypisywania wartości tej zmiennej,
              jeżeli  jest  to niezbędne, plik historii jest obcinany tak, by nie zawierał więcej wierszy, przez
              usunięcie najstarszych wpisów. Plik historii jest także obcinany do tego rozmiaru po zapisaniu  go
              w  czasie  kończenia  pracy  przez powłokę. Jeśli wartość wynosi 0, plik historii jest obcinany do
              zera. Wartości nienumeryczne i wartości numeryczne mniejsze niż zero wstrzymują obcinanie. Powłoka
              ustawia wartość domyślną do wartości HISTSIZE po odczytaniu plików początkowych powłoki.
       HISTIGNORE
              Lista rozdzielonych dwukropkami wzorców służących do decydowania, jakie  wiersze  poleceń  powinny
              być  zachowane  w  liście  historii.  Każdy z wzorców zakotwiczony jest na początku wiersza i musi
              pasować do całego wiersza (nie jest dodawane żadne niejawne `*'). Każdy z wzorców sprawdzany  jest
              z  bieżącym  wierszem po wykonaniu kontroli określonych przez HISTCONTROL.  Oprócz zwykłych znaków
              dopasowywania wzorców używanych przez powłokę, `&' dopasowuje poprzedni wiersz  historii.  Literał
              `&'  można uzyskać poprzedzając go odwrotnym ukośnikiem; odwrotny ukośnik jest usuwany przed próbą
              dopasowania. Druga i kolejne wiersze złożonego polecenia wielowierszowego nie są sprawdzane  i  są
              dodawane  do  historii  bez względu na wartość HISTIGNORE. Dopasowanie wzorców honoruje ustawienia
              opcji powłoki extglob.
       HISTSIZE
              Liczba poleceń do zapamiętania w historii poleceń (zob.  HISTORIA poniżej). Jeśli  wartość  wynosi
              0,  polecenia  nie  są  zachowywane w historii. Wartości numeryczne mniejsze niż zero powodują, że
              każde polecenie jest zapamiętywane w historii (znosi limit). Powłoka ustawia wartość domyślną  500
              po odczytaniu plików początkowych powłoki.
       HISTTIMEFORMAT
              Gdy  ta  zmienna  jest  ustawiona  i nie jest pusta, jej wartość jest użyta jak format łańcucha do
              strftime(3),  w  celu  wyświetlenia  pieczątki  czasowej  związanej  z  każdym  wpisem   historii,
              wyświetlanym  przez  wbudowane polecenie history. Gdy zmienna jest ustawiona, pieczątki czasowe są
              zapisywane do pliku historii, dzięki czemu mogą być zachowywane między  sesjami  powłoki.  Używany
              jest  wówczas  znak  komentarza  historii,  aby  odróżnić pieczątki czasowe od pozostałych wierszy
              historii.
       HOME   Katalog domowy bieżącego użytkownika; domyślny argument  wbudowanego  polecenia  cd.  Wartość  tej
              zmiennej wykorzystywana jest też przy wykonywaniu interpretacji tyld.
       HOSTFILE
              Zawiera  nazwę  pliku  o  tym samym formacie co /etc/hosts który powinien być czytany, gdy powłoka
              potrzebuje uzupełnić nazwę  hosta.   Listę  możliwych  uzupełnień  można  zmieniać  podczas  pracy
              powłoki. Następnym razem, gdy wykonywana jest próba uzupełnienia nazwy hosta bash dodaje zawartość
              nowego  pliku do już istniejącej listy.  Jeżeli HOSTFILE jest ustawione, ale nie posiada wartości,
              bash usiłuje uzyskać listę możliwych uzupełnień nazw hostów czytając /etc/hosts Gdy HOSTFILE  jest
              unieważniane, lista hostów jest czyszczona.
       IFS    Wewnętrzny   Separator   Pól   (Internal   Field  Separator)  używany  do  podziału  na  słowa  po
              interpretacjach i dzieleniu  wierszy  na  słowa  we  wbudowanym  poleceniu  read.   Jego  domyślną
              wartością jest ,,<spacja><tabulacja><nowalinia>”.
       IGNOREEOF
              Steruje  działaniem  powłoki interaktywnej przy otrzymaniu przez nią znaku EOF jako jedynego znaku
              wejścia. Jeżeli jest ustawiona, to jej wartość jest liczbą kolejnych znaków EOF  jakie  muszą  być
              wpisane  jako  pierwsze  znaki  wiersza  wprowadzania  przed zakończeniem pracy przez bash.  Jeśli
              zmienna ta istnieje, ale nie zawiera wartości  numerycznej  lub  nie  ma  wartości,  to  wartością
              domyślną jest 10. Jeżeli nie istnieje, to EOF wskazuje powłoce koniec wprowadzanych danych.
       INPUTRC
              Nazwa  pliku  startowego  dla  readline,  unieważniająca domyślny plik ~/.inputrc (zobacz READLINE
              poniżej).
       INSIDE_EMACS
              If this variable appears in the environment when the shell starts, bash assumes that it is running
              inside an Emacs shell buffer and may disable line editing, depending on the value of TERM.
       LANG   Służy do wyznaczania kategorii locale dla wszystkich kategorii nie wyszczególnionych przez zmienne
              rozpoczynające się od znaków LC_.
       LC_ALL Zmienna ta unieważnia wartość LANG  i  wszelkich  innych  zmiennych  LC_  określających  kategorie
              locale.
       LC_COLLATE
              Ta  zmienna  wyznacza  kolejność (collation order) używaną przy sortowaniu wyników rozwijania nazw
              plików, decyduje też  o  zachowaniu  wielu  wyrażeń,  klas  równoważnych  i  sekwencje  sortowania
              (collating sequences) w rozwijaniu nazw plików i dopasowywaniu wzorców.
       LC_CTYPE
              Ta  zmienna  decyduje o interpretacji znaków i zachowaniu się klas znaków wewnątrz rozwijania nazw
              plików i dopasowywania wzorców.
       LC_MESSAGES
              Ta zmienna decyduje o ustawieniu locale używanym do tłumaczenia  ujętych  w  cudzysłowy  łańcuchów
              poprzedzonych znakiem $.
       LC_NUMERIC
              Ta zmienna określa kategorię locale używaną do formatowania liczb.
       LC_TIME
              Ta zmienna określa kategorię locale używaną do formatowania daty i czasu.
       LINES  Używana  przez  polecenie  wbudowane  select  do wyznaczenia długości kolumn przy wypisywaniu list
              wyboru.  Ustawiana automatycznie gdy włączono opcję checkwinsize oraz w powłoce  interaktywnej  po
              otrzymaniu po otrzymaniu SIGWINCH.
       MAIL   Jeżeli  parametrowi  temu  jest  przypisana nazwa pliku, a nie jest ustawiona zmienna MAILPATH, to
              bash informuje użytkownika o nadejściu poczty do podanego pliku lub katalogu w formacie Maildir.
       MAILCHECK
              Określa jak często (w sekundach) bash sprawdza pocztę. Domyślnie jest to 60 sekund. Gdy  nadchodzi
              pora  sprawdzenia  poczty, powłoka wykonuje to przed wyświetleniem głównej zachęty.  Jeśli zmienna
              ta nie jest ustawiona lub jest ustawiona na wartość nie większą  od  zera  lub  zero,  to  powłoka
              wyłącza sprawdzanie poczty.
       MAILPATH
              Lista  rozdzielonych  dwukropkami  nazw  plików,  w  jakich  ma być sprawdzana poczta. Można podać
              komunikat, jaki ma zostać wyświetlony, gdy do danego pliku przybędzie  wiadomość  pocztowa,  przez
              oddzielenie  nazwy pliku od komunikatu znakiem '?'.  Użyte w tekście komunikatu, $_ interpretowane
              jest jako nazwa bieżącego pliku pocztowego.  Przykład:
              MAILPATH='/var/mail/bfox?"You have mail":~/shell-mail?"$_ has mail!"'
              Bash można skonfigurować, aby zapewnił tej zmiennej wartość domyślną (domyślnie jej nie  posiada),
              ale  położenie  plików  pocztowych  użytkownika,  jakim  się  posługuje  zależy  od  systemu  (np.
              /var/mail/$USER).
       OPTERR Jeżeli ustawiono na wartość 1, bash wyświetla komunikaty o błędach  generowanych  przez  wbudowane
              polecenie  getopts  (zobacz  WBUDOWANE  POLECENIA  POWŁOKI  poniżej).  OPTERR inicjowane jest na 1
              każdorazowo, gdy wywoływana jest powłoka lub wykonywany jest skrypt powłoki.
       PATH   Ścieżka wyszukiwania poleceń. Jest to lista rozdzielanych dwukropkami katalogów, w których powłoka
              szuka poleceń (zobacz WYKONYWANIE  POLECEŃ  poniżej).  Nazwa  katalogu  zerowej  długości  (pusta)
              oznacza katalog bieżący. Pusty katalog można podać jako dwa złączone dwukropki lub początkowy albo
              końcowy  dwukropek.  Domyślna  ścieżka  zależy  od  systemu  i ustawiana jest przez administratora
              instalującego bash.  Powszechną wartością jest ``/usr/local/bin:/usr/local/sbin:/usr/bin:
              /usr/sbin:/bin:/sbin''.
       POSIXLY_CORRECT
              Jeśli podczas uruchamiania bash w środowisku istnieje ta zmienna, to powłoka przed odczytem plików
              startowych wchodzi w tryb posix, tak jakby przy jej wywołaniu podano opcję --posix.  Jeśli zmienna
              ta zostanie ustawiona podczas pracy powłoki, to bash włącza tryb posix, tak jakby zostało wykonane
              polecenie set -o posix had been executed.  When the shell enters posix mode, it sets this variable
              if it was not already set.
       PROMPT_COMMAND
              If this variable is set, and is an array, the value of each set element is executed as  a  command
              prior to issuing each primary prompt.  If this is set but not an array variable, its value is used
              as a command to execute instead.
       PROMPT_DIRTRIM
              Gdy  jest  ustawiona  na liczbę większa od zera, jej wartość jest używana jako liczba początkowych
              składowych katalogów do usunięcia podczas interpretowania sekwencji specjalnych  łańcucha  zachęty
              \w i \W (patrz poniżej ZACHĘTA POWŁOKI). Usuwane znaki są zastępowane wielokropkiem.
       PS0    Wartość  tego  parametru  jest interpretowana (zobacz poniżej ZACHĘTA) i wyświetlana przez powłokę
              interaktywną po odczytaniu polecenia, a przed jego wykonaniem.
       PS1    Wartość tego parametru jest interpretowana (zobacz poniżej ZACHĘTA)  i używana jako główny łańcuch
              zachęty. Jego wartością domyślną jest "\s-\v\$ ".
       PS2    Wartość tego parametru jest interpretowana jak PS1  i  używana  jako  wtórny  (secondary)  łańcuch
              zachęty. Domyślnie jest to "> ".
       PS3    Wartość tego parametru służy jako zachęta w poleceniu select (zobacz powyżej GRAMATYKA POWŁOKI).
       PS4    The  value  of this parameter is expanded as with PS1 and the value is printed before each command
              bash displays during an execution trace.  The first character of the  expanded  value  of  PS4  is
              replicated  multiple times, as necessary, to indicate multiple levels of indirection.  The default
              is “+ ”.
       SHELL  This variable expands to the full pathname to the shell.  If it is not set when the shell  starts,
              bash assigns to it the full pathname of the current user's login shell.
       TIMEFORMAT
              Wartość  tego  parametru  służy  jako  łańcuch  formatu określającego, jak powinna być wyświetlana
              informacja o czasach dla  potoków  poprzedzonych  słowem  zastrzeżonym  time.  Znak  %  rozpoczyna
              sekwencję  specjalną,  która jest interpretowana jako wartość czasu lub inna informacja. Sekwencje
              specjalne i ich znaczenie są następujące; nawiasy kwadratowe opisują części opcjonalne.
              %%        Dosłowny znak %.
              %[p][l]R  Czas, jaki upłynął, w sekundach.
              %[p][l]U  Liczba sekund, jakie CPU zużył w trybie użytkownika.
              %[p][l]S  Liczba sekund, jakie CPU zużył w trybie systemowym.
              %P        Procent wykorzystania CPU, liczony jako (%U + %S) / %R.

              Opcjonalne p jest cyfrą określającą dokładność  (precision),  liczbę  cyfr  ułamkowych  po  kropce
              dziesiętnej.   Wartość  zero  powoduje,  że nie będzie wyświetlana ani kropka dziesiętna ani część
              ułamkowa.  Mogą być podane co najwyżej trzy miejsca po kropce dziesiętnej; wartości p większe od 3
              zmieniane są na 3.  Jeżeli nie podano p, to używana jest wartość 3.

              Opcjonalne l określa dłuższy (longer) format wyników, zawierający minuty, w postaci MMmSS.FFs.   O
              tym, czy występuje ułamkowa część sekund decyduje wartość p.

              Jeżeli   zmienna   ta   nie   jest  ustawiona,  to  bash  działa  tak,  jakby  miała  ona  wartość
              $'\nreal\t%3lR\nuser\t%3lU\nsys\t%3lS'. Jeżeli jej wartością  jest  pusty  łańcuch,  to  nie  jest
              wyświetlana  żadna  informacja o czasach (timing).  Podczas wyświetlania łańcucha formatu dodawany
              jest kończący znak nowej linii.
       TMOUT  Jeśli ustawione na wartość większą od zera,  to  TMOUT  jest  interpretowane  jako  domyślny  czas
              oczekiwania  wbudowanego  read. Polecenie select kończy się, jeśli dane nie zostaną wprowadzone po
              liczbie TMOUT sekund, jeżeli wejście pochodzi z  terminala.  W  przypadku  powłok  interaktywnych,
              wartość  jest  interpretowana jako liczba sekund określającą czas, przez jaki powłoka ma czekać na
              wprowadzenie wiersza danych po wyświetleniu głównej zachęty. Bash kończy pracę po odczekaniu  tego
              czasu jeśli pełen wiersz danych nie pojawił się.
       TMPDIR Jeśli jest ustawiona, bash używa jej wartości jako nazwy katalogu w którym tworzy pliki tymczasowe
              do użytku powłoki.
       auto_resume
              Zmienna  ta  steruje sposobem interakcji powłoki z użytkownikiem i sposobem kontroli zadań. Jeżeli
              jest ustawiona, to jednowyrazowe polecenia proste bez przekierowań traktowane są  jako  aspirujące
              do wznowienia istniejącego zatrzymanego zadania. Nie pozwala się na żadną dwuznaczność; jeśli jest
              więcej  niż  jedno  zadanie  rozpoczynające  się od wpisanego łańcucha, wybierane jest zadanie, do
              którego ostatnio sięgano.  Nazwa zatrzymanego zadania, w tym  kontekście,  jest  wierszem  poleceń
              użytym  do  jego  uruchomienia.   Jeśli  posiada  wartość  exact,  to  podany łańcuch musi pasować
              dokładnie do nazwy zatrzymanego zadania; Jeśli jest ustawione  na  substring,  to  podany  łańcuch
              powinien   pasować   do  podłańcucha  nazwy  zatrzymanego  zadania.   Wartość  substring  zapewnia
              funkcjonalność analogiczną do identyfikatora zadania %?  (zobacz  STEROWANIE  ZADANIAMI  poniżej).
              Jeśli ustawiono inną wartość, to podany łańcuch musi być przedrostkiem nazwy zatrzymanego zadania;
              zapewnia to funkcjonalność analogiczną do identyfikatora zadania %.
       histchars
              Dwa  lub  trzy  znaki  sterujące  interpretacją  historii  i  podziałem na leksemy (zobacz poniżej
              INTERPRETACJA HISTORII).   Pierwszy  znak  jest  znakiem  interpretacji  historii,  sygnalizującym
              początek  interpretacji  historii,  zwykle  `!'.   Drugi znak jest znakiem szybkiego podstawiania,
              ("quick substitution"), służącym jako skrót do powtórnego  uruchamiania  poprzednio  wprowadzonego
              polecenia,  podstawiającym  w  poleceniu  jeden  łańcuch  za  inny.   Domyślnym  znakiem szybkiego
              podstawiania jest `^'.  Opcjonalny, trzeci znak  jest  znakiem  wskazującym,  że  pozostała  część
              wiersza,  w  którym  występuje  on jako pierwszy znak słowa, jest komentarzem.  Zwykle znakiem tym
              jest `#'. Znak komentarza historii powoduje, że dla pozostałych słów wiersza podstawianie historii
              jest pomijane.  Niekoniecznie  powoduje  to  traktowanie  reszty  wiersza  jako  komentarza  przez
              analizator składni powłoki.

   Tablice
       Bash  udostępnia  indeksowane  i  asocjacyjne  zmienne tablicowe jednowymiarowe. Jako tablica może zostać
       użyta dowolna zmienna; wbudowane declare jawnie zadeklaruje tablicę. Nie ma maksymalnego rozmiaru tablic,
       ani wymagania, by wszystkie jej elementy były indeksowane czy przypisywane w  sposób  ciągły.  Do  tablic
       indeksowanych  można  się odwołać przy pomocy liczb całkowitych (w tym wyrażeń arytmetycznych), począwszy
       od zera; natomiast tablice asocjacyjne używają  konkretnych  łańcuchów.  Jeśli  nie  zaznaczono  inaczej,
       indeksy tablic indeksowanych muszą być nieujemnymi liczbami całkowitymi.

       Tablica  indeksowana  tworzona  jest  automatycznie jeśli wykonywane jest przypisanie do jakiejś zmiennej
       przy  pomocy  składni  nazwa[wskaźnik]=wartość.   Wskaźnik  tablicy  traktowany   jest   jako   wyrażenie
       arytmetyczne, które musi po interpretacji dać liczbę. Chcąc jawnie zadeklarować tablicę indeksowaną, użyj
       declare  -a  nazwa (zobacz WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej).  declare -a nazwa[wskaźnik] jest również
       akceptowane; wskaźnik jest wówczas ignorowany.

       Tablice asocjacyjne są tworzone za pomocą konstrukcji declare -A nazwa.

       Atrybuty mogą być podane do zmiennej tablicy przy użyciu declare i readonly. Każdy z atrybutów  stosowany
       jest do wszystkich elementów tablicy.

       Arrays  are assigned to using compound assignments of the form name=(value1 ... valuen), where each value
       may be of the form [subscript]=string.  Indexed array assignments do not  require  anything  but  string.
       Each  value in the list is expanded using all the shell expansions described below under EXPANSION.  When
       assigning to indexed arrays, if the optional brackets and subscript are supplied, that index is  assigned
       to;  otherwise the index of the element assigned is the last index assigned to by the statement plus one.
       Indexing starts at zero.

       When assigning to an associative array, the words in a  compound  assignment  may  be  either  assignment
       statements,  for which the subscript is required, or a list of words that is interpreted as a sequence of
       alternating keys and values: name=( key1 value1 key2 value2  ...).   These  are  treated  identically  to
       name=(  [key1]=value1  [key2]=value2 ...).  The first word in the list determines how the remaining words
       are interpreted; all assignments in a list must be of the same type.  When  using  key/value  pairs,  the
       keys may not be missing or empty; a final missing value is treated like the empty string.

       Składnia  ta  jest akceptowana także przy poleceniu wbudowanym declare. Pojedyncze elementy tablicy można
       przypisać  za  pomocą  składni  nazwa[wskaźnik]=wartość  wprowadzonej  powyżej.  Jeśli  wskaźnik  da   po
       interpretacji  liczbę mniejszą od zera, to jest używany jako przesunięcie od maksymalnego indeksu tablicy
       plus jeden (wskaźnik -1 odnosi się więc do ostatniego elementu tablicy).

       Do elementu tablicy można odwoływać się używając ${nazwa[wskaźnik]}.  Nawiasy  są  wymagane,  by  uniknąć
       konfliktów  z  rozwijaniem  nazw plików. Jeśli wskaźnikiem jest @ lub *, to powyższe słowo interpretowane
       jest jako wszystkie elementy nazwy.  Wskaźniki te różnią  się  tylko  wtedy,  gdy  słowo  pojawia  się  w
       cudzysłowach.  Jeśli słowo ujęto w cudzysłowy, to ${nazwa[*]} interpretowane jest jako pojedyncze słowo o
       wartości  wszystkich  elementów  tablicy  rozdzielonych  pierwszym  znakiem  zmiennej specjalnej IFS, zaś
       ${nazwa[@]} interpretuje każdy z elementów nazwa jako odrębne słowo. Jeśli brak jest  elementów  tablicy,
       to  ${nazwa[@]}  interpretowane  jest  jako  nic.  Jeśli  wewnątrz  słowa zachodzi interpretacja (ujęta w
       cudzysłowy), to pierwszy zinterpretowany  parametr  jest  łączony  z  początkiem  oryginalnego  słowa,  a
       interpretacja  ostatniego  parametru  jest  łączona  z  końcem  oryginalnego  słowa.  Jest  to zachowanie
       analogiczne do  interpretacji  parametrów  specjalnych  *  i  @  (zobacz  powyżej  Parametry  specjalne).
       ${#nazwa[wskaźnik]}  interpretowane jest jako długość ${nazwa[wskaźnik]}. Jeśli wskaźnikiem jest * lub @,
       to interpretacją jest liczba elementów w tablicy. Jeśli wskaźnik da po interpretacji liczbę  mniejszą  od
       zera,  to  jest  używany jako przesunięcie od maksymalnego indeksu tablicy plus jeden (wskaźnik -1 odnosi
       się więc do ostatniego elementu tablicy).

       Odwoływanie się do zmiennej tablicowej bez podania wskaźnika jest równoważne odwołaniu do elementu  numer
       zero. Każde odwołanie do zmiennej przy podaniu prawidłowego wskaźnika jest poprawne; bash utworzy tablicę
       jeśli będzie to konieczne.

       Zmienna  tablicowa  jest  ustawiona,  jeśli  do wskaźnika przypisano wartość. Łańcuch pusty jest poprawną
       wartością.

       Można pozyskać zarówno Klucze  (wskaźniki)  tablicy  jak  i  wartości.  ${!nazwa[@]}  i  ${!nazwa[*]}  są
       interpretowane  jako  wskaźniki  przypisane  do zmiennej nazwa tablicy. expand to the indices assigned in
       array variable name. Gdy zastosowany jest cudzysłów, powłoka  zachowuje  się  podobnie  jak  w  przypadku
       interpretacji specjalnych parametrów @ i * w cudzysłowach.

       The  unset  builtin is used to destroy arrays.  unset name[subscript] destroys the array element at index
       subscript, for  both  indexed  and  associative  arrays.   Negative  subscripts  to  indexed  arrays  are
       interpreted  as  described  above.   Unsetting  the  last element of an array variable does not unset the
       variable.  unset name, where name is an array, or unset name[subscript],  where  subscript  is  *  or  @,
       removes the entire array.

       When  using  a  variable  name  with a subscript as an argument to a command, such as with unset, without
       using the word expansion syntax described above, the argument  is  subject  to  pathname  expansion.   If
       pathname expansion is not desired, the argument should be quoted.

       Każde  z  wbudowanych  declare,  local i readonly akceptuje opcję -a do określania tablic indeksowanych i
       opcję -A do określania tablic asocjacyjnych. Jeśli podano obie opcje, to pierwszeństwo ma  -A.  Polecenie
       read  akceptuje opcję -a do przypisywania tablicy listy słów przeczytanych ze standardowego wejścia.  set
       i declare wyświetlają wartości tablicowe w sposób umożliwiający ponowne ich użycie w przypisaniach.

INTERPRETACJA

       Interpretacja wykonywana jest na wierszu poleceń po jego podziale na  słowa.   Istnieje  siedem  rodzajów
       wykonywanych   interpretacji:   interpretacja  nawiasów  (brace  expansion),  interpretacja  tyld  (tilde
       expansion), podstawianie  parametrów  i  interpretacja  zmiennych  (parameter  and  variable  expansion),
       podstawienie  wyników  poleceń  (command  substitution), interpretacja wyrażeń arytmetycznych (arithmetic
       expansion), podział na słowa (word splitting)  i rozwinięcie nazw plików (pathname expansion).

       Kolejność  interpretacji:  interpretacja  nawiasów,  interpretacja  tyld,  interpretacja   parametrów   i
       zmiennych,  interpretacja  wyrażeń  arytmetycznych i podstawianie wyników poleceń (wykonywane od lewej do
       prawej), podział na słowa i rozwijanie nazw ścieżek.

       Na systemach potrafiących to obsłużyć, istnieje dodatkowa dostępna  interpretacja:  podstawienie  wyników
       procesów  (process  substitution).  Jest  to  przeprowadzane  w tym samym czasie, jak interpretacja tyld,
       parametrów, zmiennych i wyrażeń arytmetycznych oraz poleceń.

       Po przeprowadzeniu tych interpretacji znaki cytowania obecne w pierwotnym słowie  są  usuwane,  chyba  że
       same zostały zacytowane (usunięcie cytowań).

       Only  brace  expansion,  word  splitting,  and pathname expansion can increase the number of words of the
       expansion; other expansions expand a single word to a single word.  The only exceptions to this  are  the
       expansions  of  "$@"  and  "${name[@]}",  and,  in  most cases, $* and ${name[*]} as explained above (see
       PARAMETERS).

   Interpretacja nawiasów
       Interpretacja nawiasów jest mechanizmem, przez który mogą być generowane dowolne łańcuchy.  Mechanizm ten
       przypomina rozwinięcia nazw plików, ale generowane nazwy plików nie muszą określać  plików  istniejących.
       Wzorce,  mające  podlegać  interpretacji  nawiasów mają postać opcjonalnej preambuły, po której występują
       serie separowanych  przecinkami  łańcuchów  pomiędzy  parą  nawiasów  klamrowych,  po  których  następuje
       opcjonalny  dopisek  (postscript).   Preambuła  stanowi  przedrostek  dla każdego z łańcuchów zawartych w
       nawiasach, a dopisek dodawany jest do każdego łańcucha wynikowego, przy interpretacji od lewej do prawej.

       Interpretacja nawiasów może być zagnieżdżana. Wyniki każdego zinterpretowanego łańcucha nie są sortowane;
       zachowywana jest kolejność od lewej do prawej. Na przykład, a{d,c,b}e interpretowane jest jako  "ade  ace
       abe".

       Sekwencja  wyrażeń  przyjmuje  postać  {x..y[..krok]},  gdzie  x  i  y są albo liczbami całkowitymi, albo
       pojedynczymi znakami, a opcjonalny krok jest  liczbą  całkowitą.  Gdy  podane  są  liczby  całkowite,  to
       wyrażenie  jest  rozwijane  do  wszystkich  liczb  pomiędzy  x  i  y  (włącznie).  Podane liczby mogą być
       poprzedzone 0, które wymusza identyczną szerokość każdej z wynikowych liczb. Gdy x lub  y  zaczynają  się
       zerem,  to  powłoka  próbuje  wymusić utworzenie liczb zawierających tę samą liczbę cyfr, uzupełniając je
       zerami tam, gdzie zachodzi taka potrzeba. Gdy  podano  znaki,  wyrażenie  jest  rozwijane  do  wszystkich
       znaków, znajdujących się leksykalnie (w domyślnych locale C) pomiędzy x a y (włącznie). Proszę odnotować,
       że  x  i  y  muszą  być  tego  samego  typu.  Gdy  podano  krok, to jest on używany jako różnica pomiędzy
       poszczególnymi wynikami. W zależności od podanych wartości, domyślnym krokiem jest 1 lub -1.

       Interpretacja nawiasów wykonywana jest  przed  innymi  rodzajami  interpretacji,  a  znaki  o  specjalnym
       znaczeniu dla innych interpretacji są zachowywane w wyniku. Jest ściśle tekstowa. Bash nie stosuje żadnej
       interpretacji składniowej do kontekstu interpretacji czy tekstu pomiędzy nawiasami.

       A  correctly-formed  brace  expansion  must contain unquoted opening and closing braces, and at least one
       unquoted comma or a valid sequence expression.  Any incorrectly formed brace expansion is left unchanged.
       A { or , may be quoted with a backslash to prevent its being considered part of a brace  expression.   To
       avoid  conflicts  with parameter expansion, the string ${ is not considered eligible for brace expansion,
       and inhibits brace expansion until the closing }.

       Typowym zastosowaniem tej konstrukcji jest skrót, wtedy gdy wspólny przedrostek łańcuchów  do  utworzenia
       jest dłuższy niż w powyżej podanym przykładzie, np.:

              mkdir /usr/local/src/bash/{old,new,dist,bugs}
       lub
              chown root /usr/{ucb/{ex,edit},lib/{ex?.?*,how_ex}}

       Interpretacja  nawiasów  wprowadza  niewielką  niezgodność  z historycznymi wersjami sh.  sh nie traktuje
       nawiasów otwierających i zamykających w specjalny sposób gdy  pojawiają  się  one  jako  część  słowa,  i
       zachowuje  je  w  wyniku.  W bash konsekwencją interpretacji nawiasów jest usuwanie nawiasów ze słów.  Na
       przykład, słowo wprowadzone do sh jako plik{1,2} pojawi się w identycznej postaci  na  wyjściu.  To  samo
       słowo  po  interpretacji przez bash daje plik1 plik2.  Jeżeli pożądana jest ścisła zgodność z sh, uruchom
       bash z opcją +B lub wyłącz interpretację nawiasów przy pomocy opcji +B polecenia  set  (zobacz  WBUDOWANE
       POLECENIA POWŁOKI poniżej).

   Interpretacja tyldy
       Jeżeli  słowo  rozpoczyna się niecytowanym znakiem tyldy (`~'), to wszystkie znaki poprzedzające pierwszy
       niecytowany ukośnik (lub  wszystkie  znaki,  gdy  nie  ma  ukośnika)  uważane  są  za  przedrostek  tyldy
       (tilde-prefix).   Jeżeli żaden ze znaków w przedrostku tyldy nie jest cytowany, to jego znaki następujące
       po znaku tyldy traktowane są jako możliwa nazwa logowania (login name).  Jeśli ta  nazwa  logowania  jest
       łańcuchem  pustym,  to  tylda  zastępowana  jest  wartością parametru powłoki HOME.  Jeżeli HOME nie jest
       ustawione, to podstawiany jest za nie katalog domowy użytkownika uruchamiającego powłokę.   W  przeciwnym
       wypadku, przedrostek tyldy zastępowany jest katalogiem domowym skojarzonym z określoną nazwą logowania.

       Jeśli  przedrostkiem  tyldy  jest  `~+',  to  jest  on  zastępowany wartością zmiennej PWDpowłoki.  Jeśli
       przedrostkiem tyldy jest `~-', to jest on zastępowany wartością zmiennej powłoki OLDPWD, jeśli  jest  ona
       ustawiona.   Jeżeli  występujące  w  przedrostku  po  tyldzie  znaki składają się z liczby N, opcjonalnie
       poprzedzonej przez `+' lub `-',  to  przedrostek  tyldy  zastępowany  jest  odpowiednim  elementem  stosu
       katalogów,  jaki  zostałby  wyświetlony  przez  wbudowane  dirs,  wywołane  z  przedrostkiem  tyldy  jako
       argumentem.  Jeżeli w  przedrostku  tyldy  znaki  występujące  po  tyldzie  składają  się  z  liczby  bez
       początkowego `+' lub `-', to przyjmowane jest `+'.

       Jeśli  nazwa  logowania  jest  nieprawidłowa  lub  interpretacja tyldy nie powiodła się, to słowo z tyldą
       pozostaje niezmienione.

       Każde z przypisań do zmiennej sprawdzane jest na obecność niecytowanych przedrostków tyldy  występujących
       bezpośrednio po : lub =.  W tych przypadkach również jest wykonywana jest interpretacja tyldy.  Na skutek
       tego, można posługiwać się nazwami plików z tyldami w przypisaniach do PATH, MAILPATH i CDPATH, a powłoka
       przypisze zinterpretowaną wartość.

       Bash  also  performs  tilde  expansion  on  words  satisfying  the conditions of variable assignments (as
       described above under PARAMETERS)  when they appear as arguments to simple commands.  Bash  does  not  do
       this, except for the declaration commands listed above, when in posix mode.

   Podstawianie parametrów
       Znak  `$'  wprowadza  podstawianie  parametrów,  podstawianie  wyników  poleceń  i  interpretację wyrażeń
       arytmetycznych. Podlegająca interpretacji nazwa parametru lub symbol mogą być ujęte w  nawiasy  klamrowe,
       które  są  opcjonalne,  ale  służą  do  ochrony  interpretowanej  zmiennej przed znakami, jakie występują
       bezpośrednio po niej, a które mogłyby zostać zinterpretowane jako część nazwy.

       Gdy używane są nawiasy, pasującym nawiasem kończącym jest pierwszy  `}',  nie  chroniony  przez  odwrotny
       ukośnik,  nie  znajdujący  się  wewnątrz  cytowanego łańcucha ani nie osadzony w wyrażeniu arytmetycznym,
       podstawieniu wyniku polecenia czy podstawieniu parametru.

       ${parametr}
              Podstawiana jest wartość parametru. Nawiasy wymagane są gdy parametr jest parametrem pozycyjnym  o
              więcej  niż  jednej  cyfrze,  lub  gdy  po  parametrze  występuje  znak,  który  nie  powinien być
              interpretowany jako część jego nazwy. Parametr jest parametrem powłoki opisanych powyżej PARAMETRY
              lub odniesieniem do tablicy (Tablice).

       If the first character of parameter is an exclamation point (!), and  parameter  is  not  a  nameref,  it
       introduces  a level of indirection.  Bash uses the value formed by expanding the rest of parameter as the
       new parameter; this is then expanded and that value is used in the rest of the expansion, rather than the
       expansion of the original parameter.  This is known as indirect expansion.  The value is subject to tilde
       expansion, parameter expansion, command substitution,  and  arithmetic  expansion.   If  parameter  is  a
       nameref,  this  expands  to  the  name of the parameter referenced by parameter instead of performing the
       complete indirect expansion.  The exceptions to this are the expansions of  ${!prefix*}  and  ${!name[@]}
       described  below.   The  exclamation  point  must immediately follow the left brace in order to introduce
       indirection.

       W  każdym  z  poniższych  przypadków,  słowo  podlega  interpretacji  tyldy,   podstawianiu   parametrów,
       podstawianiu wyników poleceń i interpretacji wyrażeń arytmetycznych.

       Gdy  nie  przeprowadza  interpretacji  podłańcuchów,  za  pomocą  opisanych  poniżej formuł (np. :-) bash
       sprawdza czy parametr nie jest pusty lub nieustawiony. Pominięcie dwukropka skutkuje sprawdzeniem jedynie
       tego, czy parametr nie jest nieustawiony.

       ${parametr:-słowo}
              Używa wartości domyślnych. Jeżeli parametr  jest  nieustawiony  lub  pusty,  to  podstawiane  jest
              zinterpretowane słowo.  W przeciwnym razie, podstawiana jest wartość parametru.
       ${parametr:=słowo}
              Przypisuje   wartości  domyślne.   Jeżeli  parametr  jest  nieustawiony  lub  pusty,  to  jest  mu
              przypisywane zinterpretowane słowo.  Następnie podstawiana jest wartość parametru.   Nie  można  w
              ten sposób przypisywać wartości parametrom pozycyjnym ani parametrom specjalnym.
       ${parametr:?słowo}
              Wyświetla  błąd  jeśli pusty lub nieustawiony.  Jeżeli parametr jest nieustawiony lub pusty, to na
              standardowe wyjście błędów zapisywane jest zinterpretowane słowo (lub komunikat  o  takim  wyniku,
              jeśli  brak  słowa).  Jeśli powłoka nie jest interaktywna, to kończy pracę.  W przeciwnym wypadku,
              podstawiana jest wartość parametru.
       ${parametr:+słowo}
              Używa wartości alternatywnej.  Jeżeli parametr jest  nieustawiony  lub  pusty,  to  nic  nie  jest
              podstawiane, w przeciwnym razie podstawiane jest zinterpretowane słowo.
       ${parametr:przesunięcie}
       ${parametr:przesunięcie:długość}
              Interpretacja  podłańcuchów.  Interpretuje  do  długości  znaków wartości parametru, poczynając od
              znaku określonego przesunięciem. Jeśli parametrem jest @, tablica indeksowana ze wskaźnikiem @ lub
              * lub nazwa tablicy asocjacyjnej, wynik różni się, zgodnie z poniższym opisem. Jeśli nie poda  się
              długości,   to   interpretuje  podłańcuch  wartości  parametru  poczynając  od  znaku  określonego
              przesunięciem i kończąc z końcem wartości. Długość i przesunięcie  są  wyrażeniami  arytmetycznymi
              (zob.  OBLICZANIE WYRAŻEŃ ARYTMETYCZNYCH poniżej).

              Jeśli  przesunięcie  wyniesie  mniej niż zero, wartość jest używana jako przesunięcie w znakach od
              końca wartości parametru.  Jeśli  długość  wyniesie  mniej  niż  zero,  jest  interpretowana  jako
              przesunięcie  w  znakach  od  końca  wartości parametru, a nie jako liczba znaków, a interpretacja
              będzie dotyczyć  znaków  pomiędzy  przesunięciem  i  tym  wynikiem.  Proszę  zauważyć,  że  ujemne
              przesunięcie  musi  być oddzielone od dwukropka przynajmniej jedną spacją aby zapobiec pomyleniu z
              wyrażeniem :-.

              Jeśli  parametrem  jest  @,  to  wynikiem  jest  długość  parametrów  pozycyjnych  poczynając   od
              przesunięcia.  Ujemne  przesunięcie  jest  liczone  w  odniesieniu do parametru o jeden więcej niż
              największy parametr pozycyjny, więc przesunięcie -1  jest  interpretowane  jako  ostatni  parametr
              pozycyjny. Jeśli długość będzie mniejsza od zera wystąpi błąd interpretacji.

              Jeśli  parametr  jest  nazwą  tablicy indeksowanej z wskaźnikiem @ lub *, to wynikiem jest długość
              elementów tablicy poczynając od ${parametr[przesunięcie]}.  Jeśli  wskaźnik  da  po  interpretacji
              liczbę  mniejszą  od  zera, to jest używany jako przesunięcie od maksymalnego indeksu tablicy plus
              jeden. Jeśli długość będzie mniejsza od zera wystąpi błąd interpretacji.

              Interpretacja  podłańcucha  zastosowana  do  tablicy  asocjacyjnej  da  w  wyniku  niezdefiniowany
              rezultat.

              Indeksowanie  podłańcuchów  zaczyna  się od zera, chyba że używane są parametry pozycyjne, wówczas
              indeksy liczy  się  domyślnie  od  1.  Jeśli  przesunięcie  wyniesie  0  i  użyje  się  parametrów
              pozycyjnych, do listy włącza się na początku $0.

       ${!przedrostek*}
       ${!przedrostek@}
              Nazywa  pasujący  przedrostek. Rozwija się w listę nazw tych zmiennych, których nazwy rozpoczynają
              się od przedrostka, rozdzielonych od siebie  pierwszym  znakiem  zmiennej  specjalnej  IFS.  Jeśli
              używane  jest  @,  a  interpretacja  jest  ujęta  w  cudzysłowy,  to  każda  nazwa  zmiennej  jest
              interpretowana jako oddzielne słowo.

       ${!nazwa[@]}
       ${!nazwa[*]}
              Lista kluczy z tablicy. Jeśli nazwa jest zmienną tablicową, jest  rozwijana  do  listy  wskaźników
              (kluczy)  tablicowych  przypisanych do nazwy. Jeśli nazwa nie jest tablicą, interpretowana jest do
              0, jeśli nazwa jest ustawiona lub pozostaje pusta w przeciwnym wypadku.  Gdy  używane  jest  !,  a
              interpretacja jest ujęta w cudzysłowy, każdy klucz jest rozwijany do oddzielnego słowa.

       ${#parametr}
              Długość  parametru.  Podstawiana  jest  długość, w znakach, wartości parametru.  Jeżeli parametrem
              jest * lub @, wartość podstawiana jest liczbą parametrów pozycyjnych.  Jeżeli parametr jest  nazwą
              tablicy o indeksowanej przez * lub @, wartość podstawiana jest liczbą elementów tablicy.

       ${parametr#słowo}
       ${parametr##słowo}
              Remove  matching  prefix  pattern.   The word is expanded to produce a pattern just as in pathname
              expansion, and matched against the expanded value of parameter using  the  rules  described  under
              Pattern  Matching below.  If the pattern matches the beginning of the value of parameter, then the
              result of the expansion is the expanded value of parameter with the shortest matching pattern (the
              “#” case) or the longest matching pattern (the “##” case) deleted.  If parameter is @  or  *,  the
              pattern  removal  operation  is applied to each positional parameter in turn, and the expansion is
              the resultant list.  If parameter is an array variable  subscripted  with  @  or  *,  the  pattern
              removal  operation  is  applied  to  each  member  of  the array in turn, and the expansion is the
              resultant list.

       ${parametr%słowo}
       ${parametr%%słowo}
              Remove matching suffix pattern.  The word is expanded to produce a pattern  just  as  in  pathname
              expansion,  and  matched  against  the expanded value of parameter using the rules described under
              Pattern Matching below.  If the pattern matches a  trailing  portion  of  the  expanded  value  of
              parameter,  then  the result of the expansion is the expanded value of parameter with the shortest
              matching pattern (the “%” case) or the longest matching  pattern  (the  “%%”  case)  deleted.   If
              parameter  is  @  or  *,  the pattern removal operation is applied to each positional parameter in
              turn, and the expansion is the resultant list.  If parameter is an array variable subscripted with
              @ or *, the pattern removal operation is applied to each member of the  array  in  turn,  and  the
              expansion is the resultant list.

       ${parametr/wzorzec/łańcuch}
              Pattern substitution.  The pattern is expanded to produce a pattern just as in pathname expansion,
              Parameter  is expanded and the longest match of pattern against its value is replaced with string.
              The match is performed using the rules described under Pattern Matching below.  If pattern  begins
              with  /,  all  matches  of  pattern  are  replaced  with string.  Normally only the first match is
              replaced.  If pattern begins with #, it must match at the  beginning  of  the  expanded  value  of
              parameter.  If pattern begins with %, it must match at the end of the expanded value of parameter.
              If  string is null, matches of pattern are deleted and the / following pattern may be omitted.  If
              the nocasematch shell option is enabled, the match is performed without  regard  to  the  case  of
              alphabetic  characters.   If  parameter  is  @ or *, the substitution operation is applied to each
              positional parameter in turn, and the expansion is the resultant list.  If parameter is  an  array
              variable  subscripted  with  @  or  *, the substitution operation is applied to each member of the
              array in turn, and the expansion is the resultant list.

       ${parametr^wzorzec}
       ${parametr^^wzorzec}
       ${parametr,wzorzec}
       ${parametr,,wzorzec}
              Modyfikacja wielkości znaków. Ta interpretacja  modyfikuje  wielkość  zawartych  liter  zgodnie  z
              parametrem.  Wzorzec jest interpretowany w taki sposób, jak czyni to rozwijanie nazw plików. Każdy
              znak w interpretowanej wartości parametru jest sprawdzany ze wzorcem  i  jeśli  do  niego  pasuje,
              wielkość  litery  jest  zmieniana.  Wzorzec  nie  powinien  dopasowywać  więcej niż jednego znaku.
              Operator ^ konwertuje małe litery pasujące do wzorca na wielkie, operator , działa odwrotnie. ^^ i
              ,, konwertują każdy dopasowany znak interpretowanej wartości, natomiast ^ i ,  konwertują  jedynie
              jej  pierwszy  znak. Jeśli nie podano wzorca, to przyjmuje się za niego ?, co powoduje dopasowanie
              każdego znaku. Jeśli parametrem jest @ lub *, to operacja podstawiania stosowana jest  do  każdego
              po  kolei  parametru  pozycyjnego, zaś wynikiem interpretacji jest powstała lista.  Jeśli parametr
              jest zmienną tablicową indeksowaną przez @ lub *, operacja  podstawiania  jest  przeprowadzana  po
              kolei na każdym elemencie tablicy, zaś wynikiem interpretacji jest powstała lista.

       ${parametr@operator}
              Przekształcenie  parametrów. Ta interpretacja jest albo przekształceniem wartości parametrów, albo
              informacji o  samych  parametrach,  w  zależności  od  wartości  operatora.  Każdy  operator  jest
              pojedynczą literą:

              U      The  expansion  is  a  string  that  is  the  value  of parameter with lowercase alphabetic
                     characters converted to uppercase.
              u      The expansion is a string that is the value of parameter with the first character converted
                     to uppercase, if it is alphabetic.
              L      The expansion is a string  that  is  the  value  of  parameter  with  uppercase  alphabetic
                     characters converted to lowercase.
              Q      Interpretacją jest  łańcuch  będący  wartością parametru cytowany w formacie, jaki może być
                     ponownie wykorzystany jako wejście powłoki.
              E      The expansion is a string that is the value of parameter with  backslash  escape  sequences
                     expanded as with the $'...' quoting mechanism.
              P      Interpretacją jest łańcuch będący wartością parametru taką, jaką byłby jako łańcuch zachęty
                     (zob. poniżej ZACHĘTA).
              A      Interpretacją jest  łańcuch  w  postaci z jaką instrukcja przypisania lub polecenie declare
                     przy interpretacji odtworzyła by parametr z jego atrybutami i wartością.
              K      Produces a possibly-quoted version of the value of parameter, except  that  it  prints  the
                     values  of  indexed  and  associative  arrays  as a sequence of quoted key-value pairs (see
                     Arrays above).
              a      Interpretacją jest  łańcuch  składający  się  z  wartości  flag  reprezentujących  atrybuty
                     parametru.

              If  parameter  is  @  or *, the operation is applied to each positional parameter in turn, and the
              expansion is the resultant list.  If parameter is an array variable subscripted with @ or  *,  the
              operation is applied to each member of the array in turn, and the expansion is the resultant list.

              Na  wyniku interpretacji jest przeprowadzany podział na słowa oraz rozwinięcie nazw plików zgodnie
              z opisem poniżej.

   Podstawianie wyników poleceń
       Podstawianie wyników poleceń (command substitution) pozwala  na  zastępowanie  nazwy  polecenia  wyjściem
       (wynikiem) z jego działania.  Posiada dwie postaci:

              $(polecenie)
       lub
              `polecenie`

       Bash  wykonuje  interpretację  wykonując  polecenie  w  środowisku  podpowłoki  i  zastępując podstawiane
       polecenie jego utworzonym standardowym wyjściem, z usuniętymi końcowymi  znakami  nowej  linii.   Zawarte
       wewnątrz  wyniku  znaki  nowej  linii  nie  są  usuwane, ale mogą być usunięte podczas podziału na słowa.
       Podstawienie wyniku polecenia $(cat plik) można zastąpić równoważnym, ale szybszym $(< plik).

       Gdy używane jest podstawianie w starym stylu, z użyciem odwrotnych apostrofów, odwrotny ukośnik zachowuje
       swe znaczenie dosłowne, z wyjątkiem przypadków, gdy jest poprzedzony przez $, ` lub \.  Pierwszy odwrotny
       apostrof (`)  nie  poprzedzony  odwrotnym  ukośnikiem  kończy  podstawianie  wyniku  polecenia.   Podczas
       posługiwania  się  postacią  $(polecenie), polecenie tworzą wszystkie znaki pomiędzy nawiasami; żaden nie
       jest traktowany specjalnie.

       Podstawianie wyników poleceń może być zagnieżdżane. W celu zagnieżdżenia postaci z odwrotnymi apostrofami
       zabezpiecz wewnętrzne przed interpretacją używając odwrotnych ukośników.

       Jeżeli podstawianie pojawia się wewnątrz cudzysłowów, to na wynikach nie jest przeprowadzany  podział  na
       słowa ani rozwinięcie nazw plików.

   Interpretacja wyrażeń arytmetycznych
       Interpretacja  wyrażeń arytmetycznych pozwala na obliczanie wyrażeń arytmetycznych i podstawianie wyniku.
       Format interpretacji arytmetycznej:

              $((wyrażenie))

       Stary format $[wyrażenie] jest przestarzały i zostanie usunięty w przyszłych wersjach basha.

       wyrażenie traktowane jest tak, jakby było ujęte w cudzysłowy, ale cudzysłów wewnątrz  nawiasów  nie  jest
       traktowany  specjalnie.   Wszystkie  tokeny  w  wyrażeniu podlegają interpretacji parametrów i zmiennych,
       podstawianiu wyników poleceń i usuwaniu cudzysłowów. Wynik jest traktowany jako wyrażenie arytmetyczne do
       obliczenia. Wyrażenia arytmetyczne mogą być zagnieżdżane.

       Interpretacja przeprowadzana jest zgodnie z zasadami podanymi poniżej w sekcji  OBLICZENIA  ARYTMETYCZNE.
       Jeżeli  wyrażenie  jest  nieprawidłowe,  bash  wypisuje  komunikat  o niepowodzeniu i nie występuje żadne
       podstawienie.

   Podstawianie wyników procesów (Process substitution)
       Podstawianie wyników procesów pozwala na odnoszenie się do wejścia lub wyjścia  procesu  za  pomocą nazwy
       pliku.  Przybiera  ono  postać  <(lista)  lub >(lista).  Proces lista uruchamiany asynchronicznie, a jego
       wejście i wyjście pojawia się jako nazwa pliku. W wyniku interpretacji nazwa tego pliku  przesyłana  jest
       jako argument bieżącego polecenia. Jeżeli posłużono się postacią >(lista), zapis do pliku będzie stanowić
       wejście  dla listy. Jeżeli posłużono się postacią <(lista), plik przekazany jako argument powinien zostać
       odczytany w celu uzyskania wyjścia listy. Podstawianie wyników  procesów  jest  obsługiwane  w  systemach
       wspierających potoki nazwane (FIFO) lub metodę nazywania otwartych plików /dev/fd.

       Gdy jest to możliwe, podstawianie wyników procesu wykonywane jest równocześnie z interpretacją parametrów
       i zmiennych, podstawianiem wyników poleceń i interpretacją wyrażeń arytmetycznych.

   Podział na słowa
       Powłoka  przeszukuje  wyniki  interpretacji  parametrów,  podstawiania  poleceń  i  interpretacji wyrażeń
       arytmetycznych, które nie pojawiają się wewnątrz cudzysłowów, w celu przeprowadzenia podziału na słowa.

       Powłoka traktuje każdy znak IFS jak separator i dzieli na słowa wyniki innych interpretacji, używając ich
       jako  separatorów  pól.  Jeżeli  IFS   nie   jest   ustawione   lub   jego   wartością   jest   dokładnie
       <spacja><tab><nowalinia>,  wartość  domyślna,  to  sekwencje  składające  się ze <spacji>, <tabulatora> i
       <nowejlinii> na początku i końcu wyników poprzednich interpretacji są ignorowane, a do podziału na  słowa
       służy  dowolna  sekwencja  znaków IFS, jeżeli nie znajduje się na początku lub końcu.  Jeżeli IFS posiada
       wartość inną niż domyślna, to sekwencje białych znaków spacji i  tabulacji  i  znaku  nowego  wiersza  są
       ignorowane  na początku i końcu słowa, dopóki biały znak występuje w wartości IFS (biały znak IFS).  Inne
       znaki w IFS nie będące białymi  znakami  IFS,  łącznie  z  dowolnymi  przyległymi  białymi  znakami  IFS,
       ograniczają pole.  Sekwencja białych znaków IFS jest również traktowana jako ogranicznik.  Jeśli IFS jest
       łańcuchem pustym, to nie występuje podział na słowa.

       Jawnie  puste  argumenty  (""  lub  '')  są  pozostawiane  i przekazywane do poleceń jako łańcuchy puste.
       Niecytowane argumenty puste niejawnie, wynikające z interpretacji parametrów nie posiadających  wartości,
       są  usuwane.   Jeśli  parametr  bez  wartości  interpretowany jest wewnątrz cudzysłowów, to wynikiem jest
       argument pusty i jest on zachowywany i przekazywany do poleceń jako łańcuchy puste.  Gdy  cytowany  pusty
       argument  pojawi  się  jako część słowa, którego interpretacja jest niepusta, pusty argument jest usuwany
       tj. słowo -d'' staje się -d po przeprowadzeniu podziału na słowa i usunięciu pustych argumentów.

       Zauważ, że jeśli nie występuje interpretacja, to nie jest również wykonywany podział.

   Rozwijanie nazw plików (Pathname Expansion)
       After word splitting, unless the -f option has been set, bash scans each word for the  characters  *,  ?,
       and  [.   If  one of these characters appears, and is not quoted, then the word is regarded as a pattern,
       and replaced with an alphabetically sorted list of filenames matching the pattern (see  Pattern  Matching
       below).   If  no  matching filenames are found, and the shell option nullglob is not enabled, the word is
       left unchanged.  If the nullglob option is set, and no matches are found, the word is  removed.   If  the
       failglob  shell  option  is set, and no matches are found, an error message is printed and the command is
       not executed.  If the shell option nocaseglob is enabled, the match is performed without  regard  to  the
       case of alphabetic characters.  Note that when using range expressions like [a-z] (see below), letters of
       the  other  case  may  be  included,  depending  on the setting of LC_COLLATE. When a pattern is used for
       pathname expansion, the character “.” at the start of a name or immediately following  a  slash  must  be
       matched  explicitly,  unless  the shell option dotglob is set.  The filenames “.” and “..” must always be
       matched explicitly, even if dotglob is set.  In other cases, the “.” character is not treated  specially.
       When  matching  a  pathname,  the  slash  character  must  always be matched explicitly by a slash in the
       pattern, but in other matching contexts it can be matched by a special  pattern  character  as  described
       below  under  Pattern  Matching.   See  the description of shopt below under SHELL BUILTIN COMMANDS for a
       description of the nocaseglob, nullglob, failglob, and dotglob shell options.

       The GLOBIGNORE shell variable may be used to restrict the set of  file  names  matching  a  pattern.   If
       GLOBIGNORE is set, each matching file name that also matches one of the patterns in GLOBIGNORE is removed
       from  the  list  of  matches.   If  the  nocaseglob  option  is set, the matching against the patterns in
       GLOBIGNORE is performed without regard to case.  The filenames “.”  and  “..”  are  always  ignored  when
       GLOBIGNORE  is  set  and  not  null.   However,  setting GLOBIGNORE to a non-null value has the effect of
       enabling the dotglob shell option, so all other filenames beginning with a “.” will match.   To  get  the
       old  behavior  of  ignoring  filenames beginning with a “.”, make “.*” one of the patterns in GLOBIGNORE.
       The dotglob option is disabled when GLOBIGNORE is unset.  The pattern matching honors the setting of  the
       extglob shell option.

       Dopasowanie wzorca

       Każdy  znak  pojawiający  się we wzorcu, różny od specjalnych znaków wzorca opisanych poniżej, dopasowuje
       sam siebie. Znak NUL nie może wystąpić we wzorcu. Odwrotny ukośnik cytuje następujący po  nim  znak;  sam
       ukośnik  jest  pomijany  podczas  dopasowania. Specjalne znaki wzorca muszą być cytowane, jeżeli mają być
       dopasowane dosłownie.

       Specjalne znaki wzorca mają następujące znaczenie:

              *      Dopasowuje dowolny łańcuch, łącznie z łańcuchem pustym. Jeśli włączona jest opcja  globstar
                     powłoki,  a * jest użyte w kontekście rozwijania nazw plików, to dwa złączone znaki * użyte
                     w pojedynczym wzorcu  dopasują  wszystkie  pliki  wraz  z  zerem  lub  więcej  katalogów  i
                     podkatalogów.  Jeśli  po dwóch gwiazdkach * wystąpi ukośnik /, to dopasowane będą wyłącznie
                     katalogi i podkatalogi.
              ?      Dopasowuje dowolny pojedynczy znak.
              [...]  Dopasowuje jeden z ujętych w nawiasy kwadratowe znaków. Para znaków rozdzielona  myślnikiem
                     opisuje  wyrażenie  zakresu;  dopasowywany  jest  nim  dowolny  znak, który przy sortowaniu
                     leksykalnym, z zastosowaniem bieżącego ustawienia locale i zestawu  znaków,  wypada  między
                     tymi  dwoma  znakami,  włącznie  z nimi.  Jeżeli pierwszym znakiem występującym po [ jest !
                     lub ^, to dopasowywany jest dowolny znak nie zawarty  w  nawiasach.   Kolejność  sortowania
                     znaków  w  wyrażeniach  zakresu  określona  jest  przez bieżące ustawienie locale i wartość
                     zmiennej środowiskowej LC_COLLATE, jeśli istnieje.  Znak -  można  dopasować  włączając  go
                     jako  pierwszy  lub  ostatni  ze  znaków zestawu.  Znak ] można dopasować włączając go jako
                     pierwszy znak zestawu.

                     Wewnątrz [ i ], można podawać klasy znaków (character classes), używając składni [:klasa:],
                     gdzie klasa jest jedną z poniższych klas zdefiniowanych w standardzie POSIX:
                     alnum alpha ascii blank cntrl digit graph lower print punct space upper word xdigit
                     Klasa znaków dopasowuje dowolny znak należący do tej klasy. Klasa  znaków  word  dopasowuje
                     litery, cyfry i znak podkreślenia "_".

                     Wewnątrz  [  i ], można podać klasę równoważności, używając składni [=z=], która dopasowuje
                     wszystkie znaki o tej samej wadze sortowania (zdefiniowaną w bieżącym ustawieniu locale) co
                     znak z.

                     Wewnątrz [ i ], składnia [.symbol.] dopasowuje symbol sortowania (collating symbol) symbol.

       Jeżeli przy pomocy wbudowanego shopt włączono opcję extglob, to  rozpoznawane  jest  kilka  rozszerzonych
       operatorów  dopasowania  wzorców.   W  poniższym  opisie,  lista-wzorców jest listą złożoną z jednego lub
       więcej wzorców rozdzielonych znakiem |.  Wzorce złożone można konstruować przy pomocy jednego lub  więcej
       poniższych pod-wzorców:

              ?(lista-wzorców)
                     Dopasowuje zero lub jedno wystąpienie zadanych wzorców
              *(lista-wzorców)
                     Dopasowuje zero lub więcej wystąpień zadanych wzorców
              +(lista-wzorców)
                     Dopasowuje jedno lub więcej wystąpień zadanych wzorców
              @(lista-wzorców)
                     Dopasowuje jeden z zadanych wzorców
              !(lista-wzorców)
                     Dopasowuje cokolwiek prócz jednego z zadanych wzorców

       Complicated  extended pattern matching against long strings is slow, especially when the patterns contain
       alternations and the strings contain multiple matches.  Using separate matches against  shorter  strings,
       or using arrays of strings instead of a single long string, may be faster.

   Usunięcie cytowań
       Po  poprzednich  interpretacjach,  wszystkie niecytowane wystąpienia znaków \, ' i ", które nie wynikły z
       jednej z powyższych interpretacji, są usuwane.

PRZEKIEROWANIE

       Przed wykonaniem polecenia, jego wejście i wyjście  mogą  zostać  przekierowane  przy  pomocy  specjalnej
       notacji   interpretowanej   przez  powłokę.  Przekierowania  pozwalają  deskryptorom  plików  poleceń  na
       powielanie, otwieranie, zamykanie, tworzenie odniesień do różnych plików oraz mogą zmieniać pliki,  które
       odczytuje  polecenie  i  do  którego  pisze.  Przekierowań można też używać do modyfikowania deskryptorów
       plików w środowiska wykonywania bieżącej powłoki. Poniższe operatory przekierowania mogą występować przed
       lub pojawiać się gdziekolwiek wewnątrz polecenia prostego lub  występować  po  poleceniu.  Przekierowania
       przetwarzane są w kolejności występowania, od lewej do prawej.

       Each  redirection  that  may be preceded by a file descriptor number may instead be preceded by a word of
       the form {varname}.  In this case, for each redirection operator except  >&-  and  <&-,  the  shell  will
       allocate  a  file  descriptor  greater  than  or  equal to 10 and assign it to varname.  If >&- or <&- is
       preceded by {varname}, the value of varname defines the  file  descriptor  to  close.   If  {varname}  is
       supplied,  the  redirection  persists  beyond  the scope of the command, allowing the shell programmer to
       manage the file descriptor himself.

       W poniższych opisach, jeśli pominięto deskryptor pliku, a pierwszym znakiem operatora przekierowania jest
       <, przekierowanie dotyczy standardowego wejścia (deskryptor pliku 0).  Jeżeli pierwszym znakiem operatora
       przekierowania jest >, przekierowanie dotyczy standardowego wyjścia (deskryptor pliku 1).

       Słowo następujące do operatorze przekierowania w poniższych opisach podlega,  chyba  że  podano  inaczej,
       interpretacji  nawiasów,  interpretacji tyldy, interpretacji parametrów i zmiennych, podstawianiu wyników
       poleceń, interpretacji wyrażeń arytmetycznych, usuwaniu cytowań, rozwijaniu nazw plików i  podziałowi  na
       słowa.  Jeśli zinterpretowane zostanie jako więcej niż jedno słowo, to bash zgłosi błąd.

       Zauważ, że kolejność przekierowań jest znacząca. Na przykład, polecenie

              ls > dirlist 2>&1

       kieruje  zarówno  standardowe wyjście jak i wyjście diagnostyczne (stderr)  do pliku dirlist, podczas gdy
       polecenie

              ls 2>&1 > dirlist

       kieruje tylko standardowe wyjście do  pliku  dirlist,  gdyż  wyjście  błędów  zostało  zduplikowane  jako
       standardowe wyjście przed przekierowaniem wyjścia do dirlist.

       Bash  obsługuje wiele nazw plików, szczególnie wtedy, gdy są one używane przy przekierowaniach, zgodnie z
       opisem w poniższej tabeli. Jeśli system operacyjny na którym działa bash udostępnia te  pliki  specjalne,
       bash  skorzysta  z  nich,  jeśli  nie,  to  będą  wewnętrznie  emulowane  cechując  się  opisanym poniżej
       zachowaniem.

              /dev/fd/fd
                     Jeżeli fd jest poprawną liczbą całkowitą, to duplikowany jest deskryptor pliku fd.
              /dev/stdin
                     Duplikowany jest deskryptor pliku 0.
              /dev/stdout
                     Duplikowany jest deskryptor pliku 1.
              /dev/stderr
                     Duplikowany jest deskryptor pliku 2.
              /dev/tcp/host/port
                     Jeśli host jest poprawną nazwą hosta lub adresem internetowym, a port jest liczbą całkowitą
                     określającą  numer  portu  lub  nazwą  usługi,  to  bash  usiłuje  otworzyć  połączenie  do
                     odpowiedniego gniazda TCP.
              /dev/udp/host/port
                     Jeśli host jest poprawną nazwą hosta lub adresem internetowym, a port jest liczbą całkowitą
                     określającą  numer  portu  lub  nazwą  usługi,  to  bash  usiłuje  otworzyć  połączenie  do
                     odpowiedniego gniazda UDP.

       Nieudane otwarcie lub utworzenie pliku powoduje niepowodzenie przekierowania.

       Przekierowania używające deskryptorów plików, większych niż 9 muszą być używane z dużą ostrożnością, gdyż
       mogą być w konflikcie z deskryptorami plików używanymi wewnętrznie przez powłokę.

       Proszę zauważyć, że wbudowane polecenie exec  może  tworzyć  przekierowania  odnoszące  się  do  bieżącej
       powłoki.

   Przekierowanie wejścia
       Przekierowanie  wejścia  powoduje  otwarcie do odczytu pliku, którego nazwa wynika z interpretacji słowa.
       Odczyt będzie wykonywany z deskryptora pliku n lub standardowego wejścia (zerowy deskryptor pliku)  jeśli
       nie podano n.

       Ogólny format przekierowania wejścia:

              [n]<słowo

   Przekierowanie wyjścia
       Przekierowanie  wyjścia  powoduje  otwarcie  do zapisu pliku, którego nazwa wynika z interpretacji słowa.
       Zapis będzie wykonywany z deskryptora pliku n lub standardowego wyjścia (deskryptor pliku  1)  jeśli  nie
       podano n.  Jeżeli plik nie istnieje jest tworzony; jeżeli istnieje obcinany jest do rozmiaru zerowego.

       Ogólny format przekierowania wyjścia:

              [n]>słowo

       Jeżeli operatorem przekierowania jest >, a została włączona opcja noclobber wbudowanego polecenia set, to
       przekierowanie  nie  powiedzie się jeżeli plik o nazwie wynikającej z interpretacji słowa istnieje i jest
       zwykłym plikiem.  Jeżeli operatorem przekierowania jest >|, albo  operatorem  jest  >  przy  niewłączonej
       opcji noclobber, to wykonywana jest próba przekierowania, nawet jeśli plik słowo istnieje.

   Dołączanie przekierowanego wyjścia
       Przekierowanie wyjścia w ten sposób powoduje, że plik o nazwie wynikającej z interpretacji słowa zostanie
       otwarty  do  dołączania  (append).   Dołączanie będzie wykonywane z deskryptora pliku n lub standardowego
       wyjścia (deskryptor pliku 1) jeśli nie podano n.  Jeżeli plik nie istnieje jest tworzony.

       Ogólny format dołączania wyjścia:

              [n]>>słowo

   Przekierowanie standardowego wyjścia i wyjścia błędów
       Bash pozwala, przy pomocy tej konstrukcji,  przekierować  standardowe  wyjście  (deskryptor  pliku  1)  i
       standardowe wyjście błędów (deskryptor plików 2) do pliku, którego nazwą jest zinterpretowane słowo.

       Istnieją dwie postaci takiego przekierowania:

              &>słowo
       i
              >&słowo

       Spośród nich, zalecaną jest pierwsza forma.  Jest ona semantycznie równoważna

              >słowo 2>&1

       Przy  używaniu  drugiej  postaci,  słowo nie może zostać zinterpretowane jako liczba ani -. Jeśli tak się
       stanie, zadziała inny operator przekierowania (zob. Powielanie  deskryptorów  plików  poniżej)  z  powodu
       kompatybilności wstecznej.

   Dołączanie standardowego wyjścia i wyjścia błędów
       Ta  konstrukcja pozwala na dołączanie, standardowego wyjścia (deskryptor pliku 1) i standardowego wyjścia
       błędów (deskryptor plików 2) do pliku, którego nazwą jest zinterpretowane słowo.

       Format dołączania standardowego wyjścia i wyjścia błędów:

              &>>słowo

       Jest to semantycznie równoważne

              >>słowo 2>&1

       (zob. Powielanie deskryptorów plików poniżej).

   Dokumenty włączone (Here Documents)
       Ten typ przekierowania instruuje powłokę, by czytała wejście z bieżącego źródła aż do napotkania  wiersza
       zawierającego  tylko  słowo  (bez  żadnych  kończących  odstępów).  Wszystkie wiersze przeczytane do tego
       momentu są następnie używane jako standardowe wejście (lub deskryptor pliku n, jeśli podano n) polecenia.

       Format dokumentów włączonych jest następujący:

              [n]<<[-]słowo
                      dokument włączony
              ogranicznik

       Na słowie nie jest wykonywana interpretacja  parametrów  ani  zmiennych,  podstawiania  wyników  poleceń,
       rozwijanie  nazw  plików  ani  interpretacja wyrażeń arytmetycznych. Jeżeli cytowana jest część słowa, to
       ogranicznik jest  wynikiem  usunięcia  cytowań  ze  słowa,  a  wiersze  w  dokumencie  włączonym  nie  są
       interpretowane.   Jeżeli  słowo  nie  jest  cytowane,  wszystkie  wiersze  dokumentu włączonego podlegają
       interpretacji  parametrów,  podstawianiu  poleceń  i  interpretacji  wyrażeń  arytmetycznych.   Sekwencja
       \<nowalinia> jest ignorowana, a do cytowania znaków \, $ i ` musi być użyte \.

       Jeżeli  operatorem przekierowania jest <<-, to wszystkie początkowe znaki tabulacji są obcinane z wierszy
       wejściowych i wiersza  zawierającego  ogranicznik.   Pozwala  to  na  ustawienie  naturalnych  wcięć  dla
       dokumentów włączonych w skryptach powłoki.

   Łańcuchy włączone (Here Strings)
       Wariant dokumentów włączonych, którego format jest następujący:

              [n]<<<słowo

       The  word  undergoes  tilde expansion, parameter and variable expansion, command substitution, arithmetic
       expansion, and quote removal.  Pathname expansion and word splitting are not performed.   The  result  is
       supplied  as  a  single  string,  with  a newline appended, to the command on its standard input (or file
       descriptor n if n is specified).

   Powielanie deskryptorów plików
       Operator przekierowania

              [n]<&słowo

       służy do powielania deskryptorów plików wejściowych.  Jeżeli słowo zinterpretowane  zostanie  jako  jedna
       lub  więcej  cyfr,  to  deskryptor  pliku oznaczony przez n czyniony jest kopią tego deskryptora.  Jeżeli
       cyfry w słowie nie określają otwartego dla wejścia deskryptora, pojawia się błąd przekierowania.   Jeżeli
       słowo  zinterpretowane  jest jako -, deskryptor pliku n jest zamykany. Jeżeli n nie zostało określone, to
       stosowane jest standardowe wejście (deskryptor pliku 0).

       Operator

              [n]>&słowo

       podobnie, służy do powielania deskryptorów standardowego wyjścia.  Jeżeli nie określono n, stosowane jest
       standardowe wyjście (deskryptor pliku 1). Jeżeli cyfry w słowie nie określają deskryptora pliku otwartego
       do wyjścia, pojawia się błąd przekierowania. Jeżeli słowo zostanie  zinterpretowane  jako  -,  deskryptor
       pliku  n  jest zamykany. W przypadku specjalnym, jeżeli pominięto n, a słowo nie jest interpretowane jako
       jedna lub więcej cyfr lub -, to przekierowywane są standardowe wyjście i standardowe wyjście błędów,  jak
       opisano poprzednio.

   Przenoszenie deskryptorów plików
       Operator przekierowania

              [n]<&słowo-

       przenosi  deskryptor  pliku  słowo do deskryptora pliku n lub, jeśli nie podano n, na standardowe wejście
       (deskryptor pliku 0). Słowo jest zamykane po zduplikowaniu do n.

       Podobnie, operator przekierowania

              [n]>&słowo-

       przenosi deskryptor pliku słowo do deskryptora pliku n lub, jeśli nie podano n,  na  standardowe  wyjście
       (deskryptor pliku 1).

   Otwieranie deskryptorów plików do odczytu i zapisu
       Operator przekierowania

              [n]<>słowo

       powoduje, że plik o nazwie wynikłej z interpretacji słowa zostanie otwarty do odczytu i zapisu.  Odczyt i
       zapis  będą  wykonywane  z  deskryptora  pliku n lub standardowego wejścia (deskryptor pliku 0) jeśli nie
       podano n.  Jeżeli plik nie istnieje, to jest tworzony.

ALIASY

       Aliasy (czyli synonimy) pozwalają na zastąpienie słowa łańcuchem, gdy zostanie ono  użyte  jako  pierwsze
       słowo w poleceniu prostym.  Powłoka utrzymuje listę aliasów, które mogą być ustawiane i unieważniane przy
       pomocy  wbudowanych poleceń alias i unalias (zobacz poniżej WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI).  Dla pierwszego
       słowa każdego polecenia, jeśli nie jest cytowane, następuje sprawdzenie, czy posiada  ono  alias.  Jeżeli
       tak,  to  słowo  to jest zastępowane tekstem aliasu. Znaki /, $, ` i = i wszystkie metaznaki powłoki oraz
       znaki cytowania wypisane powyżej nie mogą być nazwą  aliasu.  Tekst  zastępujący  może  zawierać  dowolne
       poprawne wejście powłoki, łącznie z metaznakami powłoki. Pierwsze słowo tekstu zastępującego jest z kolei
       sprawdzane  na  aliasy,  ale  słowo  identyczne z interpretowanym właśnie aliasem nie jest interpretowane
       powtórnie. Oznacza to, że można mieć alias ls  do  ls  -F,  na  przykład,  a  bash  nie  będzie  usiłował
       rekurencyjnie  interpretować  zastępującego tekstu.  Jeżeli ostatnim znakiem wartości aliasu jest odstęp,
       to następne słowo polecenia występujące po aliasie ma również sprawdzaną interpretację aliasów.

       Aliasy są tworzone i pokazywane poleceniem alias, a usuwane poleceniem unalias.

       Nie ma żadnego mechanizmu posługiwania  się  argumentami  w  tekście  zastępującym.  Jeśli  potrzebne  są
       argumenty, powinna zostać użyta funkcja powłoki (zobacz poniżej FUNKCJE).

       Aliasy  nie  są  interpretowane,  gdy  powłoka  nie  jest  interaktywna, chyba że ustawiono opcję powłoki
       expand_aliases przy pomocy shopt (zobacz opis shopt w sekcji WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej).

       The rules concerning the definition and use of aliases are somewhat  confusing.   Bash  always  reads  at
       least  one complete line of input, and all lines that make up a compound command, before executing any of
       the commands on that line or the compound command.  Aliases are expanded when a command is read, not when
       it is executed.  Therefore, an alias definition appearing on the same line as another  command  does  not
       take  effect  until  the next line of input is read.  The commands following the alias definition on that
       line are not affected by the new alias.  This behavior is also an  issue  when  functions  are  executed.
       Aliases  are  expanded  when  a function definition is read, not when the function is executed, because a
       function definition is itself a command.  As a  consequence,  aliases  defined  in  a  function  are  not
       available  until after that function is executed.  To be safe, always put alias definitions on a separate
       line, and do not use alias in compound commands.

       Prawie w każdym zastosowaniu aliasy są wyparte przez funkcje powłoki.

FUNKCJE

       Punkcja powłoki, zdefiniowana jak opisano powyżej, w sekcji GRAMATYKA POWŁOKI, przechowuje szereg poleceń
       do późniejszego wykonania.  Gdy nazwa  funkcji  powłoki  używana  jest  jako  nazwa  polecenia  prostego,
       wykonywana jest lista poleceń związanych z tą nazwą funkcji.  Funkcje wykonywane są w kontekście bieżącej
       powłoki; do ich interpretacji nie jest tworzony żaden nowy proces (zauważ różnicę w stosunku do wykonania
       skryptu   powłoki).   Podczas  wykonywania  funkcji,  przekazane  jej  argumenty  stają  się  parametrami
       pozycyjnymi. Aktualizowany jest specjalny parametr #, tak by odzwierciedlał zmianę. Parametr pozycyjny  0
       nie jest zmieniany.  Zmienna FUNCNAME podczas wykonywania funkcji ustawiana jest na jej nazwę.

       Wszystkie  inne  aspekty środowiska wykonywania powłoki są identyczne między funkcją i jej wywołującym, z
       następującymi wyjątkami: pułapki (trap) DEBUG i RETURN (zobacz opis wbudowanego trap  poniżej,  w  sekcji
       WBUDOWANE  POLECENIA  POWŁOKI)  nie są dziedziczone, chyba że funkcja ma podany atrybut trace (patrz opis
       wbudowanego declare poniżej) lub opcja powłoki -o functrace została  włączona  wbudowanym  set  (w  takim
       przypadku  wszystkie funkcje dziedziczą pułapki DEBUG i RETURN). Pułapka ERR nie jest dziedziczona, chyba
       że włączono opcję -o errtrace powłoki.

       Variables local to the function may be declared with the local builtin  command.   Ordinarily,  variables
       and  their  values  are shared between the function and its caller.  If a variable is declared local, the
       variable's visible scope is restricted to that function and its  children  (including  the  functions  it
       calls).   Local  variables  "shadow"  variables  with  the  same  name  declared at previous scopes.  For
       instance, a local variable declared in a function hides a global variable of the  same  name:  references
       and  assignments  refer to the local variable, leaving the global variable unmodified.  When the function
       returns, the global variable is once again visible.

       The shell uses dynamic scoping to  control  a  variable's  visibility  within  functions.   With  dynamic
       scoping,  visible  variables  and their values are a result of the sequence of function calls that caused
       execution to reach the current function.  The value of a variable that a function  sees  depends  on  its
       value  within  its  caller,  if any, whether that caller is the "global" scope or another shell function.
       This is also the value that a local variable declaration "shadows", and the value that is  restored  when
       the function returns.

       For  example,  if a variable var is declared as local in function func1, and func1 calls another function
       func2, references to var made from within func2 will resolve  to  the  local  variable  var  from  func1,
       shadowing any global variable named var.

       The  unset  builtin  also acts using the same dynamic scope: if a variable is local to the current scope,
       unset will unset it; otherwise the unset will refer to  the  variable  found  in  any  calling  scope  as
       described  above.  If a variable at the current local scope is unset, it will remain so until it is reset
       in that scope or until the function returns.  Once the function returns, any instance of the variable  at
       a  previous scope will become visible.  If the unset acts on a variable at a previous scope, any instance
       of a variable with that name that had been shadowed will become visible.

       Jeśli zmienna FUNCNEST zostanie ustawiona  na  wartość  liczbową  większą  od  0,  to  będzie  definiować
       maksymalny  poziom  zagnieżdżenia  funkcji.  Wywołania  funkcji przekraczające ten poziom będą powodowały
       przerwanie całego polecenia.

       Jeżeli w funkcji wywoływane jest wbudowane polecenie  return,  funkcja  kończy  działanie  i  wykonywanie
       wznawiane  jest  od  następnego  polecenia po wywołaniu funkcji. Każda funkcja powiązana z pułapką RETURN
       jest wykonywana przed wznowieniem wykonywania. Gdy funkcja  kończy  działanie,  parametrom  pozycyjnym  i
       parametrowi specjalnemu # przywracane są wartości, jakie posiadały one przed wykonaniem funkcji.

       Function  names  and  definitions  may  be  listed  with  the -f option to the declare or typeset builtin
       commands.  The -F option to declare or typeset will list the function  names  only  (and  optionally  the
       source file and line number, if the extdebug shell option is enabled).  Functions may be exported so that
       subshells  automatically  have  them  defined  with  the  -f  option  to  the export builtin.  A function
       definition may be deleted using the -f option to the unset builtin.

       Funkcje mogą być rekurencyjne. Zmienna FUNCNEST może posłużyć do ograniczenia  głębokości  stosu  wywołań
       funkcji  i  liczby  wywołań  funkcji. Domyślnie, nie ma narzuconego ograniczenia na liczbę rekurencyjnych
       wywołań.

OBLICZANIE WYRAŻEŃ ARYTMETYCZNYCH

       Powłoka pozwala, pod pewnymi warunkami, na obliczanie wartości wyrażeń arytmetycznych  (zobacz  wbudowane
       polecenia  let  i  declare,  polecenie  złożone (( oraz Interpretacja wyrażeń arytmetycznych). Obliczenia
       wykonywane są na liczbach całkowitych o ustalonej wielkości  (fixed-width),  bez  kontroli  przepełnienia
       (overflow),  mimo  iż  dzielenie  przez  0  jest  przechwytywane  i oznaczane jako błąd.  Operatory i ich
       priorytety oraz sposób ich dołączania są takie same jak w języku C. Poniższa lista operatorów pogrupowana
       jest w poziomy operatorów o jednakowym priorytecie. Poziomy podano w kolejności malejącego priorytetu.

       id++ id--
              post-inkrementacja i post-dekrementacja zmiennej
       - +    jednoargumentowy minus i plus
       ++id --id
              pre-inkrementacja i pre-dekrementacja zmiennej
       ! ~    negacja logiczna i bitowa
       **     potęgowanie
       * / %  mnożenie, dzielenie, reszta z dzielenia
       + -    dodawanie, odejmowanie
       << >>  lewo i prawostronne przesunięcie bitowe
       <= >= < >
              porównanie
       == !=  równości i nierówność
       &      bitowa koniunkcja (AND)
       ^      bitowa alternatywa wyłączna (XOR)
       |      bitowa alternatywa (OR)
       &&     logiczna koniunkcja (AND)
       ||     logiczna alternatywa (OR)
       wyraż?wyraż:wyraż
              operator warunkowy
       = *= /= %= += -= <<= >>= &= ^= |=
              przypisanie
       wyraż1 , wyraż2
              przecinek

       Jako  operandy  dozwolone  są  zmienne  powłoki;  interpretacja  parametrów  przeprowadzana  jest   przed
       obliczeniem wyrażenia.  Wewnątrz wyrażenia, do zmiennych powłoki można się też odwoływać przez nazwę, bez
       użycia  składni  interpretacji  parametrów.  Zmienna  powłoki,  która  jest  pusta  lub nieustawiona jest
       przyjmowana jako 0, gdy odwołuje się do jej nazwy bez  używania  składni  interpretacji  parametrów.  Gdy
       wystąpi  odwołanie  się  do zmiennej lub gdy przypisano wartość zmiennej, której nadano wcześniej atrybut
       liczby całkowitej przy użyciu declare -i, to jej wartość  obliczana  jest  jako  wyrażenie  arytmetyczne.
       Pusta  wartość  jest  interpretowana  jako  0.  Zmienna  powłoki nie musi mieć włączonego atrybutu liczby
       całkowitej by mogła być użyta w wyrażeniu.

       Integer constants follow the C language definition, without suffixes or character  constants.   Constants
       with  a  leading 0 are interpreted as octal numbers.  A leading 0x or 0X denotes hexadecimal.  Otherwise,
       numbers take the form [base#]n, where the optional base is a decimal number between 2 and 64 representing
       the arithmetic base, and n is a number in that base.  If base# is omitted, then base 10  is  used.   When
       specifying  n,  if  a  non-digit  is required, the digits greater than 9 are represented by the lowercase
       letters, the uppercase letters, @, and _, in that order.  If base is less than or equal to 36,  lowercase
       and uppercase letters may be used interchangeably to represent numbers between 10 and 35.

       Operatory  interpretowane są w kolejności priorytetu. Podwyrażenia w nawiasach obliczane są jako pierwsze
       i mogą unieważnić podane wyżej reguły priorytetów.

WYRAŻENIA WARUNKOWE

       Conditional expressions are used by the [[ compound command and the test and [ builtin commands  to  test
       file  attributes  and perform string and arithmetic comparisons.  The test and [ commands determine their
       behavior based on the number of  arguments;  see  the  descriptions  of  those  commands  for  any  other
       command-specific actions.

       Expressions  are  formed  from  the  following unary or binary primaries.  Bash handles several filenames
       specially when they are used in expressions.  If the operating system on which bash is  running  provides
       these special files, bash will use them; otherwise it will emulate them internally with this behavior: If
       any  file  argument  to one of the primaries is of the form /dev/fd/n, then file descriptor n is checked.
       If the file argument to one of the primaries is one of  /dev/stdin,  /dev/stdout,  or  /dev/stderr,  file
       descriptor 0, 1, or 2, respectively, is checked.

       Jeśli  nie  określono  inaczej,  składowe  operujące  na plikach podążają za dowiązaniami symbolicznymi i
       działają na celu dowiązania, a nie na samym dowiązaniu.

       Gdy operatory < i > są używane z poleceniem  [[,  to  sortują  zgodnie  z  porządkiem  leksykograficznym,
       używając bieżącego ustawienia locale. Polecenie test sortuje korzystając z kolejności ASCII.

       -a plik
              Prawda jeśli plik istnieje.
       -b plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest blokowym plikiem specjalnym.
       -c plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest znakowym plikiem specjalnym.
       -d plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest katalogiem.
       -e plik
              Prawda jeśli plik istnieje.
       -f plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest plikiem zwykłym.
       -g plik
              Prawda jeśli plik istnieje i ma ustawiony bit set-group-id.
       -h plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest dowiązaniem symbolicznym.
       -k plik
              Prawda jeśli plik istnieje i ma ustawiony bit ochrony (sticky bit).
       -p plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest potokiem nazwanym (FIFO).
       -r plik
              Prawda jeśli plik istnieje i daje się czytać.
       -s plik
              Prawda jeśli plik istnieje i ma rozmiar większy niż zero.
       -t fd  Prawda jeśli deskryptor pliku fd jest otwarty i odnosi się do terminala.
       -u plik
              Prawda jeśli plik istnieje i ma ustawiony bit set-user-id.
       -w plik
              Prawda jeśli plik istnieje i daje się doń zapisać.
       -x plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest wykonywalny.
       -G plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jego właścicielem jest efektywny id grupy.
       -L plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest dowiązaniem symbolicznym.
       -N plik
              Prawda jeśli plik istnieje i został zmodyfikowany od czasu jego ostatniego odczytu.
       -0 plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jego właścicielem jest efektywny id użytkownika.
       -S plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest gniazdem.
       plik1 -ef plik2
              Prawda jeśli plik1 i plik2 odnoszą się do tego samego urządzenia i numeru i-węzła.
       plik1 -nt plik2
              Prawda,  jeśli  plik1  jest  nowszy (według daty modyfikacji) niż plik2 lub plik1 istnieje a plik2
              nie.
       plik1 -ot plik2
              Prawda, jeśli plik1 jest starszy niż plik2 lub plik2 istnieje a plik1 nie.
       -o nazwa_opcji
              Prawda jeśli opcja powłoki nazwa_opcji jest włączona.  Zobacz zestawienie opcji w opisie opcji  -o
              wbudowanego set, poniżej.
       -v nazwa-zmiennej
              Prawda, jeśli zmienna powłoki zmienna-powłoki jest ustawiona (została jej przypisana wartość).
       -R nazwa-zmiennej
              Prawda, jeśli zmienna powłoki zmienna-powłoki jest ustawiona i jest nazwą referencyjną.
       -z łańcuch
              Prawda jeśli długość łańcucha wynosi zero.
       string
       -n łańcuch
              Prawda jeśli łańcuch ma długość niezerową.

       łańcuch1 == łańcuch2
       łańcuch1 = łańcuch2
              Prawda,  jeśli łańcuchy są sobie równe. = powinno być używane z poleceniem test, w celu zachowania
              zgodności z normą POSIX. Gdy używane jest z poleceniem  [[,  przeprowadzane  jest  dopasowanie  do
              wzorca, zgodnie z opisem powyżej Polecenia złożone).

       łańcuch1 != łańcuch2
              Prawda jeśli łańcuchy nie są równe.

       łańcuch1 < łańcuch2
              Prawda  jeśli  łańcuch1  przy sortowaniu występowałby przed łańcuchem2 według bieżącego ustawienia
              locale.

       łańcuch1 > łańcuch2
              Prawda jeśli łańcuch1 przy  sortowaniu  występowałby  po  łańcuchu2  według  bieżącego  ustawienia
              locale.

       arg1 OP arg2
              OP  is  one  of -eq, -ne, -lt, -le, -gt, or -ge.  These arithmetic binary operators return true if
              arg1 is equal to, not equal to, less than, less than or equal to, greater than, or greater than or
              equal to arg2, respectively.  Arg1 and arg2 may be positive or negative integers.  When used  with
              the  [[  command, Arg1 and Arg2 are evaluated as arithmetic expressions (see ARITHMETIC EVALUATION
              above).

INTERPRETACJA POLECEŃ PROSTYCH

       When a simple command is  executed,  the  shell  performs  the  following  expansions,  assignments,  and
       redirections, from left to right, in the following order.

       1.     Słowa   oznaczone  przez  analizator  składni  jako  przypisania  zmiennych  (poprzedzające  nazwę
              polecenia) i przekierowania zachowywane są do późniejszego przetworzenia.

       2.     Słowa, nie będące przypisaniami  zmiennych  ani  przekierowaniami  są  interpretowane.  Jeżeli  po
              interpretacji  pozostaną  jakieś  słowa,  to pierwsze z nich przyjmowane jest za nazwę polecenia a
              pozostałe za argumenty.

       3.     Wykonywane są przekierowania, jak opisano powyżej w sekcji PRZEKIEROWANIE.

       4.     W każdym przypisaniu zmiennej tekst po znaku równości = podlega interpretacji tyldy, interpretacji
              parametrów,  podstawianiu  wyników  poleceń,  interpretacji  wyrażeń  arytmetycznych  i   usuwaniu
              cudzysłowów, zanim zostanie przypisany do zmiennej.

       Jeżeli  nie  otrzymano  żadnej  nazwy  polecenia,  to  przypisania zmiennych dotyczą środowiska aktualnej
       powłoki. W przeciwnym razie, zmienne są dodawane do środowiska wykonywanego polecenia i nie  mają  wpływu
       na  środowisko  bieżącej  powłoki.  jeżeli  któreś  z przypisań usiłuje nadać wartość zmiennej read-only,
       pojawia się błąd, a polecenie kończy pracę z niezerowym kodem.

       Jeżeli nie otrzymano żadnej nazwy polecenia, wykonywane są przekierowania, ale nie  mają  one  wpływu  na
       bieżące środowisko powłoki. Błąd przekierowania powoduje, że polecenie kończy pracę z niezerowym kodem.

       Jeżeli  po  interpretacji  istnieje  nazwa  polecenia,  to  wykonywanie odbywa się jak opisano poniżej. W
       przeciwnym wypadku, polecenie kończy pracę.  Jeżeli jednym z wykonanych kroków było podstawienie  wyników
       polecenia, to zwracany kod zakończenia jest kodem ostatniego wykonanego podstawienia polecenia. Jeśli nie
       wystąpiło podstawianie poleceń, to polecenie kończy pracę z kodem zerowym.

WYKONYWANIE POLECEŃ

       Po  podziale polecenia na słowa, jeśli jego wynikiem jest polecenie proste z opcjonalną listą argumentów,
       podejmowane są poniższe akcje.

       Jeśli polecenie nie zawiera ukośników, powłoka usiłuje je zlokalizować.  Jeżeli istnieje funkcja  powłoki
       o  tej nazwie, wywoływana jest ta funkcja, jak opisano powyżej w sekcji FUNKCJE.  Jeżeli nazwa nie pasuje
       do funkcji, powłoka szuka jej na liście poleceń wbudowanych. Jeżeli  znaleziono  pasujące,  to  jest  ono
       wywoływane.

       If  the  name  is  neither  a  shell  function nor a builtin, and contains no slashes, bash searches each
       element of the PATH for a directory containing an executable file by that name.  Bash uses a  hash  table
       to remember the full pathnames of executable files (see hash under SHELL BUILTIN COMMANDS below).  A full
       search  of  the  directories in PATH is performed only if the command is not found in the hash table.  If
       the   search   is   unsuccessful,   the   shell   searches   for   a   defined   shell   function   named
       command_not_found_handle.   If  that  function  exists, it is invoked in a separate execution environment
       with the original command and the original command's arguments as its arguments, and the function's  exit
       status  becomes  the  exit status of that subshell.  If that function is not defined, the shell prints an
       error message and returns an exit status of 127.

       Jeżeli poszukiwanie było pomyślne lub jeśli nazwa polecenia zawiera jeden lub więcej  ukośników,  powłoka
       wykonuje zadany program w odrębnym środowisku wykonania.  Argumentowi 0 przypisywana jest podana nazwa, a
       pozostałym argumentom polecenia podane argumenty, jeśli były takowe.

       Jeżeli  wykonanie to nie powiedzie się, gdyż plik nie ma formatu wykonywalnego, a nie jest katalogiem, to
       zakłada się, że jest on skryptem  powłoki,  plikiem  zawierającym  polecenia  powłoki.   Powoływana  jest
       podpowłoka  do jego wykonania. Powłoka ta reinicjuje się, zatem efekt jest taki, jakby do obsługi skryptu
       została wywołana nowa powłoka, z wyjątkiem tego, że położenia poleceń zapamiętane przez  rodzica  (zobacz
       hash poniżej w WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI są zachowywane przez potomka.

       Jeżeli  program jest plikiem o zawartości rozpoczynającej się od #!, to reszta pierwszego wiersza określa
       interpreter dla tego programu.  Powłoka uruchamia podany interpreter  na  systemach  operacyjnych,  które
       same  nie  obsługują  tego  formatu wykonywalnego. Argumenty dla interpretera składają się z pojedynczego
       opcjonalnego argumentu występującego po nazwie interpretera w pierwszym wierszu programu, następującej po
       nim nazwy programu i następujących po niej argumentów polecenia, jeśli były takowe.

ŚRODOWISKO WYKONYWANIA POLECEŃ

       Powłoka posiada środowisko wykonywania (execution environment), na które składają się:

       •      otwarte pliki odziedziczone przez  powłokę  przy  wywołaniu,  zmodyfikowane  przez  przekierowania
              przekazane do wbudowanego polecenia exec

       •      bieżący  katalog roboczy ustawiony przez cd, pushd lub popd, albo odziedziczony przez powłokę przy
              wywołaniu

       •      maska trybu tworzonych plików ustawioną przez umask albo odziedziczoną po rodzicu powłoki

       •      bieżące pułapki ustawione przez trap

       •      parametry powłoki ustawione przez przypisania zmiennych przy  pomocy  set  albo  odziedziczone  ze
              środowiska rodzica powłoki

       •      funkcje powłoki zdefiniowane podczas wykonywania lub odziedziczone ze środowiska rodzica powłoki

       •      opcje  włączone  przy  wywołaniu (albo domyślnie albo przy pomocy argumentów wiersza poleceń) albo
              przez set

       •      opcje włączone przez shopt

       •      aliasy powłoki zdefiniowane przy pomocy alias

       •      różne id procesów, łącznie z identyfikatorami zadań tła, wartość $$ i wartość $PPID

       Gdy ma zostać wykonane polecenie proste inne niż funkcja powłoki lub polecenie wbudowane, wywoływane jest
       w odrębnym środowisku wykonania, składających się z  poniższych  elementów.  Jeśli  nie  podano  inaczej,
       wartości dziedziczone są z powłoki.

       •      otwarte pliki powłoki, plus modyfikacje i dodatki określone przez przekierowania polecenia

       •      bieżący katalog roboczy

       •      maska trybu tworzonych plików

       •      zmienne  powłoki  oznaczone  do wyeksportowania, razem ze zmiennymi wyeksportowanymi do polecenia,
              przekazane w środowisku

       •      pułapki przechwycone przez powłokę resetowane są do wartości odziedziczonych przez nią od rodzica,
              a pułapki ignorowane przez powłokę są ignorowane.

       Polecenie wywołane w odrębnym środowisku nie może wpływać na środowisko wykonywania powłoki.

       Podstawienia wyników poleceń i polecenia asynchroniczne wywoływane są w środowisku podpowłoki, które jest
       kopią środowiska powłoki, z wyjątkiem tego, że  pułapki  przechwycone  przez  powłokę  są  resetowane  do
       wartości,  jakie  powłoka odziedziczyła po rodzicu podczas wywołania. Polecenia wbudowane wywoływane jako
       część potoku również wykonywane są w środowisku podpowłoki. Zmiany wykonane w środowisku  podpowłoki  nie
       mogą wpływać na środowisko wykonywania powłoki.

       Subshells  spawned  to  execute  command substitutions inherit the value of the -e option from the parent
       shell.  When not in posix mode, bash clears the -e option in such subshells.

       Jeżeli po poleceniu występuje &, a  nie  uaktywniono  sterowania  zadaniami,  to  domyślnym  standardowym
       wejściem dla tego polecenia jest pusty plik /dev/null. W przeciwnym razie wywoływane polecenie dziedziczy
       deskryptory plików po wołającej powłoce, zmodyfikowane przekierowaniami.

ŚRODOWISKO

       Podczas  wywoływania  program otrzymuje tablicę łańcuchów zwaną środowiskiem (environment). Jest to lista
       par nazwa-wartość, o postaci nazwa=wartość.

       Powłoka pozwala na manipulowanie środowiskiem na kilka sposobów. Przy wywołaniu, przeszukuje  ona  własne
       środowisko   i   tworzy   parametr   dla  każdej  znalezionej  nazwy,  automatycznie  zaznaczając  go  do
       wyeksportowania do procesów potomnych. Wykonywane polecenia dziedziczą środowisko.   Polecenia  export  i
       declare  -x  pozwalają  na  dodawanie i usuwanie ze środowiska parametrów i funkcji.  Jeżeli w środowisku
       zmieniana jest wartość parametru, to  nowa  wartość  staje  się  częścią  środowiska,  zastępując  starą.
       Środowisko  dziedziczone  przez  każde wykonywane polecenie składa się z początkowego środowiska powłoki,
       którego wartości mogą być w powłoce zmieniane, minus ewentualne  pary  usunięte  poleceniem  unset,  plus
       dodane poprzez polecenia export i declare -x.

       Środowisko   dla  dowolnego  polecenia  prostego  czy  funkcji  może  być  tymczasowo  powiększone  przez
       poprzedzenie polecenia przypisaniem parametrów, jak opisano powyżej w sekcji  PARAMETRY.   Te  instrukcje
       przypisania mają wpływ wyłącznie na środowisko postrzegane przez to polecenie.

       Jeżeli  ustawiona jest opcja -k (zobacz poniżej opis wbudowanego polecenia set), to wszystkie przypisania
       parametrów umieszczane są w środowisku polecenia, a nie tylko te, które poprzedzają nazwę polecenia.

       Gdy bash wywołuje polecenie zewnętrzne, zmienna _  ustawiana  jest  na  pełną  nazwę  pliku  polecenia  i
       przekazywana temu poleceniu w jego środowisku.

KOD ZAKOŃCZENIA

       Kod  zakończenia  wykonanego  polecenia  jest  wartością  zwracaną  przez wywołanie systemowe waitpid lub
       funkcję będącą jego odpowiednikiem. Kody zakończenia mieszczą się w zakresie od 0 do 255, przy czym,  jak
       wyjaśniono  poniżej,  powłoka  może  używać  wartości  powyżej  125 w sposób specjalny. Kod zakończenia z
       wbudowanych poleceń powłoki i poleceń złożonych  również  są  ograniczone  do  powyższego  przedziału.  W
       szczególnych przypadkach, powłoka używa wartości specjalnych aby poinformować o konkretnym trybie błędu.

       Dla  celów  powłoki,  polecenie, które zakończyło pracę z zerowym kodem zakończenia, powiodło się. Zerowy
       kod oznacza powodzenie. Niezerowy  kod  oznacza  niepowodzenie.  Gdy  polecenie  kończy  pracę  z  błędem
       krytycznym N, bash posługuje się wartością 128+N jako kodem zakończenia.

       Jeżeli  nie  znaleziono  polecenia,  proces  potomny  powołany  do  jego wykonania zwraca kod 127. Jeżeli
       polecenie zostało znalezione, ale nie jest wykonywalne, kod zakończenia wynosi 126.

       Jeżeli polecenie  nie  powiodło  się  z  powodu  błędu  podczas  interpretacji  lub  przekierowania,  kod
       zakończenia jest większy od zera.

       Wbudowane  polecenia  powłoki  zwracają kod 0 (true prawda) jeśli się powiodły, i niezerowy (false fałsz)
       jeśli podczas ich wykonywania pojawił  się  błąd.  Wszystkie  polecenia  wbudowane  zwracają  kod  2  dla
       wskazania niepoprawnego użycia, zwykle nieprawidłowych opcji lub brakujących argumentów.

       Sam  Bash  zwraca  kod  zakończenia  ostatniego  wykonanego  polecenia, chyba że pojawi się błąd składni,
       wówczas kończy pracą z wartością niezerową. Zobacz też poniżej polecenie wbudowane exit.

SYGNAŁY

       Gdy bash jest interaktywny, przy braku jakichkolwiek  pułapek  (przechwytywania  sygnałów),  ignoruje  on
       SIGTERM  (tak,  że  kill  0 nie zabija powłoki interaktywnej), a SIGINT jest przechwytywany i obsługiwany
       (tak, że wbudowane polecenie wait daje się przerwać).  We wszystkich przypadkach, bash ignoruje  SIGQUIT.
       Jeżeli działa kontrola zadań, bash ignoruje SIGTTIN, SIGTTOU i SIGTSTP.

       Zadania  synchroniczne uruchomione przez bash mają procedury obsługi sygnałów (signal handlers) ustawione
       na wartości odziedziczone przez powłokę po rodzicu. Jeżeli  nie  pracuje  kontrola  zadań,  to  polecenia
       asynchroniczne  ignorują  również  SIGINT  i SIGQUIT.  Polecenia uruchamiane wskutek podstawiania poleceń
       ignorują generowane z klawiatury sygnały kontroli zadań SIGTTIN, SIGTTOU i SIGTSTP.

       Powłoka domyślnie kończy pracę po otrzymaniu SIGHUP.  Przed zakończeniem,  powłoka  interaktywna  rozsyła
       otrzymany  SIGHUP do wszystkich zadań, pracujących lub zatrzymanych.  Do zatrzymanych zadań wysyłany jest
       SIGCONT by upewnić się, że otrzymują SIGHUP.  Chcąc uniknąć wysłania sygnału przez powłokę do konkretnego
       zadania, należy usunąć je z tablicy zadań  przy  pomocy  wbudowanego  polecenia  disown  (zobacz  poniżej
       WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI)  lub oznakować, by nie otrzymywało SIGHUP, posługując się disown -h.

       Jeżeli  przy  pomocy  shopt  została  ustawiona opcja huponexit powłoki, bash wysyła SIGHUP do wszystkich
       zadań, gdy kończy pracę interaktywna powłoka zgłoszeniowa.

       Gdy bash podczas oczekiwania na ukończenie polecenia otrzymuje sygnał,  dla  którego  ustawiono  pułapkę,
       pułapka  ta  nie  zostanie  wykonana  aż  do zakończenia pracy polecenia.  Gdy bash oczekuje na polecenie
       asynchroniczne za pośrednictwem wbudowanego wait, odbiór sygnału, dla którego  ustawiono  przechwytywanie
       spowoduje,  że  wbudowane  wait  natychmiast  skończy  pracę z kodem większym od 128, po czym natychmiast
       zostanie wywołana pułapka.

KONTROLA ZADAŃ

       Kontrola zadań odnosi się do możliwości selektywnego zatrzymywania (zawieszania  -  suspend)  wykonywania
       procesów  i późniejszej kontynuacji (wznawiania - resume) ich wykonywania. Użytkownik zwykle wykorzystuje
       to udogodnienie  za  pośrednictwem  interaktywnego  interfejsu  obsługiwanego  wspólnie  przez  systemowy
       sterownik terminala i bash.

       Powłoka kojarzy z każdym potokiem zadanie.  Przechowuje tablicę aktualnie wykonywanych zadań, którą można
       przeglądać za pomocą polecenia jobs.  Gdy bash uruchamia zadanie asynchronicznie (w tle), wypisuje wiersz
       w rodzaju:

              [1] 25647

       wskazujący,  że zadanie to ma numer 1 a ID ostatniego procesu w potoku związanym z zadaniem wynosi 25647.
       Wszystkie procesy w jednym  potoku  należą  do  tego  samego  zadania.   Bash  posługuje  się  abstrakcją
       (abstraction) zadania jako podstawą kontroli zadań.

       Dla  ułatwienia  implementacji  interfejsu  użytkownika  do  kontroli  zadań, system operacyjny utrzymuje
       pojęcie ID grupy procesów bieżącego terminala (current terminal process group ID).   Elementy  tej  grupy
       procesów  (procesy, których ID grupy procesów jest równy ID grupy procesów bieżącego terminala) otrzymują
       generowane z klawiatury sygnały, takie jak  SIGINT.   Mówimy,  że  procesy  te  pracują  pierwszoplanowo.
       Procesy  tła  to  takie,  których  ID  grupy procesów różni się od terminala; procesy takie są odporne na
       sygnały pochodzące z klawiatury.  Tylko procesom pierwszoplanowym wolno czytać i, jeśli użytkownik ustawi
       stty tostop, pisać na terminal. Do procesów tła usiłujących czytać z  (i  pisać  do,  jeśli  działa  stty
       tostop)  terminala  wysyłany  jest  przez  sterownik terminala sygnał SIGTTIN (SIGTTOU), który, jeśli nie
       zostanie przechwycony, wstrzymuje proces.

       Jeżeli system operacyjny, na którym działa bash obsługuje kontrolę zadań, bash  zawiera  funkcje  do  jej
       wykorzystywania.  Naciśnięcie klawisza wstrzymania (zwykle ^Z, Control-Z) podczas pracy procesu powoduje,
       że proces ten zostanie zatrzymany a sterowanie zostanie zwrócone do bash.  Naciśnięcie klawisza opóźnione
       wstrzymanie  (zwykle  ^Y, Control-Y) powoduje, że proces zostanie zatrzymywany gdy będzie usiłował czytać
       wejście z terminala, a sterowanie powróci do bash.   Użytkownik  może  następnie  zmieniać  stan  takiego
       zadania, posługując się poleceniem bg do kontynuacji zadania w tle, fg do kontynuacji na pierwszym planie
       lub  poleceniem  kill  do zabicia zadania.  ^Z działa natychmiast i ma efekt uboczny: powoduje odrzucenie
       oczekującego wyjścia i wprowadzonych, a nieprzetworzonych naciśnięć klawiszy (typeahead).

       There are a number of ways to  refer  to  a  job  in  the  shell.   The  character  %  introduces  a  job
       specification  (jobspec).   Job number n may be referred to as %n.  A job may also be referred to using a
       prefix of the name used to start it, or using a substring that appears in its command line.  For example,
       %ce refers to a stopped job whose command name begins with ce.  If a prefix matches more  than  one  job,
       bash  reports an error.  Using %?ce, on the other hand, refers to any job containing the string ce in its
       command line.  If the substring matches more than one job, bash reports an error.  The symbols %% and  %+
       refer  to  the  shell's  notion  of  the  current  job, which is the last job stopped while it was in the
       foreground or started in the background.  The previous job may be referenced using %-.  If there is  only
       a  single  job, %+ and %- can both be used to refer to that job.  In output pertaining to jobs (e.g., the
       output of the jobs command), the current job is always flagged with a +, and the previous job with  a  -.
       A single % (with no accompanying job specification) also refers to the current job.

       Do  przywrócenia  zadania na pierwszy plan można posłużyć się po prostu jego nazwą: %1 jest synonimem dla
       ,,fg %1”, przywracającego zadanie 1 z tła na pierwszy plan.  Podobnie, ,,%1 &” wznawia zadanie 1  w  tle,
       równoważnie do ,,bg %1””.

       Powłoka  natychmiast dowiaduje się czy zadanie zmieniło stan.  Normalnie, bash czeka ze zgłoszeniem zmian
       do momentu, gdy ma wyświetlić zachętę,  by  nie  przerywać  innego  wyjścia.  Jeżeli  włączono  opcję  -b
       wbudowanego  polecenia  set, bash zgłasza takie zmiany natychmiast.  Dla każdego kończącego pracę procesu
       potomnego wykonywana jest ewentualna pułapka przechwytująca SIGCHLD.

       Jeżeli wykonano próbę zakończenia pracy bash przy istniejących zatrzymanych zadaniach (lub, gdy  włączono
       opcję  powłoki  checkjobs używając wbudowanego shopt, działających zadaniach), powłoka wypisuje komunikat
       ostrzegawczy i, jeśli włączono opcję checkjobs wypisuje zadania wraz z ich stanem. Można wówczas posłużyć
       się poleceniem jobs do sprawdzenia ich stanu. Jeżeli wykonywana jest druga próba  zakończenia  pracy  bez
       wystąpienia  wtrąconego  między  nie  polecenia,  powłoka nie wypisuje kolejnego ostrzeżenia a zatrzymane
       zadania są przerywane.

       When the shell is waiting for a job or process using the wait builtin, and job control is  enabled,  wait
       will  return  when  the  job  changes  state.  The -f option causes wait to wait until the job or process
       terminates before returning.

ZACHĘTA POWŁOKI

       When executing interactively, bash displays the primary prompt PS1 when it is ready to  read  a  command,
       and  the secondary prompt PS2 when it needs more input to complete a command.  Bash displays PS0 after it
       reads a command but before executing it.  Bash displays  PS4  as  described  above  before  tracing  each
       command  when the -x option is enabled.  Bash allows these prompt strings to be customized by inserting a
       number of backslash-escaped special characters that are decoded as follows:
              \a     znak dzwonka ASCII (07)
              \d     data w formacie "DzieńTyg Miesiąc Dzień" (np. "Tue May 26")
              \D{format}
                     format jest przekazywany do strftime(3), a wynik jest wstawiany do łańcucha zachęty.  Pusty
                     format daje w wyniku czas w lokalnym formacie. Nawiasy klamrowe są wymagane
              \e     znak escape ASCII (033)
              \h     nazwa hosta do pierwszej kropki `.'
              \H     nazwa hosta
              \j     liczba zadań aktualnie obsługiwanych przez powłokę
              \l     główna część nazwy urządzenia terminala powłoki
              \n     znak nowej linii
              \r     powrót karetki
              \s     nazwa powłoki, główna część nazwy $0 (fragment występujący po ostatnim ukośniku)
              \t     bieżący czas w formacie 24-godzinnym GG:MM:SS
              \T     bieżący czas w formacie 12-godzinnym GG:MM:SS
              \@     bieżący czas w 12-godzinnym formacie am/pm
              \A     bieżący czas w 24-godzinnym formacie GG:MM
              \u     nazwa bieżącego użytkownika (username)
              \v     wersja programu bash (np. 2.00)
              \V     wydanie bash, wersja+poziom łat (np., 2.00.0)
              \w     bieżący  katalog  roboczy,  z  $HOME  zapisanym w skrócie tyldą (używa wartości ze zmiennej
                     PROMPT_DIRTRIM)
              \W     główna część nazwy bieżącego katalogu roboczego, z $HOME zapisanym w skrócie tyldą
              \!     numer tego polecenia w historii
              \#     numer polecenia tego polecenia
              \$     jeżeli efektywnym UID jest 0, to #, w przeciwnym razie $
              \nnn   znak odpowiadający ósemkowej liczbie nnn
              \\     odwrotny ukośnik
              \[     początek sekwencji znaków niedrukowalnych,  która  może  służyć  do  osadzenia  w  zachęcie
                     sekwencji sterujących terminalem
              \]     koniec sekwencji znaków niedrukowalnych

       The  command  number and the history number are usually different: the history number of a command is its
       position in the history list, which may include commands restored from  the  history  file  (see  HISTORY
       below),  while the command number is the position in the sequence of commands executed during the current
       shell  session.   After  the  string  is  decoded,  it  is  expanded  via  parameter  expansion,  command
       substitution,  arithmetic  expansion,  and  quote  removal,  subject to the value of the promptvars shell
       option (see the description of the shopt command under SHELL BUILTIN  COMMANDS  below).   This  can  have
       unwanted  side  effects  if  escaped portions of the string appear within command substitution or contain
       characters special to word expansion.

READLINE

       Jest to biblioteka obsługująca odczytywanie wejścia podczas posługiwania się powłoką interaktywną,  chyba
       że  przy  wywołaniu  powłoki podano opcję --noediting.  Domyślnie, polecenia edycji wiersza są podobne do
       występujących w macsie.  Dostępny jest także interfejs edycji wiersza w stylu vi.   Edycja  wiersza  może
       zostać  włączona  w  dowolnym  czasie, przy użyciu opcji -o emacs lub -o vi wbudowanego polecenia set. By
       wyłączyć edycję wiersza po uruchomieniu powłoki, użyj opcji +o emacs lub +o vi wbudowanego polecenia  set
       (zobacz WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej).

   Notacja Readline
       W  tej  sekcji,  do  zapisu  naciśnięć  klawiszy  używana  jest  notacja w stylu emacsa. Klawisze Control
       zapisywane są jako C-klawisz, np., C-n oznacza Control-N. Podobnie,  meta  klawisze  zapisywane  są  jako
       M-klawisz,  zatem M-x oznacza Meta-X.  (Na klawiaturach bez klawisza meta M-x oznacza ESC x, tj. naciśnij
       klawisz Escape a następnie klawisz x.  Czyni to ESC przedrostkiem meta (meta prefix).   Kombinacja  M-C-x
       oznacza  ESC-Control-x,  lub  naciśnij  klawisz  Escape,  następnie  przytrzymaj  klawisz Control podczas
       naciskania klawisza x.)

       Poleceniom readline można podawać numeryczne argumenty, które normalnie działają jako licznik  powtórzeń.
       Czasami  jednak,  znaczący  jest znak argumentu. Przekazanie ujemnego argumentu poleceniu, które działa w
       przód (np. kill-line) powoduje, że będzie ono działać odwrotnym kierunku  (wstecz).   Polecenia,  których
       zachowanie z argumentami odbiega od podanego odnotowano poniżej.

       Gdy  polecenie  opisano  jako  usuwające  (killing)  tekst,  tekst  ten  jest zachowywany to ewentualnego
       późniejszego odzyskania (przywołania yanking). Kolejne usunięcia powodują, że tekst jest zbierany w jedną
       całość, którą można odzyskać naraz. Polecenia nie usuwające tekstu oddzielają  kawałki  tekstu  w  stosie
       usuwania (killing ring).

   Inicjalizacja Readline
       Readline  is  customized  by  putting commands in an initialization file (the inputrc file).  The name of
       this file is taken from the value of the INPUTRC variable.  If that variable is  unset,  the  default  is
       ~/.inputrc.  If that file does not exist or cannot be read, the ultimate default is /etc/inputrc.  When a
       program  which uses the readline library starts up, the initialization file is read, and the key bindings
       and variables are set.  There are only a few basic constructs  allowed  in  the  readline  initialization
       file.   Blank  lines  are  ignored.   Lines  beginning  with  a # are comments.  Lines beginning with a $
       indicate conditional constructs.  Other lines denote key bindings and variable settings.

       Domyślne przypisania klawiszy można zmienić przy pomocy pliku inputrc.  Inne programy posługujące się  tą
       biblioteką mogą dodawać własne polecenia i przypisania.

       Na przykład, umieszczenie

              M-Control-u: universal-argument
       lub
              C-Meta-u: universal-argument
       w inputrc spowodowałoby, że M-C-u wywoływałoby polecenie readline universal-argument.

       Rozpoznawane  są  następujące symboliczne nazwy znaków: RUBOUT, DEL, ESC, LFD, NEWLINE, RET, RETURN, SPC,
       SPACE i TAB.

       Oprócz nazw poleceń readline pozwala przypisywać klawisze do łańcucha. Łańcuch ten zostanie wstawiony  po
       naciśnięciu klawisza (makro).

   Przypisania klawiszy Readline
       Składnia  przypisań  klawiszy  sterujących  w  pliku  inputrc  jest prosta. Wymagana jest wyłącznie nazwa
       polecenia lub tekst makra i sekwencja klawiszy, do której  powinno  być  przypisane.  Klawisze  mogą  być
       podane  na dwa sposoby: jako symboliczna nazwa klawisza, może być z przedrostkami Meta- lub Control-, lub
       jako sekwencja klawiszy.

       Przy użyciu postaci nazwa-klaw:nazwa-funkcji  lub  makro,  nazwa-klaw  jest  nazwą  klawisza  zapisaną  w
       jęz.angielskim. Na przykład:

              Control-u: universal-argument
              Meta-Rubout: backward-kill-word
              Control-o: "> output"

       W  powyższym  przykładzie,  C-u  przypisane  jest do funkcji universal-argument, M-DEL przypisane jest do
       funkcji backward-kill-word a C-o  przypisane  do  uruchamiania  makra  wyrażonego  po  prawej  (to  jest,
       wstawiania tekstu ``> output'' w wiersz).

       W drugiej postaci, "sekw-klaw":nazwa-funkcji lub makro, sekw-klaw różni się od nazwa-klaw powyżej tym, że
       przez  umieszczenie  sekwencji  w  cudzysłowach można podać łańcuchy oznaczające całą sekwencję klawiszy.
       Można posłużyć się niektórymi kombinacjami klawiszy w stylu GNU Emacs-a, jak w poniższym przykładzie, nie
       są jednak rozpoznawane symboliczne nazwy znaków:

              "\C-u": universal-argument
              "\C-x\C-r": re-read-init-file
              "\e[11~": "Klawisz funkcyjny 1"

       W tym przykładzie, C-u jest ponownie przypisane do funkcji universal-argument.  C-x C-r  przypisane  jest
       do funkcji re-read-init-file, zaś ESC [ 1 1 ~ przypisane jest do wstawienia tekstu ``Function Key 1''.

       Oto pełny zestaw sekwencji specjalnych w stylu GNU Emacs
              \C-    przedrostek control
              \M-    przedrostek meta
              \e     znak escape
              \\     odwrotny ukośnik (backslash)
              \"     dosłowny cudzysłów "
              \'     dosłowny apostrof '

       Oprócz  sekwencji  specjalnych  w  stylu  GNU  Emacsa,  dostępny  jest  drugi  zestaw sekwencji z użyciem
       odwrotnego ukośnika:
              \a     alarm (dzwonek)
              \b     backspace
              \d     delete
              \f     znak wysuwu strony (form feed)
              \n     znak nowej linii
              \r     powrót karetki
              \t     tabulacja pozioma (horizontal tab)
              \v     tabulacja pionowa (vertical tab)
              \nnn   ośmiobitowy znak, którego wartością jest ósemkowa liczba nnn (jedna do trzech cyfr)
              \xHH   ośmiobitowy znak, którego wartością jest szesnastkowa liczba  nnn  (jedna  lub  dwie  cyfry
                     szesnastkowe)

       Podczas  wprowadzania  tekstu  makra, do wskazania jego definicji muszą być użyte pojedyncze lub podwójne
       cudzysłowy.  Zakłada się, że tekst niecytowany jest nazwą  funkcji.   W  ciele  makra  interpretowane  są
       sekwencje  specjalne  z użyciem odwrotnego ukośnika opisane powyżej. odwrotny ukośnik cytuje dowolny inny
       znak w tekście makra, łącznie z " i '.

       Bash umożliwia wyświetlanie  i  zmianę  bieżących  przypisań  klawiszy  readline  za  pomocą  wbudowanego
       polecenia  bind.  Tryb edycji można przełączać podczas używania interaktywnego przez posłużenie się opcją
       -o wbudowanego polecenia set (zobacz poniżej WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI).

   Zmienne Readline
       Readline posiada zmienne, których można używać do dodatkowego dostosowania jej zachowania.  Zmienna  może
       być ustawiana w pliku inputrc przy pomocy instrukcji postaci

              set nazwa-zmiennej wartość
       or using the bind builtin command (see SHELL BUILTIN COMMANDS below).

       Z wymienionymi niżej wyjątkami, zmienne readline mogą przyjmować wartości On lub Off (wielkość znaków nie
       ma  znaczenia). Nierozpoznane nazwy zmiennych są ignorowane. Gdy odczytywana jest wartość zmiennej, puste
       lub wyzerowane wartości, "on" (bez względu na wielkość liter) i "1" są równoważne On. Wszystkie pozostałe
       wartości są równoważne Off. A oto zmienne i ich wartości domyślne:

       bell-style (audible)
              Kontroluje, co dzieje się gdy readline chce użyć sygnału dźwiękowego terminala. Jeśli ustawiona na
              none, readline nigdy nie emituje sygnału.  Jeśli ustawiona  na  visible,  readline  posługuje  się
              "widzialnym dzwonkiem" (visible bell), jeśli jest dostępny.  Jeżeli ustawiona na audible, readline
              usiłuje uzyskać sygnał dźwiękowy z terminala.
       bind-tty-special-chars (On)
              Jeśli  ustawiona  na  On,  readline  będzie  próbował przypiąć znaki kontrolne traktowane w sposób
              specjalny przez sterownik terminala jądra do ich odpowiedników readline.
       blink-matching-paren (Off)
              Jeśli ustawiona na On, readline spróbuje na krótko przesunąć kursor do nawiasu otwierającego  przy
              wstawieniu nawiasu zamykającego.
       colored-completion-prefix (Off)
              Jeśli  ustawiona  na  On,  przy  wypisywaniu dopasowań, readline wyświetli wspólny przedrostek dla
              zestawu możliwych dopasowań za pomocą różnych kolorów. Wzory kolorów są brane z wartości  zmiennej
              środowiskowej LS_COLORS.
       colored-stats (Off)
              Jeśli  ustawiona  na  On,  readline  wyświetli  możliwe  dopasowania  za  pomocą  używając kolorów
              wskazujących na ich typ pliku. Wzory kolorów są brane z wartości zmiennej środowiskowej LS_COLORS.
       comment-begin (,,#”)
              Łańcuch wstawiany, gdy wykonywane jest  polecenie  insert-comment  readline.   Polecenie  to  jest
              przypisane do M-# w trybie emacs, zaś do # w trybie vi.
       completion-display-width (-1)
              Liczba  kolumn  ekranowych  używanych  do  wyświetlenia  możliwych  dopasowań przy przeprowadzaniu
              dopasowań. Wartość jest ignorowana, jeśli jest mniejsza niż 0 lub  większa  niż  szerokość  ekranu
              terminala.  Wartość  0  spowoduje,  że  dopasowania będą wyświetlane po jednym na wiersz. Domyślna
              wartość to -1.
       completion-ignore-case (Off)
              Jeżeli  ustawiona  na  On,  readline  wykonuje  dopasowywanie  i  uzupełnianie  nazw  plików   bez
              rozróżniania wielkości liter.
       completion-map-case (Off)
              Jeśli  ustawiona  na On i włączona jest completion-ignore-case readline traktuje znaki minusa -) i
              podkreślnika (_) jako równoważne przy dokonywaniu dopasowania i uzupełniania nazw plików gdy ma to
              czynić bez względu na wielkość znaków.
       completion-prefix-display-length (0)
              Długość (w znakach) wspólnego przedrostka listy możliwych uzupełnień,  które  są  wyświetlane  bez
              modyfikacji.  Gdy  jest  ustawiona  na wartość większą od zera, wspólne przedrostki dłuższe od tej
              wartości są zastępowane wielokropkiem podczas wyświetlania dostępnych uzupełnień.
       completion-query-items (100)
              This determines when the user  is  queried  about  viewing  the  number  of  possible  completions
              generated by the possible-completions command.  It may be set to any integer value greater than or
              equal  to  zero.   If  the number of possible completions is greater than or equal to the value of
              this variable, readline will ask whether or not the user wishes to view them; otherwise  they  are
              simply listed on the terminal.
       convert-meta (On)
              Jeśli  ustawione  na  On,  readline  będzie  zamieniał znaki z ustawionym ósmym bitem na sekwencje
              klawiszy ASCII przez obcięcie ósmego bitu i  poprzedzenie  znakiem  escape  (w  efekcie,  używając
              escape  jako  przedrostka  meta). Domyślnie ustawione na On, ale readline zmieni ustawienie na Off
              jeśli locale zawierają znaki ośmiobitowe.
       disable-completion (Off)
              Jeśli ustawione na On, readline zabroni uzupełniania słów. Znaki uzupełniania zostaną wstawione  w
              wiersz tak, jakby zostały przypisane do self-insert.
       echo-control-characters (On)
              Jeśli ustawione na On, readline wyświetla znak odpowiadający sygnałowi otrzymanemu z klawiatury, w
              systemach które informują o obsługiwaniu tej właściwości.
       editing-mode (emacs)
              Kontroluje  czy  readline  rozpoczyna pracę z zestawem przypisań klawiszy podobnym do emacs czy do
              vi.  editing-mode może być ustawiane albo na emacs albo na vi.
       emacs-mode-string (@)
              If the show-mode-in-prompt variable is enabled, this string is displayed  immediately  before  the
              last  line  of the primary prompt when emacs editing mode is active.  The value is expanded like a
              key binding, so the standard set of meta- and control prefixes and backslash escape  sequences  is
              available.  Use the \1 and \2 escapes to begin and end sequences of non-printing characters, which
              can be used to embed a terminal control sequence into the mode string.
       enable-bracketed-paste (On)
              Gdy  ustawione  na On, readline skonfiguruje terminal w sposób który pozwoli wstawiać wklejenia do
              bufora edycji jako pojedynczy łańcuch znaków, zamiast traktować każdy znak  z  osobna,  jak  byłby
              wprowadzany  z  klawiatury.  W  ten  sposób unika się interpretacji wklejanych znaków jako poleceń
              edycji.
       enable-keypad (Off)
              Gdy jest ustawione na On, readline będzie usiłować włączyć numeryczny blok klawiatury (application
              keypad) przy wywołaniu.  Niektóre systemy potrzebują tego do włączenia klawiszy strzałek.
       enable-meta-key (On)
              Gdy jest ustawiona na On, readline próbuje włączyć dostępne modyfikujące klawisze meta, o  których
              obsługiwaniu  zapewnia terminal, gdy są wywoływane. Na wielu terminalach meta klawisz jest używany
              do wysyłania znaków ośmiobitowych.
       expand-tilde (Off)
              Jeżeli ustawione na On, podczas próby uzupełniania słów readline wykonuje interpretację tyldy.
       history-preserve-point (Off)
              Ustawione na on powoduje, że kod  obsługi  historii  poleceń  usiłuje  w  każdym  wierszu  poleceń
              odzyskanym  za pomocą previous-history lub next-history umieścić punkt (bieżącą pozycję kursora) w
              tym samym miejscu.
       history-size (unset)
              Ustawia maksymalną liczbę wpisów historii zapisywanych w liście historii. Gdy  jest  ustawiona  na
              zero,  istniejące  wpisy  są usuwane, a nowe nie są zapisywane. Gdy wartość jest mniejsza od zera,
              liczba wpisów w liście historii jest nieograniczona. Domyślnie liczba  wpisów  w  liście  historii
              jest  ustawiana  na  wartość zmiennej powłoki HISTSIZE. Jeśli spróbuje się ustawić history-size na
              wartość nienumeryczną, maksymalna liczba wpisów historii zostanie ustawiona na 500.
       horizontal-scroll-mode (Off)
              When set to On, makes readline use a single line for display, scrolling the input horizontally  on
              a  single  screen  line when it becomes longer than the screen width rather than wrapping to a new
              line.  This setting is automatically enabled for terminals of height 1.
       input-meta (Off)
              Jeśli ustawiona na On, readline dopuści ośmiobitowe wejście (to znaczy, nie będzie obcinać  ósmego
              bitu  z odczytywanych znaków), bez względu na to, co twierdzi terminal o możliwości obsługi. Nazwa
              meta-flag jest synonimem tej zmiennej. Domyślnie ustawiona na Off, ale readline zmieni  ustawienie
              na On, jeśli locale zawierają znaki ośmiobitowe.
       isearch-terminators (,,C-[C-J”)
              Łańcuch   znaków,   który   powinien  przerywać  wyszukiwanie  krokowe  (incremental  search)  bez
              późniejszego wykonywania znaku jako polecenia.   Jeżeli  zmiennej  tej  nie  nadano  wartości,  to
              wyszukiwanie krokowe będą przerywać ESC i C-J.
       keymap (emacs)
              Ustawia   bieżące   mapowanie   klawiatury   readline.  Zestawami  poprawnych  mapowań  są  emacs,
              emacs-standard, emacs-meta, emacs-ctlx, vi, vi-command i vi-insert.  vi  jest  równoważnikiem  dla
              vi-command;   emacs  jest  równoważne  emacs-standard.  Domyślną  wartością  jest  emacs;  wartość
              editing-mode również wpływa na domyślne mapowanie.
       keyseq-timeout (500)
              Określa czas, jaki readline poczeka na znak, gdy odczytuje wieloznaczną sekwencję klawiszy  (taką,
              która  z  dotychczasowego  wejścia  może  utworzyć kompletną  sekwencję klawiszy lub może otrzymać
              dodatkowe wejście, aby  utworzyć  kompletną,  dłuższą  sekwencję  klawiszy).  Jeżeli  wejście  nie
              zostanie  wprowadzone  w  trakcie  czasu oczekiwania, readline użyje krótszej kompletnej sekwencji
              klawiszy. Wartość jest określona w  milisekundach,  dlatego  1000  oznacza,  że  readline  poczeka
              sekundę  na dodatkowe wejście. Jeśli ta zmienna jest ustawiona na wartość mniejszą lub równą zero,
              lub na wartość nienumeryczną, readline poczeka na wciśnięcie dodatkowego klawisza, aby  zdecydować
              którą sekwencję klawiszy uzupełnić.
       mark-directories (On)
              Jeżeli ustawione na On, to uzupełniane nazwy katalogów mają dołączany końcowy ukośnik.
       mark-modified-lines (Off)
              Jeżeli  ustawione  na On, wiersze historii, które zostały zmienione wyświetlane są z poprzedzającą
              je gwiazdką (*).
       mark-symlinked-directories (Off)
              Gdy ustawiona na On, uzupełniane nazwy będące dowiązaniami symbolicznymi do katalogów, mają dodany
              znak ukośnika (przedmiot wartości mark-directories).
       match-hidden-files (On)
              Ta zmienna, gdy jest ustawiona na On, powoduje, że readline  wykonując  uzupełnianie  nazw  plików
              dopasowuje  pliki, których nazwy zaczynają się od kropki `.' (pliki ukryte). Gdy ustawiona na Off,
              początkowa kropka w nazwie jaka ma być uzupełniona, musi być wpisana przez użytkownika.
       menu-complete-display-prefix (Off)
              Gdy ustawiona na On, uzupełnianie menu wyświetla wspólny przedrostek  listy  możliwych  uzupełnień
              (który może być pusty) przed cyklicznym przełączaniem się między pozycjami z listy.
       output-meta (Off)
              Jeżeli  ustawione  na  On,  readline  wyświetla znaki z ustawionym ósmym bitem wprost zamiast jako
              sekwencje specjalne  z  meta-przedrostkiem.  Domyślnie  ustawione  na  Off,  ale  readline  zmieni
              ustawienie na On jeśli locale zawiera znaki ośmiobitowe.
       page-completions (On)
              Gdy  ustawione  na  On, readline używa wewnętrznego programu wyświetlającego podobnego do more, do
              wyświetlania pełnego ekranu możliwych uzupełnień na raz.
       print-completions-horizontally (Off)
              Jeżeli ustawione na On, readline wyświetla  dopasowane  uzupełnienia  w  kolejności  alfabetycznej
              poziomo, zamiast w dół ekranu.
       revert-all-at-newline (Off)
              Gdy  ustawione  na  On, readline anuluje wszystkie zmiany w wierszach historii przed powrotem, gdy
              wykonywane jest accept-line. Domyślnie, wiersze historii mogą zostać zmodyfikowane i zachować  swe
              listy anulowań poprzez odwołania do readline.
       show-all-if-ambiguous (Off)
              Zmienia  to domyślne zachowanie funkcji uzupełniania. Jeżeli jest ustawione na on, to słowa mające
              więcej niż jedno możliwe uzupełnienie powodują, że natychmiast zostaną podane dopasowania  zamiast
              wyemitowania sygnału dźwiękowego.
       show-all-if-unmodified (Off)
              Zmienna    modyfikuje   domyślne   zachowanie   funkcji   uzupełnienia   w   sposób   podobny   do
              show-all-if-ambiguous. Gdy jest ustawiona na  On,  słowa  które  mają  więcej  niż  jedno  możliwe
              uzupełnienie  bez  możliwych  uzupełnień częściowych (możliwe uzupełnienia nie posiadają wspólnego
              przedrostka), są wypisywane natychmiast, bez wcześniejszego używania brzęczyka.
       show-mode-in-prompt (Off)
              If set to On, add a string to the beginning of the prompt indicating the editing mode:  emacs,  vi
              command, or vi insertion.  The mode strings are user-settable (e.g., emacs-mode-string).
       skip-completed-text (Off)
              Gdy  jest  ustawiona  na  On, modyfikuje domyślne zachowanie uzupełniania gdy do wiersza wstawiane
              jest pojedyncze dopasowanie. Jest to aktywne tylko podczas przeprowadzania uzupełnienia  w  środku
              słowa.  Gdy  jest  włączona,  readline nie wstawia znaków z uzupełniania, które pasują do znaków w
              miejscu wprowadzania w uzupełnianym  słowie,  dzięki  czemu  części  słowa  za  kursorem,  nie  są
              duplikowane.
       vi-cmd-mode-string ((cmd))
              If  the  show-mode-in-prompt  variable is enabled, this string is displayed immediately before the
              last line of the primary prompt when vi editing mode is active and in command mode.  The value  is
              expanded  like  a  key  binding,  so  the standard set of meta- and control prefixes and backslash
              escape sequences is available.  Use  the  \1  and  \2  escapes  to  begin  and  end  sequences  of
              non-printing  characters,  which  can  be  used to embed a terminal control sequence into the mode
              string.
       vi-ins-mode-string ((ins))
              If the show-mode-in-prompt variable is enabled, this string is displayed  immediately  before  the
              last  line  of the primary prompt when vi editing mode is active and in insertion mode.  The value
              is expanded like a key binding, so the standard set of meta- and control  prefixes  and  backslash
              escape  sequences  is  available.   Use  the  \1  and  \2  escapes  to  begin and end sequences of
              non-printing characters, which can be used to embed a terminal  control  sequence  into  the  mode
              string.
       visible-stats (Off)
              Jeżeli  ustawione  na  On,  to  przy  wyświetlaniu  możliwych  uzupełnień  do nazwy pliku zostanie
              dołączony znak określający typ pliku wskazywany przez stat(2).

   Konstrukcje warunkowe Readline
       Readline implementuje udogodnienie podobne  duchem  do  funkcji  kompilacji  warunkowej  preprocesora  C,
       pozwalające na wykonywanie przypisań klawiszy i ustawień zmiennych w zależności od wyniku testów. Używane
       są cztery dyrektywy analizatora składni.

       $if    The  $if  construct allows bindings to be made based on the editing mode, the terminal being used,
              or the application using readline.  The text of the test, after any comparison operator,
               extends to the end of the line; unless otherwise noted, no characters are required to isolate it.

              mode   Postać mode= dyrektywy $if służy do sprawdzania czy readline jest w trybie  emacs  czy  vi.
                     Może  być  wykorzystywana, na przykład, w połączeniu z poleceniem set keymap, do ustawienia
                     przypisań w mapowaniach emacs-standard i emacs-ctlx tylko jeśli readline  uruchamia  się  w
                     trybie emacs.

              term   Postać  term=  można  wykorzystywać  do  włączenia  specyficznych  dla  terminala przypisań
                     klawiszy, być może do przypisania wyjścia dla  sekwencji  klawiszy  funkcyjnych  terminala.
                     Słowo  po  prawej stronie = sprawdzane jest z zarówno pełną nazwą terminala, jaki i częścią
                     jego nazwy przed pierwszym -. Umożliwia to, na przykład, dopasowanie przez sun zarówno  sun
                     jak i sun-cmd.

              version
                     The  version  test  may  be used to perform comparisons against specific readline versions.
                     The version expands to the current readline  version.   The  set  of  comparison  operators
                     includes  =, (and ==), !=, <=, >=, <, and >.  The version number supplied on the right side
                     of the operator consists of a major version number,  an  optional  decimal  point,  and  an
                     optional minor version (e.g., 7.1). If the minor version is omitted, it is assumed to be 0.
                     The  operator may be separated from the string version and from the version number argument
                     by whitespace.

              aplikacja
                     Konstrukcja aplikacja służy  do  włączania  ustawień  specyficznych  dla  aplikacji.  Każdy
                     program  korzystający  z  biblioteki readline ustawia nazwę aplikacji (application name), a
                     plik inicjujący może sprawdzić czy ma ona jakąś szczególną wartość.  Może to być używane do
                     przypisywania sekwencji klawiszy  funkcjom  przydatnym  w  danym  programie.  Na  przykład,
                     poniższe  polecenie  dodaje  sekwencję  klawiszy  wykonującą w bash cytowanie bieżącego lub
                     poprzedniego słowa:

                     $if Bash
                     # Cytuj bieżące lub poprzednie słowo
                     "\C-xq": "\eb\"\ef\""
                     $endif

              variable
                     The variable construct provides simple equality tests for readline  variables  and  values.
                     The  permitted comparison operators are =, ==, and !=.  The variable name must be separated
                     from the comparison operator by whitespace; the operator may be separated from the value on
                     the right hand side by whitespace.  Both  string  and  boolean  variables  may  be  tested.
                     Boolean variables must be tested against the values on and off.

       $endif Polecenie to, jak widać w poprzednim przykładzie, kończy wykonywanie polecenia $if.

       $else  Polecenia w tej gałęzi dyrektywy $if wykonywane są gdy nie powiedzie się sprawdzenie warunku.

       $include
              Dyrektywa  ta  pobiera  jako argument pojedynczą nazwę pliku i odczytuje polecenia i przypisania z
              tego pliku. Na przykład, poniższa dyrektywa odczytałaby /etc/inputrc:

              $include  /etc/inputrc

   Wyszukiwanie
       Readline zapewnia polecenia do  wyszukiwania  w  historii  poleceń  (zobacz  poniżej  HISTORIA)   wierszy
       zawierających  zadany  łańcuch.   Istnieją dwa tryby wyszukiwania: krokowy (incremental) i nie-niekrokowy
       (non-incremental).

       Wyszukiwania krokowe rozpoczynają się przed zakończeniem wpisywania przez użytkownika  szukanego  tekstu.
       Po  wpisaniu  każdego  znaków szukanego łańcucha readline wyświetla następną pozycję historii pasującą do
       wpisanego do tej pory łańcucha.  Wyszukiwanie krokowe wymaga tylko tylu  znaków  ile  potrzebne  jest  do
       znalezienia  pożądanej pozycji historii.  Znaki występujące w wartości zmiennej isearch-terminators służą
       do przerwania wyszukiwania krokowego.  Jeżeli zmienna ta nie ma  przypisanej  wartości,  to  wyszukiwanie
       przerywają  znaki  Escape  i  Control-J.   Control-G  porzuca  wyszukiwanie krokowe i przywraca pierwotny
       wiersz.  Gdy przerwie się wyszukiwanie,  pozycja  historii  zawierająca  poszukiwany  łańcuch  staje  się
       bieżącym wierszem.

       W  celu  odnalezienia  innych  pasujących  pozycji,  należy nacisnąć odpowiednio Control-S lub Control-R.
       Wyszukuje to wstecz lub w przód kolejną pasującą  do  dotychczas  wpisanego  łańcucha  pozycję  historii.
       Wszystkie  inne  sekwencje  klawiszy  przypisane do polecenia readline przerywają wyszukiwanie i wykonują
       zadane polecenie.  Na przykład, znak nowej linii przerywa  wyszukiwanie  i  akceptuje  wiersz,  wykonując
       skutkiem tego polecenie z listy historii.

       Readline pamięta łańcuch użyty w ostatnim wyszukiwaniu krokowym. Jeżeli Control-R zostanie naciśnięte dwa
       razy,  bez  wprowadzenia  pomiędzy  naciśnięciami  innych  znaków definiujących nowy łańcuch szukania, to
       wykorzystywany jest uprzednio zapamiętany łańcuch.

       Wyszukiwania nie-krokowe czytają cały szukany łańcuch przed rozpoczęciem wyszukiwania pasujących  wierszy
       historii. Łańcuch może być wpisany przez użytkownika lub być częścią zawartości bieżącego wiersza.

   Nazwy poleceń Readline
       Poniżej  podano  listę nazw poleceń i domyślnych sekwencji klawiszy, do których są one przypisane.  Nazwy
       poleceń bez towarzyszącej sekwencji klawiszy są domyślnie nieprzypisane.   W  poniższych  opisach,  punkt
       oznacza  bieżącą  pozycję  kursora,  zaś  zaznaczenie  do  pozycji  kursora  zapamiętanej przez polecenie
       set-mark.  Tekst pomiędzy punktem a zaznaczeniem nazywany jest obszarem.

   Polecenia ruchu
       beginning-of-line (C-a)
              Przesuwa na początek bieżącego wiersza.
       end-of-line (C-e)
              Przesuwa na koniec wiersza.
       forward-char (C-f)
              Przesuwa o znak w przód.
       backward-char (C-b)
              Przesuwa o znak wstecz.
       forward-word (M-f)
              Przesuwa na koniec następnego słowa. Słowa złożone są ze znaków alfanumerycznych (liter i cyfr).
       backward-word (M-b)
              Przesuwa  na  początek  bieżącego,  lub  poprzedniego,  słowa.  Słowa   złożone   są   ze   znaków
              alfanumerycznych (liter i cyfr).
       shell-forward-word
              Przesuwa  na  koniec  następnego  słowa  w  przód.  Słowa  są oddzielone niecytowanymi metaznakami
              powłoki.
       shell-backward-word
              Przesuwa na początek bieżącego lub poprzedniego słowa w tył.  Słowa  są  oddzielone  niecytowanymi
              metaznakami powłoki.
       previous-screen-line
              Attempt  to  move  point  to the same physical screen column on the previous physical screen line.
              This will not have the desired effect if the current Readline line does not take up more than  one
              physical line or if point is not greater than the length of the prompt plus the screen width.
       next-screen-line
              Attempt  to  move  point to the same physical screen column on the next physical screen line. This
              will not have the desired effect if the current Readline line does  not  take  up  more  than  one
              physical  line or if the length of the current Readline line is not greater than the length of the
              prompt plus the screen width.
       clear-display (M-C-l)
              Clear the screen and, if possible, the terminal's scrollback buffer, then redraw the current line,
              leaving the current line at the top of the screen.
       clear-screen (C-l)
              Clear the screen, then redraw the current line, leaving the current line at the top of the screen.
              With an argument, refresh the current line without clearing the screen.
       redraw-current-line
              Odświeża bieżący wiersz.

   Polecenia operujące na historii
       accept-line (Newline, Return)
              Akceptuje wiersz bez względu na to, gdzie znajduje się kursor. Jeżeli wiersz ten nie  jest  pusty,
              to  dodaje  go  do  listy  historii  stosownie  do stanu zmiennej HISTCONTROL.  Jeżeli wiersz jest
              zmienionym wierszem historii, to odtwarza wiersz historii do stanu pierwotnego.
       previous-history (C-p)
              Sprowadza poprzednie polecenie z listy historii, przesuwając się wstecz listy.
       next-history (C-n)
              Ściąga następne polecenie z listy historii, przesuwając się do przodu na liście.
       beginning-of-history (M-<)
              Przesuwa na pierwszy wiersz w historii.
       end-of-history (M->)
              Przesuwa na koniec historii wprowadzania, tj. obecnie wprowadzanego wiersza.
       reverse-search-history (C-r)
              Wyszukuje wstecz poczynając od bieżącego wiersza i przesuwając się, w  razie  potrzeby,  'w  górę'
              historii. Jest to wyszukiwanie krokowe.
       forward-search-history (C-s)
              Wyszukuje  w  przód  poczynając  od bieżącego wiersza i przesuwając się, w razie potrzeby, 'w dół'
              historii. Jest to wyszukiwanie krokowe.
       non-incremental-reverse-search-history (M-p)
              Wyszukuje wstecz  poczynając  od  bieżącego  wiersza  posługując  się  wyszukiwaniem  nie-krokowym
              podanego przez użytkownika łańcucha.
       non-incremental-forward-search-history (M-n)
              Wyszukuje  w  przód  poczynając  od  bieżącego  wiersza  posługując się wyszukiwaniem nie-krokowym
              podanego przez użytkownika łańcucha.
       history-search-forward
              Wyszukuje w przód w historii łańcucha znaków pomiędzy  początkiem  bieżącego  wiersza  a  punktem.
              Jest to wyszukiwanie nie-krokowe.
       history-search-backward
              Wyszukuje  wstecz  w  historii  łańcucha  znaków  pomiędzy  początkiem bieżącego wiersza a bieżącą
              pozycją kursora (punkt).  Jest to wyszukiwanie nie-krokowe.
       history-substring-search-backward
              Search backward through the history for the string of characters between the start of the  current
              line  and  the  current  cursor  position  (the point).  The search string may match anywhere in a
              history line.  This is a non-incremental search.
       history-substring-search-forward
              Search forward through the history for the string of characters between the start of  the  current
              line  and  the  point.   The  search  string  may  match  anywhere  in  a history line.  This is a
              non-incremental search.
       yank-nth-arg (M-C-y)
              Wstawia pierwszy argument poprzedniego polecenia (zwykle drugie słowo z  poprzedniego  wiersza)  w
              punkt  (bieżącą pozycję kursora). Z argumentem n, wstawia n-te słowo poprzedniego polecenia (słowa
              w poprzednim poleceniu zaczynają się od słowa 0). Argument ujemny  wstawia  n-te  słowo  od  końca
              poprzedniego  polecenia.  Po obliczeniu argumentu n, jest on wyodrębniany w taki sposób, jak gdyby
              podano opcję interpretowania historii "!n".
       yank-last-arg (M-., M-_)
              Wstawia ostatni argument poprzedniego polecenia (ostatnie słowo poprzedniej pozycji  historii).  Z
              argumentem  numerycznym,  zachowuje  się  dokładnie  tak,  jak  yank-nth-arg.   Kolejne  wywołania
              yank-last-arg przesuwają wstecz listy historii, wstawiając po kolei ostatni  argument  (lub  słowo
              określone  przez  argument  do  pierwszego  wywołania)  każdego wiersza. Każdy argument numeryczny
              podany do pomyślnego wywołania określa kierunek ruchu w historii. Argument ujemny zmienia kierunek
              poruszania się (w tył lub w przód). Możliwości interpretacji historii są używane do  wyodrębnienia
              ostatniego słowa, podobnie jak gdyby wybrano interpretację historii za pomocą "!$".
       shell-expand-line (M-C-e)
              Interpretuj wiersz, jak czyni to powłoka. Wykonuje to aliasy i interpretację historii, jak również
              interpretację słów powłoki. Zobacz INTERPRETACJA HISTORII poniżej.
       history-expand-line (M-^)
              Wykonuje  interpretację powłoki w odniesieniu do bieżącego wiersza.  Zobacz INTERPRETACJA HISTORII
              poniżej.
       magic-space
              Wykonuje interpretację powłoki w odniesieniu  do  bieżącego  wiersza  i  wstawia  spację.   Zobacz
              INTERPRETACJA HISTORII poniżej.
       alias-expand-line
              Wykonuje interpretację aliasów w odniesieniu do bieżącego wiersza.  Zobacz ALIASY powyżej.
       history-and-alias-expand-line
              Wykonuje interpretację historii i aliasów w odniesieniu do bieżącego wiersza.
       insert-last-argument (M-., M-_)
              Synonim yank-last-arg.
       operate-and-get-next (C-o)
              Accept  the  current  line for execution and fetch the next line relative to the current line from
              the history for editing.  A numeric argument, if supplied, specifies  the  history  entry  to  use
              instead of the current line.
       edit-and-execute-command (C-x C-e)
              Przywołuje  edytor  w bieżącym wierszu poleceń i wykonuje wynik jako polecenie powłoki. Bash stara
              się wywołać $VISUAL, $EDITOR i emacs jako edytor, w tej kolejności.

   Polecenia zmiany tekstu
       koniec-pliku (zwykle C-d)
              Znak wskazujący koniec pliku, jak ustawiony np. przez ``stty''.  Jeśli znak  tej  jest  odczytany,
              gdy nie ma żadnych innych znaków w wierszu, a punkt jest początkiem wiersza, Readline interpretuje
              to jako koniec wejścia i zwraca EOF.
       delete-char (C-d)
              Usuwa  znak  w tym punkcie. Jeżeli funkcja jest przypisana do tego samego znaku, jak znak EOF tty,
              jak często bywa z C-d, efekt jest opisany powyżej.
       backward-delete-char (Rubout)
              Usuwa znak przed kursorem. Jeżeli podano argument numeryczny, zachowuje usunięty tekst  na  stosie
              usunięć.
       forward-backward-delete-char
              Usuwa  znak pod kursorem, chyba że kursor znajduje się na końcu wiersza, wówczas usuwany jest znak
              przed kursorem.
       quoted-insert (C-q, C-v)
              Dodaje następny znak do wiersza dosłownie. W ten sposób wstawiane są znaki takie, jak na  przykład
              C-q.
       tab-insert (C-v TAB)
              Wstawia znak tabulacji.
       self-insert (a, b, A, 1, !, ...)
              Wstawia wpisany znak.
       transpose-chars (C-t)
              Zamienia  miejscami  znak  sprzed  punktu  ze  znakiem w punkcie, równocześnie przesuwając punkt w
              przód. Jeżeli punkt jest na końcu wiersza to  zamienia  to  miejscami  dwa  znaki  przed  punktem.
              Argumenty ujemne nie skutkują.
       transpose-words (M-t)
              Zamienia  miejscami  słowo  sprzed  punktu ze słowem za punktem, przesuwając równocześnie punkt za
              przesunięte sprzed niego słowo.  Jeżeli punkt jest na końcu wiersza to zamienia to  miejscami  dwa
              ostanie słowa wiersza.
       upcase-word (M-u)
              Zamienia  na wielkie litery bieżące (lub następne) słowo. Z argumentem ujemnym zamienia na wielkie
              litery poprzednie słowo, ale nie przesuwa punktu.
       downcase-word (M-l)
              Zamienia na małe litery bieżące (lub następne) słowo. Z argumentem ujemnym zamienia na małe litery
              poprzednie słowo, ale nie przesuwa punktu.
       capitalize-word (M-c)
              Zamienia na kapitaliki (pierwsza litera  wielka,  pozostałe  małe)  bieżące  (następne)  słowo.  Z
              argumentem ujemnym zamienia na kapitaliki poprzednie słowo, ale nie przesuwa punktu.
       overwrite-mode
              Przełącza  tryb  nadpisywania.  Z  jawnym,  dodatnim  argumentem  liczbowym,  przełącza  do  trybu
              nadpisywania. Z jawnym, niedodatnim argumentem liczbowym, przełącza do trybu wstawiania. Polecenie
              dotyczy jedynie trybu emacs, tryb vi nadpisuje w inny sposób. Każde odwołania do  readline()  jest
              uruchamiane  w trybie wstawiania. W trybie nadpisywania, znaki przypisane do self-insert zastępują
              tekst pod kursorem, zamiast przesuwać go w prawą stronę. Znaki przypisane do  backward-delete-char
              zastępują znak przed kursorem spacją. Domyślnie, to polecenie nie jest przypisane.

   Usuwanie i wklejanie
       kill-line (C-k)
              Usuwa tekst od punktu do końca wiersza.
       backward-kill-line (C-x Rubout)
              Usuwa wstecz do początku wiersza.
       unix-line-discard (C-u)
              Usuwa wstecz od punktu do początku wiersza. Usuwany tekst jest zachowywany na stosie usunięć.
       kill-whole-line
              Usuwa wszystkie znaki bieżącego wiersza, bez względu na położenie punktu.
       kill-word (M-d)
              Usuwa  od  punktu  do końca bieżącego słowa, lub jeśli użyte pomiędzy słowami, do końca następnego
              słowa. Granice słów są takie same, jak używane przez forward-word.
       backward-kill-word (M-Rubout)
              Usuwa słowo sprzed punktu. Granice słów są takie same, jak używane przez backward-word.
       shell-kill-word
              Usuwa od kursora do końca bieżącego słowa lub, jeśli kursor  znajduje  się  pomiędzy  słowami,  do
              końca następnego słowa. Granice słów są takie same, jak używane przez shell-forward-word.
       shell-backward-kill-word
              Usuwa słowo sprzed punktu. Granice słów są takie same, jak używane przez shell-backward-word.
       unix-word-rubout (C-w)
              Usuwa  słowo  sprzed  punktu,  jako  separatora  słów  używając  białych  znaków.   Usunięty tekst
              zachowywany jest na stosie usunięć.
       unix-filename-rubout
              Usuwa słowo sprzed punktu, jako separatora słów używając białych znaków i ukośnika.Usunięty  tekst
              zachowywany jest na stosie usunięć.
       delete-horizontal-space (M-\)
              Usuwa wszystkie spacje i tabulatory wokół punktu.
       kill-region
              Usuwa tekst w bieżącym obszarze.
       copy-region-as-kill
              Kopiuje tekst obszaru do bufora usuwania.
       copy-backward-word
              Kopiuje   słowo  sprzed  punktu  do  bufora  usuwania.   Granice  słów  są  takie  same,  jak  dla
              backward-word.
       copy-forward-word
              Kopiuje słowo występujące po punkcie do bufora usuwania.  Granice słów  są  takie  same,  jak  dla
              forward-word.
       yank (C-y)
              Wkleja wierzchołek stosu usunięć do bufora w punkcie (w miejscu kursora).
       yank-pop (M-y)
              Obraca stos usunięć i wkleja nowy wierzchołek. Działa tylko następując po yank lub yank-pop.

   Argumenty numeryczne
       digit-argument (M-0, M-1, ..., M--)
              Dodaje tę cyfrę do już składanego argumentu lub rozpoczyna nowy argument.  M-- rozpoczyna argument
              ujemny.
       universal-argument
              Jest to inna metoda podawania argumentu.  Jeżeli po tym poleceniu występuje jedna lub więcej cyfr,
              z  opcjonalnym  początkowym  znakiem  minus,  to cyfry te definiują argument.  Jeżeli po poleceniu
              występują cyfry, to powtórne  wykonanie  universal-argument  kończy  argument  numeryczny,  ale  w
              przeciwnym  wypadku jest ignorowane.  W przypadku specjalnym, jeżeli bezpośrednio po tym poleceniu
              występuje znak nie będący ani  cyfrą  ani  znakiem  minus,  to  argument  licznik  dla  następnego
              polecenia  mnożony  jest  przez  cztery.   Argument  licznik  [zwykle powtórzeń] wynosi początkowo
              cztery, toteż wykonanie tej funkcji po raz  pierwszy  nadaje  mu  wartość  cztery,  po  raz  drugi
              szesnaście, i tak dalej.

   Uzupełnianie
       complete (TAB)
              Usiłuje  przeprowadzić  uzupełnianie  tekstu  przed  punktem.  Bash próbuje uzupełniania traktując
              tekst kolejno: jako zmienną (jeżeli tekst zaczyna  się  od  $),  nazwę  użytkownika  (jeśli  tekst
              zaczyna  się od ~), nazwę hosta (jeśli tekst zaczyna się od @) lub polecenie (łącznie z aliasami i
              funkcjami). Jeżeli żadne z powyższych nie daje dopasowania, to próbowane  jest  uzupełnianie  nazw
              plików.
       possible-completions (M-?)
              Pokazuje możliwe uzupełnienia tekstu przed punktem.
       insert-completions (M-*)
              Wstawia   przed   punktem  wszystkie  uzupełnienia  tekstu,  które  zostałyby  wygenerowane  przez
              possible-completions.
       menu-complete
              Podobne do complete, ale zastępuje słowo, jakie ma zostać uzupełnione pojedynczym uzupełnieniem  z
              listy  możliwych.   Powtarzane  wykonanie menu-complete powoduje krokowe przechodzenie przez listę
              możliwych uzupełnień i wstawianie każdego z nich po kolei (zamiast uzupełnianego słowa).  Na końcu
              listy uzupełnień emitowany jest sygnał dźwiękowy (zależny od ustawienia bell-style) i  przywracany
              jest  pierwotny  tekst.  Argument n przesuwa n pozycji w przód na liście dopasowań; do przesuwania
              się wstecz można użyć argumentu ujemnego. Polecenie w zamierzeniu ma być  przypisane  do  klawisza
              TAB, ale domyślnie nie jest przypisane.
       menu-complete-backward
              Podobne  do menu-complete, ale przemieszcza się wstecz po liście możliwych uzupełnień, identycznie
              gdyby menu-complete podano ujemny argument. To polecenie jest domyślnie nieprzypisane.
       delete-char-or-list
              Usuwa znak pod kursorem, jeśli nie jest to początek bądź  koniec  wiersza  (jak  delete-char).  Na
              końcu  wiersza,  zachowuje  się  identycznie jak possible-completions. To polecenie jest domyślnie
              nieprzypisane.
       complete-filename (M-/)
              Usiłuje wykonać uzupełnianie nazw plików na tekście sprzed kursora.
       possible-filename-completions (C-x /)
              Pokazuje możliwe uzupełnienia tekstu sprzed kursora, traktując go jak nazwę pliku.
       complete-username (M-~)
              Usiłuje wykonać uzupełnianie tekstu sprzed kursora, traktując go jak nazwę użytkownika.
       possible-username-completions (C-x ~)
              Pokazuje możliwe uzupełnienia tekstu sprzed kursora, traktując go jak nazwę użytkownika.
       complete-variable (M-$)
              Usiłuje wykonać uzupełnianie tekstu sprzed kursora, traktując go jak zmienną powłoki.
       possible-variable-completions (C-x $)
              Pokazuje możliwe uzupełnienia tekstu sprzed kursora, traktując go jak zmienną powłoki.
       complete-hostname (M-@)
              Usiłuje wykonać uzupełnianie tekstu sprzed kursora, traktując go jak nazwę hosta.
       possible-hostname-completions (C-x @)
              Pokazuje możliwe uzupełnienia tekstu sprzed kursora, traktując go jak nazwę hosta.
       complete-command (M-!)
              Usiłuje uzupełnić tekst sprzed punktu, traktując go jak nazwę polecenia.   Uzupełnianie  polecenia
              próbuje  dopasować  tekst  kolejno  do  aliasów,  słów  zastrzeżonych,  funkcji  powłoki,  poleceń
              wbudowanych powłoki i wreszcie nazw plików wykonywalnych.
       possible-command-completions (C-x !)
              Pokazuje możliwe uzupełnienia tekstu sprzed kursora, traktując go jak nazwę polecenia.
       dynamic-complete-history (M-TAB)
              Usiłuje uzupełnić tekst sprzed kursora, w celu odnalezienia możliwych uzupełnień porównując  go  z
              wierszami listy historii.
       dabbrev-expand
              Usiłuje  wykonać  uzupełnienie  menu  na  tekście  sprzed  kursora,  w celu odnalezienia możliwych
              uzupełnień porównując go z wierszami listy historii.
       complete-into-braces (M-{)
              Wykonuje uzupełnianie nazwy pliku i wstawia listę możliwych uzupełnień ujętą w  nawiasy  klamrowe,
              tak że jest ona dostępna dla powłoki (zobacz powyżej Interpretacja nawiasów).

   Makra klawiaturowe
       start-kbd-macro (C-x ()
              Rozpoczyna zachowywanie wpisywanych znaków w bieżącym makrze klawiaturowym.
       end-kbd-macro (C-x ))
              Zatrzymuje   zachowywanie  wpisywanych  znaków  w  bieżącym  makrze  klawiaturowym  i  przechowuje
              definicję.
       call-last-kbd-macro (C-x e)
              Ponownie wykonuje zdefiniowane makro klawiaturowe, powodując  pojawianie  się  znaków  makra  tak,
              jakby zostały wpisane z klawiatury.
       print-last-kbd-macro ()
              Wypisuje ostatnie makro klawiaturowe, w formacie przeznaczonym do pliku inputrc.

   Różne
       re-read-init-file (C-x C-r)
              Odczytuje  zawartość  pliku  inputrc  i  dołącza  wszystkie  znalezione tam przypisania klawiszy i
              zmiennych.
       abort (C-g)
              Zaniechuje bieżącego polecenia edycji i emituje sygnał dźwiękowy terminala (zgodnie z ustawieniami
              bell-style).
       do-lowercase-version (M-A, M-B, M-x, ...)
              If the metafied character x is uppercase, run the command  that  is  bound  to  the  corresponding
              metafied lowercase character.  The behavior is undefined if x is already lowercase.
       prefix-meta (ESC)
              Poprzedza przedrostkiem meta następny wpisany znak.  ESC f jest równoważne Meta-f.
       undo (C-_, C-x C-u)
              Krokowe cofnięcie operacji, pamiętane odrębnie dla każdego wiersza.
       revert-line (M-r)
              Cofa  wszystkie  zmiany wykonane na tym wierszu. Podobne do wykonania polecenia undo wystarczająco
              wiele razy, by przywrócić wiersz do stanu początkowego.
       tilde-expand (M-&)
              Wykonuje interpretację tyldy w odniesieniu do bieżącego słowa.
       set-mark (C-@, M-<spacja>)
              stawia znacznik (mark) w bieżącym  punkcie.  Jeżeli  podano  argument  numeryczny,  znacznik  jest
              ustawiany na takiej pozycji.
       exchange-point-and-mark (C-x C-x)
              Zamień   punkt  ze  znacznikiem.  Aktualna  pozycja  kursora  ustawiana  jest  na  zapamiętaną,  a
              dotychczasowa pozycja zachowywana jako znacznik.
       character-search (C-])
              Odczytywany jest znak a punkt przesuwa się na następne  wystąpienie  tego  znaku.  Licznik  ujemny
              wyszukuje poprzednie wystąpienia.
       character-search-backward (M-C-])
              Odczytywany  jest  znak  a punkt przesuwa się na poprzednie wystąpienie tego znaku. Licznik ujemny
              wyszukuje kolejne wystąpienia.
       skip-csi-sequence
              Odczytuje wystarczająco wiele znaków, aby pobrać sekwencje wielu klawiszy, np. zdefiniowaną  przez
              klawisze  takie  jak  Home  i  End. Takie sekwencje zaczynają się znacznikiem sekwencji kontrolnej
              (Control Sequence Indicator - CSI), z reguły ESC-[. Jeśli taka sekwencja jest przypisana do  "\[",
              to  klawisze  wchodzące w skład tej sekwencji nie będą działać (chyba że zostały jawnie przypisane
              do polecenia readline) zamiast wstawiać niepowiązane znaki do  bufora  edycyjnego.  Domyślnie,  to
              polecenie jest nieprzypisane, ale przypisanie powinno przeważnie odnosić się do ESC-[.
       insert-comment (M-#)
              Bez  argumentu  numerycznego,  na  początek  bieżącego  wiersza  wstawiana  jest  wartość zmiennej
              comment-begin readline. Jeśli podano numeryczny argument, to  polecenia  działa  jak  przełącznik:
              jeśli znaki na początku wiersza nie pasują do wartości comment-begin, to wartość jest wstawiana, w
              przeciwnym wypadku znaki w comment-begin są usuwane z początku każdego wiersza. W każdym przypadku
              wiersz  jest  akceptowany tak, jakby wprowadzono znak nowej linii.  Domyślna wartość comment-begin
              powoduje, że polecenie to czyni bieżący wiersz  komentarzem  powłoki.  Jeśli  numeryczny  argument
              powoduje usunięcie znaku komentarza, to dany wiersze będzie wykonany przez powłokę.
       glob-complete-word (M-g)
              Słowo  sprzed  kursora  jest  traktowane  jako wzorzec rozwijania nazw plików, bez jawnego dodania
              gwiazdki (asterysku). Ten wzorzec może zostać użyty do wygenerowania listy pasujących nazw  plików
              do możliwych uzupełnień.
       glob-expand-word (C-x *)
              Słowo  sprzed  kursora  traktowane  jest jak wzorzec rozwijania nazw plików i wstawiana jest lista
              pasujących nazw, zastępując słowo-wzorzec. Jeśli podano numeryczny argument, to przed  rozwijaniem
              nazw plików dodawana jest gwiazdka (asterysk).
       glob-list-expansions (C-x g)
              Wyświetlana  jest lista rozwinięć, jakie zostałyby utworzone przez glob-expand-word, a wiersz jest
              ponownie wyświetlany. Jeśli podano numeryczny argument, to przed rozwijaniem nazw plików  dodawana
              jest gwiazdka (asterysk).
       dump-functions
              Wypisuje  do  strumienia wyjściowego readline wszystkie funkcje i ich przypisania klawiszy. Jeżeli
              podano argument numeryczny, wyjście jest formatowane w taki sposób, by  można  zrobić  je  częścią
              pliku inputrc.
       dump-variables
              Wypisuje  do strumienia wyjściowego readline wszystkie ustawialne zmienne readline i ich wartości.
              Jeżeli podano argument numeryczny, wyjście jest formatowane w taki  sposób,  by  można  zrobić  je
              częścią pliku inputrc.
       dump-macros
              Wypisuje  wszystkie sekwencje klawiszy readline przypisane do makr i łańcuchy jakie dają w wyniku.
              Jeżeli podano argument numeryczny, wyjście jest formatowane w taki  sposób,  by  można  zrobić  je
              częścią pliku inputrc.
       display-shell-version (C-x C-v)
              Wyświetla informację o wersji aktualnego egzemplarza bash.

   Programowalne uzupełnianie
       Gdy  następuje  próba  uzupełnienia  słowa dla argumentu polecenia, dla którego zdefiniowano specyfikację
       uzupełniania (completion specification, compspec) przy  pomocy  wbudowanego  polecenia  complete  (zobacz
       WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej), wywoływane są usługi programowalnego uzupełniania.

       First,  the command name is identified.  If the command word is the empty string (completion attempted at
       the beginning of an empty line), any compspec defined with the -E option  to  complete  is  used.   If  a
       compspec  has  been  defined  for  that  command,  the  compspec is used to generate the list of possible
       completions for the word.  If the command word is a full pathname, a compspec for the  full  pathname  is
       searched for first.  If no compspec is found for the full pathname, an attempt is made to find a compspec
       for  the  portion following the final slash.  If those searches do not result in a compspec, any compspec
       defined with the -D option to complete is used as the default.  If there is  no  default  compspec,  bash
       attempts  alias  expansion on the command word as a final resort, and attempts to find a compspec for the
       command word from any successful expansion.

       Po odnalezieniu compspec, jest ono używane do utworzenia listy  pasujących  słów.   Jeżeli  compspec  nie
       zostało znalezione, to wykonywane jest domyślne uzupełnianie basha, jak opisano powyżej w Uzupełnianie.

       Na  początek,  używane  są  akcje określone przez compspec. Zwracane są wyłącznie dopasowania poprzedzone
       dopasowywanym słowem.  Gdy do  uzupełniania  nazw  plików  lub  katalogów  użyto  opcji  -f  lub  -d,  do
       filtrowania dopasowań wykorzystywana jest zmienna powłoki FIGNORE.

       W  następnej  kolejności  tworzone  są  ewentualne  uzupełnienia określone przez wzorzec rozwinięcia nazw
       plików opcji -G.  Słowa tworzone przez wzorzec nie muszą pasować do uzupełnianego słowa.  Zmienna powłoki
       GLOBIGNORE nie jest używana do filtrowania dopasowań, ale zmienna FIGNORE jest używana.

       Następnie, brany jest pod uwagę łańcuch podany jako argument opcji -W.  Łańcuch jest  najpierw  rozbijany
       przy zastosowaniu znaków ze zmiennej specjalnej IFS jako separatorów.  Honorowane jest cytowanie powłoki.
       Później  każde  ze  słów interpretowane jest z wykorzystaniem interpretacji nawiasów, interpretacji tyld,
       podstawiania parametrów, interpretacji zmiennych i wyrażeń arytmetycznych i podstawiania wyników poleceń,
       jak opisano powyżej w sekcji INTERPRETACJA.  Wyniki są rozbijane z zastosowaniem reguł opisanych  powyżej
       w  sekcji  Podział na słowa.  Wyniki interpretacji są dopasowywane przedrostkiem z uzupełnianym słowem, a
       pasujące słowa stają się możliwymi uzupełnieniami.

       Po utworzeniu tych dopasowań, wywoływana jest funkcja lub polecenie określone opcjami -F i  -C.   Podczas
       wywoływania  polecenia  czy funkcji, zmiennym COMP_LINE, COMP_POINT, COMP_KEY i COMP_TYPE przypisywane są
       wartości, jak opisano to powyżej w sekcji Zmienne  powłoki.   Jeżeli  wywoływana  jest  funkcja  powłoki,
       ustawiane  są  również  zmienne  COMP_WORDS  i  COMP_CWORD.  Kiedy wywoływana jest funkcja czy polecenie,
       pierwszym argumentem ($1) staje się nazwa polecenia, którego argumenty są uzupełniane, drugim  argumentem
       ($2)  --  uzupełniane  słowo,  a  trzecim  słowem  ($3)  poprzedzające  w wierszu poleceń słowo aktualnie
       uzupełniane.  Nie jest wykonywane żadne filtrowanie utworzonych  uzupełnień  stosownie  do  uzupełnianego
       słowa. Funkcja czy polecenie mają pełną swobodę tworzenia dopasowań.

       W  pierwszej  kolejności  wywoływana  jest  funkcja  określona przez -F.  Do tworzenia dopasowań może ona
       korzystać z dowolnych możliwości powłoki, łącznie  z  opisanym  poniżej  poleceniem  wbudowanym  compgen.
       Funkcja musi umieścić możliwe uzupełnienia w zmiennej tablicowej COMPREPLY, jedno na element tablicy.

       Następnie, wywoływane jest polecenie określone opcją -C, działające w środowisku równoważnym podstawianiu
       poleceń.  Powinno ono wypisać listę uzupełnień, po jednym w wierszu, na standardowe wyjście.  Jeżeli jest
       to niezbędne, do utworzenia znaku nowej linii można użyć odwróconego ukośnika.

       Po  utworzeniu  wszelkich  możliwych  uzupełnień,  do  listy tej stosowany jest filtr określony opcją -X.
       Filtr jest takim wzorcem, jak używany przy rozwijaniu nazw ścieżkowych.  Znak  &  we  wzorcu  zastępowany
       jest  tekstem  uzupełnianego  słowa.   Literał  &  można  otrzymać  poprzedzając go odwrotnym ukośnikiem;
       odwrotny ukośnik zostanie usunięty przed próbą dopasowania.  Wszystkie uzupełnienia  pasujące  do  wzorca
       będą  usunięte  z  listy.   Początkowy  ! daje zaprzeczenie wzorca. Będą wówczas usuwane uzupełnienia nie
       pasujące do wzorca. Jeśli włączona jest opcja powłoki nocasematch, to  dopasowanie  jest  wykonywane  bez
       uwzględniania wielkości liter.

       Na  koniec,  do  każdego elementu listy dodawane są przedrostek i przyrostek określone opcjami -P i -S, a
       wynik zwracany jest do kodu uzupełniania readline jako lista możliwych uzupełnień.

       Jeśli poprzednio zastosowane działania nie utworzyły żadnych dopasowań, zaś  przy  definiowaniu  compspec
       podano opcję -o dirnames polecenia complete, to dokonywana jest próba uzupełnienia nazwy katalogu.

       Jeśli  do  complete podano opcję -o plusdir gdy istnieje zdefiniowane compspec, to próba dopasowania nazw
       katalogów jest przeprowadzana, a ewentualne dopasowania są dodawane do wyników innych akcji.

       Domyślnie, jeżeli znaleziono compspec, to cokolwiek ono utworzy zwracane  jest  do  kodu  uzupełniającego
       jako  pełny  zestaw  możliwych  uzupełnień.   Nie  są  próbowane  domyślne  uzupełnienia bash, a domyślne
       uzupełnianie nazw ścieżkowych przez readline jest wyłączone.  Jeśli  przy  definiowaniu  compspec  podano
       opcję  -o  bashdefault,  to  jeżeli  compspec  nie utworzy żadnych uzupełnień, wykonane zostanie domyślne
       uzupełnienia bash. Jeśli przy definiowaniu compspec podano opcję -o default polecenia complete, to jeżeli
       compspec nie utworzy żadnych uzupełnień, wykonane zostanie domyślne uzupełnianie  z  readline  (i,  jeśli
       próbowano domyślnych uzupełnień bash, także one).

       Gdy  compspec  informuje  o  żądaniu  uzupełnienia  nazwy  katalogu, funkcje programowalnego uzupełnienia
       wymuszają na readline dodanie ukośnika, do uzupełnianych  nazw  będących  dowiązaniami  symbolicznymi  do
       katalogów,  które  są  przedmiotem wartości zmiennej mark-direstories readline, niezależnie od ustawienia
       zmiennej mark-symlinked-directories readline.

       Istnieje pewna obsługa uzupełnień modyfikowanych dynamicznie. Jest to szczególnie użyteczne w  kombinacji
       z  domyślnym  uzupełnianiem  z  opcją  complete  -D.  W  przypadku  funkcji  powłoki,  wykonywanych  jako
       odpowiedzialne za uzupełnianie, możliwe jest poinformowanie że  uzupełnienie  powinno  być  ponowione  za
       pomocą  kodu  zakończenia  równego  124.  Jeśli  funkcja  powłoki  zwróci 124 i zmieni powiązany compspec
       poleceniem, którego próbę  uzupełnienia  podjęto  (podanego  jako  pierwszy  argument  gdy  funkcja  jest
       wykonywana),  programowalne  uzupełnianie  rozpoczyna  od  początku,  próbując  znaleźć nowy compspec dla
       polecenia. Pozwala na ustawianie uzupełnień budowanych  dynamicznie  po  wykonanej  próbie  uzupełnienia,
       zamiast ładowania ich wszystkich naraz.

       Przykładowo,  przyjmując  że  istnieje  biblioteka składająca się z compspec, każda przechowywana w pliku
       odpowiadającym nazwie polecenia, to  następująca  domyślna  funkcja  uzupełnienia  załaduje  uzupełnienia
       dynamicznie:

       _completion_loader()
       {
            . "/etc/bash_completion.d/$1.sh" >/dev/null 2>&1 && return 124
       }
       complete -D -F _completion_loader -o bashdefault -o default

HISTORIA

       Jeżeli  włączona  jest opcja -o history wbudowanego polecenia set, to powłoka zapewnia dostęp do historii
       poleceń, listy poleceń poprzednio wprowadzonych.  Wartość  zmiennej  HISTSIZE  wykorzystywana  jest  jako
       liczba  poleceń  do  zachowania  na  liście  historii.  Zachowywany jest tekst ostatnich HISTSIZE poleceń
       (domyślnie 500). Powłoka przechowuje każde polecenie na liście przed podstawieniem wartości parametrów  i
       zmiennych  (zobacz  powyżej  INTERPRETACJA), ale przed wykonaniem interpretacji historii, w zależności od
       wartości zmiennych powłoki HISTIGNORE i HISTCONTROL.

       On startup,  the  history  is  initialized  from  the  file  named  by  the  variable  HISTFILE  (default
       ~/.bash_history).  The file named by the value of HISTFILE is truncated, if necessary, to contain no more
       than  the  number  of  lines specified by the value of HISTFILESIZE.  If HISTFILESIZE is unset, or set to
       null, a non-numeric value, or a numeric value less than zero, the history file is  not  truncated.   When
       the  history  file  is read, lines beginning with the history comment character followed immediately by a
       digit are interpreted as timestamps for the following history  line.   These  timestamps  are  optionally
       displayed  depending  on  the  value  of  the HISTTIMEFORMAT variable.  When a shell with history enabled
       exits, the last $HISTSIZE lines are copied from the history list to $HISTFILE.  If the  histappend  shell
       option  is  enabled  (see  the  description  of  shopt under SHELL BUILTIN COMMANDS below), the lines are
       appended to the history file, otherwise the history file is overwritten.  If HISTFILE is unset, or if the
       history file is unwritable, the history is not saved.  If the HISTTIMEFORMAT variable is set, time stamps
       are written to the history file, marked with the history comment character,  so  they  may  be  preserved
       across  shell  sessions.   This  uses  the history comment character to distinguish timestamps from other
       history lines.  After saving the history,  the  history  file  is  truncated  to  contain  no  more  than
       HISTFILESIZE  lines.   If  HISTFILESIZE is unset, or set to null, a non-numeric value, or a numeric value
       less than zero, the history file is not truncated.

       Do edycji lub ponownego wykonania części listy  historii  można  korzystać  z  wbudowanego  polecenia  fc
       (zobacz WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej).  Wbudowanego polecenia history można używać do wyświetlania
       lub  zmiany  listy  historii  i  manipulacji  plikiem  historii.  Podczas posługiwania się edycją wiersza
       poleceń, w każdym z trybów edycji  umożliwiających  dostęp  do  listy  historii,  dostępne  są  polecenia
       przeszukiwania.

       Powłoka  umożliwia  kontrolę  nad  tym,  jakie polecenia są zachowywane na liście.  Można ustawić zmienne
       HISTCONTROL i HISTIGNORE, co  spowoduje,  że  powłoka  będzie  zachowywać  tylko  podzbiór  wprowadzonych
       poleceń.   Opcja  powłoki  cmdhist,  jeżeli  jest włączona, powoduje, że powłoka będzie usiłować zachować
       każdy wiersz polecenia wielowierszowego w tej samej pozycji historii, dodając, gdzie jest  to  niezbędne,
       średniki,  by  zachować poprawność składni.  Opcja powłoki lithist powoduje, że powłoka będzie zachowywać
       polecenia z osadzonymi znakami nowej linii zamiast średników. Zobacz opis wbudowanego  shopt  poniżej,  w
       sekcji WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI, gdzie znajdziesz informacje o ustawianiu i kasowaniu opcji powłoki.

INTERPRETACJA HISTORII

       The  shell  supports  a  history expansion feature that is similar to the history expansion in csh.  This
       section describes what syntax features are available.  This feature is enabled by default for interactive
       shells, and can be disabled using the +H option to the set builtin command (see  SHELL  BUILTIN  COMMANDS
       below).  Non-interactive shells do not perform history expansion by default.

       Interpretacja historii wprowadza słowa z listy historii do strumienia wejściowego, ułatwiając powtarzanie
       poleceń lub poprawianie szybkie błędów w poprzednich poleceniach.

       History expansion is performed immediately after a complete line is read, before the shell breaks it into
       words,  and is performed on each line individually without taking quoting on previous lines into account.
       It takes place in two parts.  The first is to determine which line from the history list  to  use  during
       substitution.   The  second  is  to select portions of that line for inclusion into the current one.  The
       line selected from the history is the event, and the portions of that line that are acted upon are words.
       Various modifiers are available to manipulate the selected words.  The line is broken into words  in  the
       same  fashion  as  when reading input, so that several metacharacter-separated words surrounded by quotes
       are considered one word.  History expansions are introduced by the appearance of  the  history  expansion
       character,  which  is ! by default.  Only backslash (\) and single quotes can quote the history expansion
       character, but the history expansion character is also treated as quoted if it immediately  precedes  the
       closing double quote in a double-quoted string.

       Następujące  znaki  powstrzymują  interpretację historii jeśli zostaną znalezione bezpośrednio za znakiem
       interpretacji historii, nawet jeśli jest  niecytowany:  spacja,  tabulacja,  znak  nowego  wiersza,  znak
       powrotu karetki i =. Jeśli włączono opcję powłoki extglob, to ( również zapobiegnie interpretacji.

       Kilka  opcji  powłoki  ustawianych  przy  pomocy  shopt  może służyć do śledzenia działania interpretacji
       historii.  Jeżeli opcja histverify powłoki jest włączona (zobacz opis wbudowanego shopt)  i używane  jest
       readline,  to  podstawienia  historii  nie  są  natychmiast  przesyłane  do analizatora składni (parsera)
       powłoki.  Zamiast tego, zinterpretowany wiersz jest ponownie ładowany do  bufora  edycyjnego  readline  w
       celu  dalszej  modyfikacji.   Jeżeli  wykorzystywane  jest  readline i włączona jest opcja histreedit, to
       zakończone niepowodzeniem  podstawienie  historii  zostanie  ponownie  załadowane  do  bufora  edycyjnego
       readline  w  celu poprawienia.  Opcją -p wbudowanego polecenia history można posłużyć się do oglądnięcia,
       co zrobi interpretacja historii przed jej zastosowaniem.  Opcji -s wbudowanego  polecenia  history  można
       użyć  w celu dodania poleceń na koniec listy historii bez faktycznego ich wykonania, tak że będą dostępne
       dla następnych przywołań.

       Powłoka pozwala na kontrolowanie  różnych  znaków  stosowanych  przez  mechanizm  interpretacji  historii
       (zobacz  opis  histchars  powyżej,  w sekcji Zmienne powłoki). Do oznaczania pieczątek czasowych, powłoka
       używa znaku komentarza historii podczas zapisywania pliku historii.

   Desygnatory zdarzeń (Event Designators)
       Desygnator zdarzenia jest odwołaniem do pozycji wiersza poleceń na liście historii. O ile  odwołanie  nie
       jest absolutne, zdarzenia są relatywne w stosunku do bieżącej pozycji w liście historii.

       !      Rozpoczyna  podstawianie  historii,  z wyjątkiem sytuacji, gdy występuje po nim odstęp, znak nowej
              linii, = lub ( (gdy włączono opcję powłoki extglob używając wbudowanego shopt).
       !n     Wskazuje na n-ty wiersz poleceń.
       !-n    Wskazuje na wiersz poleceń bieżący minus n.
       !!     Wskazuje na poprzednie polecenie. jest to synonim `!-1'.
       !łańcuch
              Wskazuje na ostatnie poleceniem rozpoczynające się od łańcucha.
       !?łańcuch[?]
              Refer to the most recent command preceding the current position in  the  history  list  containing
              string.   The trailing ? may be omitted if string is followed immediately by a newline.  If string
              is missing, the string from the most recent search is used; it is an error if there is no previous
              search string.
       ^łańcuch1^łańcuch2^
              Szybkie podstawianie. Powtarza ostatnie polecenie, wymieniając łańcuch1 na łańcuch2.   Równoważnik
              ,,!!:s^◈a◈cuch1^◈a◈cuch2^ (zobacz poniżej Modyfikatory).
       !#     Cały wiersz poleceń wpisany do tego momentu.

   Desygnatory słów (Word Designators)
       Desygnatory  słów  służą  do  wybierania  ze  zdarzenia  żądanych  słów.  Dwukropek : oddziela określenie
       zdarzenia od desygnatora słowa. Może być pominięty jeśli desygnator słowa rozpoczyna się od ^,  $,  *,  -
       lub  %.   Słowa  numerowane  są  od  początku  wiersza,  przy  czym pierwsze ma numer 0 (zero).  Słowa są
       wstawiane do bieżącego wiersza, rozdzielane pojedynczymi spacjami.

       0 (zero)
              Słowo zerowe. Dla powłoki jest to słowo polecenia.
       n      n-te słowo.
       ^      Pierwszy argument. To znaczy, słowo 1.
       $      Ostatnie słowo. Jest to zwykle ostatni argument, ale jest interpretowany jako  zerowe  słowo,  gdy
              jest tylko jedno słowo w wierszu.
       %      The  first  word  matched by the most recent `?string?' search, if the search string begins with a
              character that is part of a word.
       x-y    Zakres słów; `-y' jest skróconym `0-y'.
       *      Wszystkie słowa prócz zerowego. jest to synonim dla `1-$'.  Nie  jest  błędem  użycie  *  jeśli  w
              zdarzeniu jest tylko jedno słowo; w tym przypadku zwracany jest łańcuch pusty.
       x*     Skrót od x-$.
       x-     Abbreviates x-$ like x*, but omits the last word.  If x is missing, it defaults to 0.

       jeśli  desygnator  słowa  podano  bez  określenia  zdarzenia,  za  zdarzenie  przyjmowane jest poprzednie
       polecenie.

   Modyfikatory
       After the optional word designator, there may  appear  a  sequence  of  one  or  more  of  the  following
       modifiers,  each  preceded  by a `:'.  These modify, or edit, the word or words selected from the history
       event.

       h      Usuwa końcową składową nazwy pliku, pozostawiając tylko początek.
       t      Usuwa wszystkie początkowe składowe nazwy pliku, pozostawiając koniec.
       r      Usuwa kończący przyrostek postaci .xxx, pozostawiając główną część nazwy (basename).
       e      Usuwa wszystko prócz końcowego przyrostka.
       p      Wypisuje nowe polecenie, ale go nie wykonuje.
       q      Cytuje podstawiane słowa, zabezpieczając je przed dalszym podstawianiem.
       x      Quote the substituted words as with q, but break into words at blanks and newlines.  The q  and  x
              modifiers are mutually exclusive; the last one supplied is used.
       s/stary/nowy/
              Substitute  new  for  the first occurrence of old in the event line.  Any character may be used as
              the delimiter in place of /.  The final delimiter is optional if it is the last character  of  the
              event  line.  The delimiter may be quoted in old and new with a single backslash.  If & appears in
              new, it is replaced by old.  A single backslash will quote the &.  If old is null, it  is  set  to
              the  last old substituted, or, if no previous history substitutions took place, the last string in
              a !?string[?] search.  If new is null, each matching old is deleted.
       &      Powtarza poprzednie podstawienie.
       g      Powoduje, że zmiany zostaną zastosowane do całego wiersza zdarzenia.  Używany w połączeniu z  `:s'
              (np.  `:gs/stary/nowy/')   lub  `:&'. Jeśli użyty z `:s', to zamiast / można posłużyć się dowolnym
              separatorem, a ostatni separator jest opcjonalny jeżeli jest ostatnim znakiem wiersza zdarzenia.
       G      Apply the following `s' or `&' modifier once to each word in the event line.

WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI

       Unless otherwise noted, each builtin command documented in this section as accepting options preceded  by
       -  accepts  --  to signify the end of the options.  The :, true, false, and test/[ builtins do not accept
       options and do not treat -- specially.  The  exit,  logout,  return,  break,  continue,  let,  and  shift
       builtins  accept and process arguments beginning with - without requiring --.  Other builtins that accept
       arguments but are not specified as accepting options interpret arguments  beginning  with  -  as  invalid
       options and require -- to prevent this interpretation.
       : [argumenty]
              Bez efektów; polecenie to nie robi niczego poza interpretacją argumentów i wykonaniem ewentualnych
              podanych przekierowań. Zwracany status to zero.

        .  plik [argumenty]
       source plik [argumenty]
              Odczytuje  i  wykonuje  polecenia  z  zadanego  pliku  w aktualnym środowisku powłoki i zwraca kod
              zakończenia ostatniego wykonanego  polecenia  z  tego  pliku.   Jeżeli  nazwa  pliku  nie  zawiera
              ukośnika, to do znalezienia katalogu go zawierającego używana jest zmienna PATH.  Plik poszukiwany
              w  PATH  nie  musi  być  wykonywalny.   Jeśli  bash  nie  jest  w trybie posix, wówczas jeżeli nie
              znaleziono pliku w PATH, to przeszukiwany jest katalog bieżący.   Jeśli  we  wbudowanym  poleceniu
              shopt  wyłączona  jest  opcja  sourcepath,  to  PATH  nie jest przeszukiwane.  jeśli podano jakieś
              argumenty, to stają się one parametrami pozycyjnymi podczas wykonywania pliku. W przeciwnym  razie
              argumenty pozycyjne pozostają bez zmian. Jeśli włączona jest opcja -T, source dziedziczy pułapki z
              DEBUG;  jeśli  nie,  występujący  łańcuch  pułapki  DEBUG  jest  zachowywany i przechowywany wokół
              wywołania do source, a source  kasuje  pułapkę  DEBUG  przy  jej  wykonaniu.  Jeśli  -T  nie  jest
              ustawione,  a  plik  źródłowy  zmieni  pułapkę DEBUG, nowa wartość jest odzyskiwana po zakończeniu
              source. Kod zakończenia jest kodem ostatniego zakończonego przez skrypt  polecenia  (0  jeśli  nie
              wykonano żadnego polecenia), a fałszem jeżeli nie znaleziono pliku lub nie można go odczytać.

       alias [-p] [nazwa[=wartość] ...]
              Alias  bez  argumentów  bądź  z  opcją -p wypisuje na standardowym wyjściu listę aliasów w postaci
              alias nazwa=wartość.  Jeśli nie dostarczono argumentów, to definiowany jest alias  (synonim)   dla
              każdej  nazwy,  dla  której  podano  wartość.   Początkowa  spacja w wartości powoduje, że podczas
              interpretacji aliasu następne słowo będzie sprawdzane na podstawianie aliasów.  Dla każdej nazwy z
              listy argumentów, dla której nie podano wartości, wypisywana jest nazwa i wartość  aliasu.   Alias
              zwraca prawdę, chyba że podano nazwę, dla której nie został zdefiniowany żaden alias.

       bg [spec_zad]
              Wznawia  w tle zawieszone zadanie spec_zad, tak jakby zostało ono uruchomione z &.  Jeśli spec_zad
              nie występuje, to używane jest bieżące  zadanie,  określone  tak,  jak  je  pojmuje  powłoka.   bg
              spec_zad  zwraca  0,  chyba  że  uruchomiono  je  przy wyłączonej kontroli zadań (job control) lub
              uruchomiono z włączoną kontrolą zadań, jeśli nie znaleziono spec_zad lub uruchomiono bez  kontroli
              zadań.

       bind [-m mapa-klawiszy] [-lpsvPSVX]
       bind [-m mapa-klawiszy] [-q funkcja] [-u funkcja] [-r sekw_klaw]
       bind [-m mapa-klawiszy] -f plik
       bind [-m mapa-klawiszy] -x sekw_klaw:polec_powłoki
       bind [-m mapa-klawiszy] sekw_klaw:nazwa_funkcji
       bind [-m mapa-klawiszy] sekw_klaw:polec_readline
              Wyświetla  bieżące  ustawienia  przypisań  (bindings)  klawiszy  i funkcji readline lub przypisuje
              sekwencję klawiszy to funkcji lub makra readline.  Składnia tych przypisań jest identyczna jak dla
              .inputrc, ale każde z przypisań  musi  być  przesłane  jako  osobny  argument;  np.,  '"\C-x\C-r":
              re-read-init-file'. Opcje, jeśli je podano, mają następujące znaczenie:
              -m mapa-klawiszy
                     Wykorzystuje  mapę-klawiszy  jako  mapę  klawiszy,  do której mają być zastosowane następne
                     przypisania. Akceptowanymi  nazwami  map-klawiszyemacs,  emacs-standard,  emacs-meta,
                     emacs-ctlx,  vi, vi-move, vi-command i vi-insert.  vi równoważne jest vi-command (synonimem
                     jest też vi-move); emacs jest równoważne emacs-standard.
              -l     Podaje nazwy wszystkich funkcji readline.
              -p     Wyświetla nazwy funkcji i przypisania w taki sposób, że mogą być ponownie odczytane.
              -P     Podaje bieżące przypisania i nazwy funkcji readline.
              -s     Wyświetla nazwy i  wartości  zmiennych  readline  w  taki  sposób,  że  mogą  być  ponownie
                     odczytane.
              -S     Wyświetla sekwencje klawiszy readline przypisane do makr i łańcuchy jakie one wysyłają.
              -v     Wyświetla  sekwencje  klawiszy  readline przypisane do makr i łańcuchy jakie one wysyłają w
                     taki sposób, że mogą być ponownie odczytane.
              -V     Podaje bieżące nazwy i wartości zmiennych readline.
              -f plik
                     Czyta przypisania klawiszy z pliku.
              -q funkcja
                     Podaje, które klawisze wywołują podaną funkcję.
              -u funkcja
                     Odwołuje przypisania wszystkich klawiszy przypisanych do danej funkcji.
              -r sekw_klaw
                     Usuwa bieżące przypisania dla sekwencji klawiszy.
              -x sekw_klaw:polec_powłoki
                     Cause shell-command to be executed whenever  keyseq  is  entered.   When  shell-command  is
                     executed,  the  shell  sets the READLINE_LINE variable to the contents of the readline line
                     buffer and the READLINE_POINT and READLINE_MARK variables to the current  location  of  the
                     insertion  point  and  the saved insertion point (the mark), respectively.  If the executed
                     command changes the value of any of READLINE_LINE, READLINE_POINT, or READLINE_MARK,  those
                     new values will be reflected in the editing state.
              -X     Wypisuje wszystkie sekwencje klawiszy przypisane do poleceń powłoki i powiązane polecenia w
                     formacie, który można użyć ponownie jako wejście.

              Zwracana jest wartość 0, chyba że podano nierozpoznaną opcję lub pojawił się błąd.

       break [n]
              Opuszcza  pętlę  for,  while,  until  lub  select.   Jeżeli podano n, przerywa działanie do n-tego
              poziomu.  n musi być ≥ 1. Jeżeli n  jest  większe  od  liczby  obejmujących  polecenie  pętli,  to
              kończone  są  wszystkie obejmujące pętle. Wartością zwracaną jest 0, chyba że powłoka nie wykonuje
              pętli podczas wykonania break.

       builtin wbudowane [argumenty]
              Wykonuje  zadane  polecenie  wbudowane  powłoki,  przesyłając  mu  argumenty  i  zwraca  jego  kod
              zakończenia.   Przydatne  podczas  definiowania  funkcji  o  nazwie  tożsamej  z nazwą wbudowanego
              polecenia powłoki, zachowując funkcjonalność polecenia wbudowanego wewnątrz funkcji.  Wbudowane cd
              jest powszechnie redefiniowane w ten sposób.  Kodem zakończenia jest  fałsz  jeśli  wbudowane  nie
              jest wbudowanym poleceniem powłoki.

       caller [wyrażenie]
              Zwraca  kontekst  aktywnego  wywołania  podprogramu  (funkcji  powłoki  lub  skryptu  wykonywanego
              wbudowanymi poleceniami . lub source). Bez  wyrażenia,  caller  wyświetla  numer  wiersza  i  plik
              źródłowy   bieżącego  wywołania  podprogramu.  Jeśli  do  wyrażenia  przekazano  nieujemną  liczbę
              całkowitą, to caller wyświetla numer wiersza, nazwę podprogramu i plik źródłowy związany z pozycją
              w bieżącym stosie wywołania. Te dodatkowe informacje mogą być  użyte  np.  do  wyświetlenia  stosu
              wywołania.  Bieżąca  ramka  jest ramką 0. Zwracaną wartością jest 0, chyba że powłoka nie wykonuje
              wywołania podprogramu lub wyrażenie nie odnosi się do prawidłowej pozycji w stosie wywołania.

       cd [-L|[-P [-e]] [-@]] [katalog]
              Zmienia bieżący katalog roboczy na katalog. Jeśli nie poda się katalogu, domyślnie jest to wartość
              zmiennej powłoki HOME. Wszelkie dodatkowe argumenty po  katalogu  są  ignorowane.  Zmienna  CDPATH
              definiuje  ścieżkę  przeszukiwań dla katalogu zawierającego katalog: każda nazwa katalogu w CDPATH
              jest przeszukiwana pod kątem katalogu.  Alternatywne  nazwy  katalogów  w  CDPATH  rozdzielane  są
              dwukropkiem (:). Pusta nazwa katalogu w CDPATH jest tym samym, co katalog bieżący, tj. ".". Jeżeli
              katalog  rozpoczyna  się  ukośnikiem  (/),  to  CDPATH  nie jest używane. Opcja -P nakazuje użycie
              fizycznej struktury katalogów podążając za dowiązaniami  symbolicznymi  przy  przechodzeniu  przez
              katalog  i przed przetwarzaniem wystąpień .. w katalogu (zobacz też opcja -P wbudowanego polecenia
              set). Opcja -L wymusza podążanie za dowiązaniami symbolicznymi po  przetworzeniu  wystąpień  ..  w
              katalogu.  Jeśli  w  katalogu  pojawi się .., to jest ono pzetwarzane przez usunięcie występującej
              zaraz przed nim składowej ścieżki z katalogu, aż do ukośnika rozpoczynającego katalog. Jeśli z  -P
              użyto opcji -e, a bieżący katalog roboczy nie może zostać pomyślnie określony po pomyślnej zmianie
              katalogu,  to  cd  zwróci  kod oznaczający niepowodzenie. W systemach które to obsługują, opcja -@
              przedstawia  atrybuty  rozszerzone  powiązane  z  plikiem  jak  i  katalogiem.  Argument  -   jest
              przetwarzany  na  $OLDPWD  przed  przeprowadzeniem próby zmiany katalogu.Jeśli użyta jest niepusta
              nazwa katalogu z CDPATH lub jeśli - jest  pierwszym  argumentem,  a  zmiana  katalogu  odbyła  się
              pomyślnie,  na standardowe wyjście wypisywana jest ścieżka absolutna do nowego katalogu roboczego.
              Wartością zwracaną jest prawda jeśli pomyślnie zmieniono katalog; w przeciwnym przypadku fałsz.

       command [-pVv] polecenie [arg ...]
              Uruchamia  polecenie  z  argumentami  zakazując  zwykłego  wyszukiwania  funkcji  przez   powłokę.
              Wykonywane  są  wyłącznie  polecenia wbudowane i polecenia znalezione w PATH.  Jeżeli podano opcję
              -p,  wyszukiwanie  polecenia  wykonywane  jest  przy  użyciu  domyślnej  PATH,  która   gwarantuje
              znalezienie  wszystkich  standardowych  narzędzi. Jeśli użyto albo opcji -V albo -v, to wypisywany
              jest opis polecenia. Opcja -v  powoduje,  że  zostanie  wyświetlone  pojedyncze  słowo  wskazujące
              polecenie  lub  nazwę pliku, użyte do wywołania polecenia; opcja -V tworzy bardziej obszerny opis.
              Jeżeli podano opcję -V lub -v, to kodem zakończenia jest 0 gdy odnaleziono polecenie,  zaś  1  gdy
              nie.  Jeśli  nie podano żadnej z tych opcji i pojawił się błąd lub nie można znaleźć polecenia, to
              kod zakończenia wynosi 127. W przeciwnym wypadku kodem zakończenia wbudowanego  polecenia  command
              jest kod zakończenia polecenia.

       compgen [opcja] [słowo]
              Tworzy  możliwe  dopasowania  uzupełnień  dla  słowa zgodnie z opcjami, które mogą być dowolnymi z
              opcji akceptowanych  przez  wbudowane  polecenie  complete,  z  wyjątkiem  -p  i  -r,  i  wypisuje
              dopasowania  na  standardowe  wyjście.   Przy  stosowaniu  opcji  -F lub -C, różne zmienne powłoki
              ustawiane przez usługi programowalnego uzupełniania, gdy są dostępne, nie  będą  mieć  użytecznych
              wartości.

              Dopasowania  będą  tworzone  w  ten  sam sposób, jakby kod uzupełniania programowalnego tworzył je
              wprost ze specyfikacji uzupełniania z tymi samymi flagami.  Jeżeli podano  słowo,  to  wyświetlone
              zostaną wyłącznie uzupełnienia doń pasujące.

              Wartością  zwracaną jest prawda, chyba że podano niepoprawną opcję lub nie zostały utworzone żadne
              dopasowania.

       complete [-abcdefgjksuv] [-o opcjacomp] [-DEI] [-A akcja] [-G wzglob] [-W listasłów]
              [-F function] [-C command] [-X filterpat] [-P prefix] [-S suffix] name [name ...]
       complete -pr [-DEI] [nazwa ...]
              Specify how arguments to each name should be completed.  If the -p option is supplied,  or  if  no
              options  are supplied, existing completion specifications are printed in a way that allows them to
              be reused as input.  The -r option removes a completion specification for each  name,  or,  if  no
              names  are  supplied,  all completion specifications.  The -D option indicates that other supplied
              options and actions should  apply  to  the  “default”  command  completion;  that  is,  completion
              attempted  on  a  command  for  which  no  completion  has previously been defined.  The -E option
              indicates that other supplied options and actions should apply to “empty” command completion; that
              is, completion attempted on a blank line.  The -I option indicates that other supplied options and
              actions should apply to completion on the initial non-assignment word on  the  line,  or  after  a
              command  delimiter  such as ; or |, which is usually command name completion.  If multiple options
              are supplied, the -D option takes precedence over -E, and both take precedence over -I.  If any of
              -D, -E, or -I are supplied, any other name arguments are ignored; these completions only apply  to
              the case specified by the option.

              Proces  stosowania  tych specyfikacji uzupełnień podczas prób uzupełniania słów omówiono powyżej w
              sekcji Programowalne uzupełnianie.

              Pozostałe opcje, jeśli je podano, mają niżej opisane znaczenie.  Argumenty opcji -G, -W i  -X  (i,
              jeśli  to  niezbędne,  -P  i -S) powinny być cytowane dla ochrony przed interpretacją jaka wystąpi
              zanim zostanie wywołane polecenie complete.
              -o opcjacomp
                      Wartość opcjacomp reguluje kilka aspektów  zachowania  się  compspec  wykraczających  poza
                      zwykłe tworzenie uzupełnień.  opcjacomp przyjmuje jedną z wartości:
                      bashdefault
                              Wykonuje  pozostałe  z  domyślnych  uzupełnień  bash,  jeśli  compspec nie utworzy
                              żadnych dopasowań.
                      default Stosuje  domyślne  uzupełnianie  readline  jeśli  compspec  nie  utworzy   żadnych
                              dopasowań.
                      dirnames
                              Wykonuje uzupełnianie nazw katalogów jeśli compspec nie utworzy żadnych dopasowań.
                      filenames
                              Powiadamia   readline,  że  compspec  tworzy  nazwy  plików,  zatem  może  wykonać
                              przetwarzanie specyficzne dla takich nazw (jak dodanie ukośnika do nazw  katalogów
                              czy usunięcie końcowych spacji). Zaprojektowane do stosowania z funkcjami powłoki.
                      noquote Przekazuje  readline, aby nie cytowało uzupełnianych słów, jeśli są nazwami plików
                              (domyślnie nazwy plików są cytowane).
                      nosort  Przekazuje readline, aby nie sortowało alfabetycznie listy dostępnych uzupełnień.
                      nospace Przekazuje readline, aby nie dodawało spacji (domyślnie) do uzupełnionych słów, na
                              końcu wiersza.
                      plusdirs
                              Po utworzeniu dopasowań zdefiniowanych przez compspec, przeprowadzana  jest  próba
                              dopasowania nazw katalogów, a ewentualne dopasowania są dodawane do wyników innych
                              akcji.
              -A akcja
                      akcja może być jedną z poniższych, tworzących listę możliwych dopasowań:
                      alias   Nazwy aliasów. Można też podać jako -a.
                      arrayvar
                              Nazwy zmiennych tablicowych.
                      binding Nazwy przypisań klawiszy readline.
                      builtin Nazwy wbudowanych poleceń powłoki. Można też podać jako -b.
                      command Nazwy poleceń. Można też podać jako -c.
                      directory
                              Nazwy katalogów. Można też podać jako -d.
                      disabled
                              Nazwy wyłączonych poleceń wbudowanych powłoki.
                      enabled Nazwy włączonych poleceń wbudowanych powłoki.
                      export  Nazwy wyeksportowanych zmiennych powłoki. Można też podać jako -e.
                      file    Nazwy plików. Można też podać jako -f.
                      function
                              Nazwy funkcji powłoki.
                      group   Nazwy grup. Można też podać jako -g.
                      helptopic
                              Tematy pomocy akceptowane przez wbudowane polecenie help.
                      hostname
                              Nazwy hostów, pobrane z pliku określonego przez zmienną powłoki HOSTFILE.
                      job     Nazwy zadań, jeżeli aktywne jest sterowanie zadaniami. Można też podać jako -j.
                      keyword Zastrzeżone słowa powłoki. Można też podać jako -k.
                      running Nazwy działających zadań, jeżeli aktywne jest sterowanie zadaniami.
                      service Nazwy usług. Można też podać jako -s.
                      setopt  Dozwolone argumenty opcji -o polecenia wbudowanego set.
                      shopt   Nazwy opcji powłoki, takie, jakie akceptuje polecenie wbudowane shopt.
                      signal  Nazwy sygnałów.
                      stopped Nazwy zatrzymanych zadań, jeśli aktywne jest sterowanie zadaniami.
                      user    Nazwy użytkowników. Można też podać jako -u.
                      variable
                              Nazwy wszystkich zmiennych powłoki. Można też podać jako -v.
              -C polecenie
                      polecenie  jest  wykonywane  w  środowisku  podpowłoki,  a  jego wyjście jest używane jako
                      możliwe uzupełnienia.
              -F funkcja
                      Funkcja powłoki funkcja jest wykonywana w bieżącym środowisku powłoki.  Gdy  funkcja  jest
                      wykonywana, pierwszy argument ($1) jest nazwą polecenia, którego argumenty są uzupełniane,
                      drugim  argumentem  ($2)  jest  uzupełniane słowo, a trzecim ($3) jest słowo poprzedzające
                      uzupełniane słowo w bieżącym wierszu polecenia. Po zakończeniu,  możliwe  uzupełnienia  są
                      pozyskiwane z wartości zmiennej tablicowej COMPREPLY.
              -G wzglob
                      Wzorzec rozwijania nazw plików wzglob jest rozwijany, tworząc listę możliwych uzupełnień.
              -P przedrostek
                      na  początku  każdego  z  możliwych  uzupełnień,  po zastosowaniu wszystkich innych opcji,
                      dodawany jest przedrostek.
              -S przyrostek
                      na końcu każdego z możliwych uzupełnień, po zastosowaniu wszystkich innych opcji, dodawany
                      jest przyrostek.
              -W listasłów
                      The wordlist is split using the characters in the IFS special variable as delimiters,  and
                      each  resultant  word  is expanded.  Shell quoting is honored within wordlist, in order to
                      provide a mechanism for the words to contain shell metacharacters  or  characters  in  the
                      value  of IFS.  The possible completions are the members of the resultant list which match
                      the word being completed.
              -X wzfiltr
                      wzfiltr jest wzorcem  używanym  do  rozwijania  nazw  plików.   Stosowany  jest  do  listy
                      możliwych uzupełnień utworzonej przez poprzedzające go opcje i argumenty, a każde pasujące
                      do  niego  uzupełnienie  jest  usuwane  z  listy.  Początkowy ! w wzfiltr powoduje negację
                      wzorca; usuwane są wówczas uzupełnienia nie pasujące do wzfiltr.

              Wartością zwracana jest prawda, chyba że podano niepoprawną  opcję,  podano  bez  argumentu  nazwa
              opcję  inną  niż  -p  lub -r, usiłowano usunąć specyfikację uzupełniania dla nazwy, dla której nie
              istnieje żadna specyfikacja, albo też podczas dodawania specyfikacji uzupełniania wystąpił błąd.

       compopt [-o opcja] [-DEI] [+o opcja] [nazwa]
              Modify completion options for each name according to the options, or for  the  currently-executing
              completion  if no names are supplied.  If no options are given, display the completion options for
              each name or the current completion.  The possible values  of  option  are  those  valid  for  the
              complete  builtin  described  above.   The  -D option indicates that other supplied options should
              apply to the “default” command completion; that is, completion attempted on a command for which no
              completion has previously been defined.  The -E  option  indicates  that  other  supplied  options
              should apply to “empty” command completion; that is, completion attempted on a blank line.  The -I
              option  indicates  that  other  supplied  options  should  apply  to  completion  on  the  initial
              non-assignment word on the line, or after a command delimiter such as ; or  |,  which  is  usually
              command name completion.

              Zwracaną  wartością  jest  prawda,  chyba  że  podano  nieprawidłową  opcję,  przeprowadzono próbę
              zmodyfikowania opcji dla nazwy, dla której nie istnieje  specyfikacja  uzupełniania  lub  wystąpił
              błąd wyjścia.

       continue [n]
              Wznawia  następną  iterację  obejmującej  je pętli for, while, until lub select.  Jeżeli podano n,
              wznawia n-tą obejmującą pętlę.  n musi być ≥ 1. Jeżeli n  jest  większe  niż  liczba  obejmujących
              pętli,  to  wznawiana  jest  ostatnia  z pętli (,,najwyższa”). Wartość zwracana wynosi 0, chyba że
              powłoka nie wykonuje pętli podczas wykonywania continue.

       declare [-aAfFgiIlnrtux] [-p] [nazwa[=wartość] ...]
       typeset [-aAfFgiIlnrtux] [-p] [nazwa[=wartość] ...]
              Declare variables and/or give them attributes.  If no names are given then display the  values  of
              variables.   The  -p  option will display the attributes and values of each name.  When -p is used
              with name arguments, additional options, other than -f and -F, are ignored.  When -p  is  supplied
              without  name  arguments,  it  will  display the attributes and values of all variables having the
              attributes specified by the additional options.  If no other options are supplied with -p, declare
              will display the attributes and values of all shell variables.  The -f option  will  restrict  the
              display  to shell functions.  The -F option inhibits the display of function definitions; only the
              function name and attributes are printed.  If the extdebug shell option is  enabled  using  shopt,
              the  source  file  name  and line number where each name is defined are displayed as well.  The -F
              option implies -f.  The -g option forces variables to be created or modified at the global  scope,
              even  when  declare  is  executed  in a shell function.  It is ignored in all other cases.  The -I
              option causes local variables to inherit the attributes (except the nameref attribute)  and  value
              of  any  existing  variable  with  the  same name at a surrounding scope.  If there is no existing
              variable, the local variable is initially unset.  The following options can be  used  to  restrict
              output to variables with the specified attribute or to give variables attributes:
              -a     Każda z nazw jest indeksowaną zmienną tablicową (zobacz Tablice powyżej).
              -A     Każda z nazw jest asocjacyjną zmienną tablicową (zobacz Tablice powyżej).
              -f     Używa wyłącznie nazw funkcji.
              -i     Zmienna  jest  traktowana jak całkowita; gdy zmiennej jest przypisywana wartość, wykonywana
                     jest interpretacja wyrażeń arytmetycznych (zobacz OBLICZANIE WYRAŻEŃ ARYTMETYCZNYCH).
              -l     Gdy  zmiennej  przypisano  wartość,  wszystkie  wielkie  litery  są  zamieniane  na   małe.
                     Przypisania za pomocą wielkich liter są wyłączone.
              -n     Nadaje   każdej   nazwie   atrybut   nazwa  referencyjna,  czyniąc  ją  nazwą  referencyjną
                     odnoszącą się do innej zmiennej.  Ta  inna  zmienna  jest  definiowana  w  wartości  nazwy.
                     Wszystkie  odniesienia  i  przypisania  i  modyfikacje  atrybutów  nazwy,  z wyjątkiem tych
                     używających lub zmieniających sam atrybut -n są wykonywane na zmiennej do której odnosi się
                     wartość nazwy. Atrybutu nazwa referencyjna nie można zastosować do zmiennych tablicowych.
              -r     Powoduje, że dane nazwy stają  się  tylko-do-odczytu  (readonly).   Nazwom  tym  nie  można
                     przypisać  wartości następnymi poleceniami przypisania.  Nie można też ich usunąć za pomocą
                     unset.
              -t     Nadaje każdej nazwie atrybut trace. Funkcje z tym  atrybutem  dziedziczą  pułapki  DEBUG  i
                     RETURN z wywołującej je funkcji. Atrybut ten nie ma specjalnego znaczenia dla zmiennych.
              -u     Gdy   zmiennej  przypisano  wartość,  wszystkie  małe  litery  są  zamieniane  na  wielkie.
                     Przypisania za pomocą małych liter są wyłączone.
              -x     Zaznacza nazwę do wyeksportowania przez środowisko do kolejnych poleceń.

              Using `+' instead of `-' turns off the attribute instead, with the exceptions that +a and  +A  may
              not  be  used to destroy array variables and +r will not remove the readonly attribute.  When used
              in a function, declare and typeset make each name local, as with the local command, unless the  -g
              option is supplied.  If a variable name is followed by =value, the value of the variable is set to
              value.   When  using  -a  or  -A  and  the  compound  assignment syntax to create array variables,
              additional attributes do not take effect until subsequent assignments.   The  return  value  is  0
              unless  an  invalid  option  is  encountered,  an  attempt is made to define a function using ``-f
              foo=bar'', przypisania wartości zmiennej readonly, przypisania wartości  zmiennej  tablicowej  bez
              użycia  składni  przypisania  złożonego  (zobacz  Tablice powyżej), jedna z nazw nie jest poprawną
              nazwą zmiennej powłoki, usiłowano wyłączyć status readonly dla zmiennej tylko do odczytu, wyłączyć
              status tablicy dla zmiennej tablicowej albo próbowano wyświetlić nieistniejącą funkcję przy pomocy
              -f.

       dirs [-clpv] [+n] [-n]
              Bez opcji wyświetla listę aktualnie zapamiętanych katalogów.  Domyślnie  wyświetlana  jest  ona  w
              pojedynczym  wierszu,  z  nazwami katalogów rozdzielonymi spacjami.  Katalogi dodawane są do listy
              poleceniem pushd polecenie popd usuwa pozycje z listy. Bieżący katalog  jest  zawsze  pierwszy  na
              stosie.
              -c     Czyści stos katalogów usuwając wszystkie jego pozycje.
              -l     Tworzy  listing  używając pełnych ścieżek; domyślnie format listingu posługuje się tyldą do
                     oznaczania katalogu domowego.
              -p     Wypisuje stos katalogów po jednej pozycji na wiersz.
              -v     Wypisuje stos katalogów po jednej pozycji na wiersz, poprzedzając każdą z nich jej  pozycją
                     (indeksem) w stosie.
              +n     Wyświetla  ntą  pozycję licząc od lewej na liście pokazywanej przez dirs przy wywołaniu bez
                     opcji; początkową jest zero.
              -n     Wyświetla ntą pozycję licząc od prawej na liście pokazywanej przez dirs przy wywołaniu  bez
                     opcji; początkową jest zero.

              Wartością  zwracaną  jest  0, chyba że podano nieprawidłową opcję lub n wskazuje poza koniec stosu
              katalogów.

       disown [-ar] [-h] [zadanie ... | pid ... ]
              Bez opcji, usuwa każde z podanych zadań z tablicy zadań aktywnych. Jeśli nie podano zadania i  nie
              użyto  ani  opcji  -a ani -r, to używane jest zadanie bieżące. Jeśli użyto opcji -h, każde zadanie
              nie jest usuwane z tablicy, ale jest jako takie zaznaczane, tak że do zadania  nie  jest  wysyłany
              sygnał  SIGHUP  jeśli  powłoka otrzymuje SIGHUP. Jeżeli podano zadanie, opcja -a oznacza usunięcie
              lub zaznaczenie wszystkich zadań; opcja -r bez argumentu zadania ogranicza akcję  do  działających
              zadań. Wartością zwracaną jest 0, chyba że zadanie nie określa poprawnego zadania.

       echo [-neE] [argument ...]
              Wyświetla  argumenty, rozdzielone spacjami, zakończone znakiem nowej linii. Kodem zakończenia jest
              zawsze 0, chyba że wystąpi błąd zapisu.  Jeżeli podano -n, to  nie  jest  wysyłany  kończący  znak
              nowej  linii.   Jeżeli  podano  opcję  -e,  włączana  jest  interpretacja  podanych  niżej  znaków
              specjalnych. Opcja -E wyłącza  interpretację  tych  znaków,  nawet  na  systemach,  gdzie  są  one
              domyślnie  interpretowane.  Do dynamicznego sprawdzania, czy echo interpretuje domyślnie te znaki,
              czy nie, służy opcja powłoki xpg_echo.  echo nie interpretuje  --  jako  oznaczenia  końca  opcji.
              echo interpretuje następujące sekwencje specjalne:
              \a     alarm (dzwonek)
              \b     backspace
              \c     pomiń kończący znak nowej linii
              \e
              \E     znak escape
              \f     znak wysuwu strony (form feed)
              \n     znak nowego wiersza (new line)
              \r     powrót karetki
              \t     tabulacja pozioma (horizontal tab)
              \v     tabulacja pionowa (vertical tab)
              \\     odwrotny ukośnik (backslash)
              \0nnn  ośmiobitowy znak, którego wartością jest ósemkowa liczba nnn (jedna do trzech cyfr)
              \xHH   ośmiobitowy  znak,  którego  wartością  jest  szesnastkowa liczba nnn (jedna lub dwie cyfry
                     szesnastkowe)
              \uHHHH znak Unicode (ISO/IEC  10646)  o  wartości  szesnastkowej  HHHH  (jedna  do  czterech  cyfr
                     szesnastkowych)
              \UHHHHHHHH
                     znak  Unicode  (ISO/IEC  10646)  o  wartości  szesnastkowej  HHHHHHHH  (jedna do ośmiu cyfr
                     szesnastkowych)

       enable [-a] [-dnps] [-f plik] [nazwa ...]
              Włącza i wyłącza wbudowane polecenia powłoki.  Wyłączenie poleceń wbudowanych umożliwia  wykonanie
              polecenia  dyskowego  mającego  tę  samą  nazwę,  co  wbudowane,  bez  podawania jego pełnej nazwy
              ścieżkowej, mimo iż powłoka normalnie  szuka  poleceń  wbudowanych  przed  poleceniami  dyskowymi.
              Jeżeli  posłużono się opcją -n, wyłączana jest każda z nazw; w przeciwnym razie nazwy są włączone.
              Na przykład, chcąc użyć pliku binarnego test znalezionego przez PATH zamiast wersji  wbudowanej  w
              powłokę,  należy  uruchomić  ``enable  -n  test''.   Opcja -f oznacza załadowanie nowego polecenia
              wbudowanego  nazwa  z  obiektu  dzielonego  (shared  object)   plik,  na  systemach  obsługujących
              dynamiczne ładowanie.  Opcja -d usunie polecenie wbudowane załadowane poprzednio przez -f.  Jeżeli
              nie  podano  żadnych  argumentów  nazwa  lub  jeśli podano opcję -p, wypisywana jest lista poleceń
              wbudowanych powłoki.   Bez  innych  argumentów  opcyjnych,  lista  ta  składa  się  ze  wszystkich
              włączonych  poleceń  wbudowanych.   Jeśli  podano  -n,  wypisywane  są  tylko  wyłączone polecenia
              wbudowane.   Jeżeli  podano  -a,  wypisywana  lista  zawiera  wszystkie  polecenia  wbudowane,  ze
              wskazaniem  przy  każdym czy jest ono włączone czy też nie.  Jeżeli podano -s, wyjście ograniczone
              jest do POSIX-owych ,,specjalnych” poleceń wbudowanych.  Wartością zwracaną jest 0, chyba że nazwa
              nie jest poleceniem wbudowanym powłoki  lub  wystąpił  błąd  podczas  ładowania  nowego  polecenia
              wbudowanego z obiektu dzielonego.

       eval [argument ...]
              Argumenty  są czytane i łączone w pojedyncze polecenie.  Polecenie to jest następnie odczytywane i
              wykonywane przez powłokę, zaś jego kod zakończenia jest zwracany jako wartość eval.  Jeżeli nie na
              żadnych argumentów, lub wszystkie argumenty są puste, eval zwraca 0.

       exec [-cl] [-a nazwa] [polecenie [argumenty]]
              If command is specified, it replaces the shell.  No new process is created.  The arguments  become
              the  arguments to command.  If the -l option is supplied, the shell places a dash at the beginning
              of the zeroth argument passed to command.  This is what login(1)   does.   The  -c  option  causes
              command to be executed with an empty environment.  If -a is supplied, the shell passes name as the
              zeroth  argument  to  the  executed  command.   If  command  cannot be executed for some reason, a
              non-interactive shell exits, unless the execfail shell  option  is  enabled.   In  that  case,  it
              returns failure.  An interactive shell returns failure if the file cannot be executed.  A subshell
              exits unconditionally if exec fails.  If command is not specified, any redirections take effect in
              the current shell, and the return status is 0.  If there is a redirection error, the return status
              is 1.

       exit [n]
              Powoduje,  że powłoka kończy pracę z kodem równym n. Jeśli pominięto n, kodem zakończenia jest kod
              ostatniego wykonanego polecenia.  Przed końcem pracy powłoki wykonywane jest przechwycenie sygnału
              EXIT.

       export [-fn] [nazwa[=słowo]] ...
       export -p
              Podane nazwy zaznaczane są do automatycznego wyeksportowania do środowiska następnych wykonywanych
              poleceń. Jeśli podano opcję -f, to nazwy odnoszą się do funkcji. Jeżeli nie  podano  żadnych  nazw
              lub  jeżeli podano opcję -p, to wypisywana jest lista nazw wszystkich eksportowanych w tej powłoce
              zmiennych. Opcja -n powoduje usunięcie cechy eksportowania z podanych zmiennych. Jeśli  po  nazwie
              zmiennej  występuje  =słowo, to wartość zmiennej jest ustawiana na słowo. export zwraca zerowy kod
              zakończenia, chyba że napotkano nieprawidłową opcję, jedna z nazw nie jest poprawną nazwą zmiennej
              powłoki lub podano -f z nazwą, która nie jest funkcją.

       fc [-e nazwa_e] [-lnr] [pierwsze] [ostatnie]
       fc -s [wzorzec=zastąpienie] [polecenie]
              The first form selects a range of commands from first to last from the history list  and  displays
              or  edits  and  re-executes them.  First and last may be specified as a string (to locate the last
              command beginning with that string) or as a number (an  index  into  the  history  list,  where  a
              negative  number  is used as an offset from the current command number).  When listing, a first or
              last of 0 is equivalent to -1 and -0  is  equivalent  to  the  current  command  (usually  the  fc
              command);  otherwise 0 is equivalent to -1 and -0 is invalid.  If last is not specified, it is set
              to the current command for listing (so that ``fc -l -10'' wypisuje  ostatnich  10  poleceń)  i  na
              pierwsze  w  pozostałych  przypadkach.   Jeżeli  nie  określono  pierwszego polecenia, to jest ono
              ustawiane na poprzednie polecenie w przypadku edycji a na -16 przy listowaniu.

              Opcja -n wstrzymuje wyświetlanie numerów poleceń podczas listowania.  Opcja -r  odwraca  kolejność
              poleceń.   Jeżeli podano opcję -l, to polecenia listowane są na standardowym wyjściu. W przeciwnym
              razie dla pliku zawierającego te polecenia wywoływany jest edytor podany  przez  nazwa_e.   Jeżeli
              nie  podano  nazwa_e,  używana  jest  wartość FCEDIT, a wartość EDITOR jeśli nie ustawiono FCEDIT.
              Jeżeli nie ustawiono żadnej z nich, używany jest vi  Po  zakończeniu  edycji,  wysyłane  edytowane
              polecenia są wyświetlane przez echo i wykonywane.

              W  drugiej postaci, polecenie jest ponownie wykonywane po każdej wymianie wystąpienia wzorca przez
              zastąpienie. Polecenie jest interpretowane podobnie jak pierwsze powyżej.  Przydatnym  aliasem  do
              wykorzystania  z  tą  formą  jest  ``r="fc  -s"'',  tak,  że napisanie ``r cc'' uruchamia ostatnie
              polecenie rozpoczynające się od ``cc'' a napisanie ``r'' ponownie wykonuje ostatnie polecenie.

              Jeżeli  użyta  została  pierwsza  postać,  to  wartością  zwracaną  jest  0,  chyba  że  napotkano
              nieprawidłową  opcję  lub  pierwszy albo ostatni określają wiersze historii spoza zakresu.  Jeżeli
              podano opcję -e, wartością zwracaną jest wartość ostatniego wykonanego polecenia lub niepowodzenie
              jeśli pojawił się błąd  tymczasowego  pliku  poleceń.   Jeżeli  użyta  została  druga  postać,  to
              zwracanym  kodem jest kod ponownie wykonanego polecenia, chyba że polecenie nie określa poprawnego
              wiersza poleceń -- wówczas fc zwraca porażkę.

       fg [zadanie]
              Wznawia zadanie na pierwszym planie i czyni je zadaniem  bieżącym.   Jeżeli  nie  podano  zadania,
              używane  jest  bieżące  zadanie  w  pojęciu  powłoki.   Wartością  zwracaną jest wartość polecenia
              umieszczonego na pierwszym planie, lub porażka jeżeli  fb  uruchomiono  przy  wyłączonej  kontroli
              zadań,  lub  uruchomiono  je  przy  włączonej kontroli zadań, ale zadanie nie określa prawidłowego
              zadania lub zadanie określa zadanie, które zostało uruchomione bez kontroli zadań.

       getopts optstring name [arg ...]
              getopts używane jest przez procedury powłoki do analizy  parametrów  pozycyjnych.   Łańcuch  opcji
              zawiera znaki opcji, jakie mają być rozpoznawane; jeżeli po znaku występuje dwukropek, to oczekuje
              się,  że  opcja  będzie  posiadać  argument, który powinien być od niej oddzielony białym znakiem.
              Jako znaki opcji nie mogą wystąpić dwukropek i znak  zapytania.   Przy  każdym  wywołaniu  getopts
              umieszcza  następną  opcję  w  zmiennej  powłoki nazwa, inicjując nazwę jeśli nie istniała. Indeks
              następnego argumentu do przetwarzania umieszczany jest w zmiennej OPTIND.  OPTIND inicjowany  jest
              na  1 za każdym razem, gdy wywoływana jest powłoka lub skrypt powłoki. Gdy opcja wymaga argumentu,
              getopts umieszcza go w zmiennej OPTARG.  Powłoka nie resetuje OPTIND automatycznie;  musi  być  on
              resetowany  ręcznie  pomiędzy  wielokrotnymi odwołaniami do getopts w tym samym wywołaniu powłoki,
              jeśli używany ma być nowy zestaw parametrów.

              Po napotkaniu końca opcji, getopts  kończy  pracę  zwracając  wartość  większą  od  zera.   OPTIND
              ustawiane jest na indeks pierwszego argumentu nie będącego opcją, zaś nazwa ustawiana jest na ?.

              getopts  normally  parses  the  positional  parameters,  but if more arguments are supplied as arg
              values, getopts parses those instead.

              getopts może zgłaszać  błędy  na  dwa  sposoby.  Jeżeli  pierwszym  znakiem  łańcucha  opcji  jest
              dwukropek,  to  stosowane  jest  ciche  (silent)  zgłaszanie błędów. Przy zwykłej pracy komunikaty
              diagnostyczne wypisywane są przy  napotkaniu  nieprawidłowych  opcji  lub  brakujących  argumentów
              opcji.   Jeżeli  zmienna OPTERR ustawiona jest na 0, nie będą wyświetlane żadne komunikaty błędów,
              nawet jeśli pierwszym znakiem łańcucha opcji nie jest dwukropek.

              Przy napotkaniu nieprawidłowej opcji getopts umieszcza ? w nazwie i, jeśli nie  pracuje  w  trybie
              cichym,  wypisuje  komunikat  błędu  i  kasuje OPTARG.  Jeżeli getopts pracuje w trybie cichym, to
              znaleziony  znak  opcji  umieszczany  jest  w  OPTARG  i  nie  jest  wypisywany  żaden   komunikat
              diagnostyczny.

              Jeśli  nie  znaleziono  wymaganego  argumentu,  a  getopts  nie  pracuje  w trybie cichym, w nazwa
              umieszczany jest znak zapytania (?), kasowane jest OPTARG  i  wyświetlany  jest  komunikat  błędu.
              Jeżeli  getopts  pracuje  w  trybie  cichym,  to w nazwie umieszczany jest dwukropek (:), a OPTARG
              ustawiane jest na znaleziony znak opcji.

              getopts zwraca prawdę, jeśli znaleziono określoną lub nie określoną opcję.   Zwraca  fałsz  jeżeli
              napotkano koniec opcji lub pojawił się błąd.

       hash [-lr] [-p plik] [-dt] [nazwa]
              Dla  każdej  nazwy  określana  i  zapamiętywana  jest  pełna nazwa plikowa polecenia wyszukanego w
              katalogach $PATH. Jeżeli podano opcję -p, nie jest wykonywane przeszukanie ścieżki, a plik używane
              jest jako pełna  nazwa  pliku  polecenia.   Opcja  -r  powoduje,  że  powłoka  zapomina  wszystkie
              zapamiętane  wcześniej  miejsca.  Opcja  -d  powoduje,  że  powłoka zapomina wszystkie zapamiętane
              wcześniej miejsca dla każdej nazwy. Jeśli podano opcję -t, to wypisywana jest odpowiadająca nazwie
              pełna nazwa pliku.  Jeżeli przy więcej niż jednym argumencie  nazwy  podano  -t,  to  przed  każdą
              przechowywaną  pełną  nazwą  wypisywana  jest  nazwa.   Opcja  -l  powoduje  wyświetlanie wyniku w
              formacie, który może  zostać  ponownie  wykorzystany  jako  wejście.  Jeżeli  nie  podano  żadnych
              argumentów,  to  wypisywana  jest  informacja  o  zapamiętanych poleceniach.  Kodem zwracanym jest
              prawda, chyba że nie odnaleziono nazwy lub podano nieprawidłową opcję.

       help [-dms] [wzorzec]
              Wyświetla pomocne informacje o poleceniach  wbudowanych.  Jeżeli  podano  wzorzec,  to  help  daje
              szczegółową pomoc dotyczącą wszystkich poleceń pasujących do wzorca; w przeciwnym razie wypisywana
              jest pomoc dla wszystkich poleceń wbudowanych i struktur sterujących powłoki.
              -d     Wyświetla krótki opis dla każdego wzorca
              -m     Wyświetla opis dla każdego wzorca w formacie podobnym do strony man
              -s     Wyświetla jedynie krótkie podsumowanie użycia każdego wzorca

              Kodem zakończenia jest 0, chyba nie nie dopasowano żadnego polecenia do wzorca.

       history [n]
       history -c
       history -d przesunięcie
       history -d start-end
       history -anrw [plik]
       history -p arg [arg ...]
       history -s arg [arg ...]
              Bez  żadnych  opcji,  wyświetla  listę  historii  poleceń z numerami wierszy.  Wiersze ukazane z *
              zostały zmienione. Argument n pokazuje  jedynie  ostatnich  n  wierszy.  Jeśli  ustawiono  zmienną
              powłoki  HISTTIMEFORMAT  i nie jest ona pusta, to do wyświetlania pieczątek czasowych związanych z
              każdym wyświetlanym  wpisem  historii  używany  jest  format  łańcucha  do  strftime(3).  Pomiędzy
              formatowaną  pieczątką  czasową a wierszem historii nie jest wstawiany odstęp. Jeżeli podano plik,
              to używany jest on jako nazwa pliku historii; jeśli nie, to używana jest wartość HISTFILE.  Opcje,
              jeżeli je podano, mają następujące znaczenie:
              -c     Czyści listę historii usuwając wszystkie jej pozycje.
              -d przesunięcie
                     Delete the history entry at position offset.  If offset is negative, it is  interpreted  as
                     relative to one greater than the last history position, so negative indices count back from
                     the end of the history, and an index of -1 refers to the current history -d command.
              -d start-end
                     Delete  the  history  entries  between  positions  start  and end, inclusive.  Positive and
                     negative values for start and end are interpreted as described above.
              -a     Dodaje "nowe" wiersze do pliku historii. Są to wiersze  historii  wprowadzone  od  początku
                     bieżącej sesji bash, lecz nie dodane jeszcze do pliku historii.
              -n     Wczytuje  do bieżącej listy wiersze jeszcze nie przeczytane z pliku historii. Są to wiersze
                     dołączone do pliku historii od chwili rozpoczęcia bieżącej sesji pracy bash.
              -r     Czyta zawartość pliku historii i dodaje ją do bieżącej listy historii.
              -w     Zapisuje bieżącą listę historii do pliku historii, nadpisując jego zawartość.
              -p     Na zadanych argumentach wykonuje podstawianie historii  (history  substitution).  Wyświetla
                     wyniki  na standardowym wyjściu.  Nie zachowuje wyników na liście.  Każdy z argumentów musi
                     być cytowany, by wyłączyć normalną interpretację historii.
              -s     Zachowuje argumenty na liście historii jako pojedynczą pozycję. Przed dodaniem argumentów z
                     listy usuwane jest ostatnie polecenie.

              Jeśli ustawiona jest zmienna HISTTIMEFORMAT, to do pliku historii  zapisywana  jest  informacja  o
              czasie  związanym  z  każdym  wpisem  historii,  oznaczona  znakiem  komentarza historii. Gdy plik
              historii jest  odczytywany,  wiersze  zaczynające  się  znakiem  komentarza  historii,  po  którym
              występuje  bezpośrednio  cyfra,  są  interpretowane jako czasy kolejnego wpisu. Wartością zwracaną
              jest 0, chyba że napotkano nieprawidłową opcję lub  podczas  odczytu  czy  zapisu  pliku  historii
              pojawił  się błąd, podano niepoprawny argument offset opcji -d, lub nie powiodła się interpretacja
              historii podanej jako argument -p.

       jobs [-lnprs] [ zadanie ... ]
       jobs -x polecenie [ argumenty ... ]
              Pierwsza postać podaje aktywne zadania. Opcje mają następujące znaczenie:
              -l     Oprócz zwykłej informacji podaje identyfikatory procesów.
              -n     Wyświetla wyłącznie informację o zadaniach, które zmieniły status od chwili, gdy użytkownik
                     był ostatnio powiadamiany o ich statusie.
              -p     Listuje tylko ID procesu lidera grupy procesów zadania.
              -r     Wyświetla jedynie działające zadania.
              -s     Wyświetla jedynie zatrzymane zadania.

              Jeżeli podano zadanie, wyniki ograniczane są do informacji o tym zadaniu.  Kodem zwracanym jest 0,
              chyba że napotkano nieprawidłową opcję lub podano nieprawidłowe zadanie.

              Jeżeli podano opcję -x, to jobs zastępuje wszelkie zadania znalezione w poleceniu lub  argumentach
              odpowiednim  ID  grupy  procesów,  wykonuje  polecenie przesyłając mu argumenty, i zwraca jego kod
              zakończenia.

       kill [-s sigspec | -n signum | -sigspec] [pid | jobspec] ...
       kill -l|-L [sigspec | exit_status]
              Wysyła sygnały określony przez sigspec lub signum do procesu określonego przez  pid  lub  jobspec.
              sigspec  jest  albo  nazwą  sygnału,  jak  np.   SIGKILL  (z lub bez przedrostka SIG) albo numerem
              sygnału; signum jest numerem sygnału. Jeśli nie podano sigspec, to przyjmuje się  SIGTERM.   Opcja
              -l  listuje  nazwy  sygnałów.   Jeżeli  przy  podanym -l użyto jakichś argumentów, to listowane są
              sygnały odpowiadające tym argumentom, a kodem zwracanym jest 0.   Argument  exit_status  opcji  -l
              jest  liczbą określającą numer sygnału lub kod zakończenia procesu przerwanego przez sygnał. Opcja
              -L jest równoważna -l.  kill zwraca prawdę, jeśli przynajmniej jeden z sygnałów  został  pomyślnie
              przesłany, lub fałsz, jeśli pojawił się błąd lub napotkano niepoprawną opcję.

       let arg [arg ...]
              Każdy  argument  jest wyrażeniem arytmetycznym, jakie ma zostać zinterpretowane (zobacz OBLICZANIE
              WYRAŻEŃ ARYTMETYCZNYCH).  Jeżeli ostatni z nich interpretowany jest jako zero, to let zwraca 1;  w
              przeciwnym wypadku zwracane jest 0.

       local [opcja] [nazwa[=wartość] ... | - ]
              For  each argument, a local variable named name is created, and assigned value.  The option can be
              any of the options accepted by declare.  When local is used  within  a  function,  it  causes  the
              variable name to have a visible scope restricted to that function and its children.  If name is -,
              the  set  of  shell options is made local to the function in which local is invoked: shell options
              changed using the set builtin inside the function are restored to their original values  when  the
              function returns.  The restore is effected as if a series of set commands were executed to restore
              the values that were in place before the function.  With no operands, local writes a list of local
              variables  to  the  standard output.  It is an error to use local when not within a function.  The
              return status is 0 unless local is used outside a function, an invalid name is supplied,  or  name
              is a readonly variable.

       logout Kończy pracę powłoki zgłoszeniowej.

       mapfile [-d sep] [-n liczba] [-O indeks] [-s liczba] [-t] [-u fd] [-C wywoł-zwr] [-c wielkość] [tablica]
       readarray [-d sep] [-n liczba] [-O indeks] [-s liczba] [-t] [-u fd] [-C wywoł-zwr] [-c wielkość]
       [tablica]
              Odczytuje  wiersze ze standardowego wejścia do indeksowanej zmiennej tablicowej tablica lub, jeśli
              podano opcję -u, z deskryptora pliku fd. Domyślną tablicą jest zmienna  MAPFILE  Opcje,  jeśli  je
              podano, mają następujące znaczenie:
              -d     The first character of delim is used to terminate each input line, rather than newline.  If
                     delim is the empty string, mapfile will terminate a line when it reads a NUL character.
              -n     Kopiuje najwyżej liczbę wierszy. Gdy liczba wynosi 0, kopiowane są wszystkie wiersze.
              -O     Rozpoczyna przypisywanie do tablicy od indeksu indeks. Domyślnym jest 0.
              -s     Pomija pierwsze liczba wierszy.
              -t     Usuwa końcowy sep (domyślnie znak nowego wiersza) z każdego odczytanego wiersza.
              -u     Odczytuje wiersze z deskryptora pliku fd zamiast ze standardowego wejścia.
              -C     Oblicza wywoł-zwr po każdym odczytaniu liczby wielkość wierszy. Opcja -c określa wielkość.
              -c     Określa liczbę wierszy odczytanych pomiędzy każdym odwołaniem do wywoł-zwr.

              Jeśli  podano  -C  bez  -c,  to domyślną wielkością jest 5000. Gdy wykonywane jest wywoł-zwr, jako
              dodatkowe argumenty przekazywane są  mu  indeks  następnego  elementu  tablicy  do  przypisania  i
              wiersza,  który ma być przypisy do tego elementu. Wywoł-zwr jest wykonywane po odczytaniu wiersza,
              ale przed przypisaniem elementu tablicy.

              Jeśli nie podano indeksu, mapfile wyczyści tablicę przed przypisaniem do niej wartości.

              Polecenie mapfile zwraca sukces, chyba że podano nieprawidłową opcję lub argument  opcji,  tablica
              jest nieprawidłowa, nie da się do niej przypisać wartości lub nie jest tablicą indeksowaną.

       popd [-n] [+n] [-n]
              Usuwa  pozycje ze stosu katalogów. Bez argumentów, usuwa katalog z wierzchołka stosu i wykonuje cd
              do nowego katalogu na wierzchołku.  Argumenty, jeśli występują, mają następujące znaczenie:
              -n     Nie wykonuje zwykłej zmiany katalogu podczas usuwania katalogów ze stosu, tak że  zmieniany
                     jest tylko stos.
              +n     Usuwa  ntą  pozycję,  licząc od lewej, listy pokazywanej przez dirs, zaczynając od zera. Na
                     przykład ``popd +0'' usuwa pierwszy katalog, a ``popd +1'' drugi.
              -n     Usuwa ntą pozycję, licząc od prawej, listy pokazywanej przez dirs, zaczynając od  zera.  Na
                     przykład ``popd -0'' usuwa ostatni katalog, a ``popd -1'' przedostatni.

              Jeżeli  polecenie  popd  powiedzie się, to wykonywane jest również dirs, a kodem zwracanym jest 0.
              popd zwraca  fałsz  jeśli  napotkano  nieprawidłową  opcję,  stos  katalogów  jest  pusty,  podano
              nieistniejącą pozycję stosu lub nie udała się zmiana katalogu.

       printf [-v zmienna] format [argumenty]
              Zapisuje  sformatowane  argumenty  na  standardowe  wyjście przy pomocy zadanego formatu. Opcja -v
              przypisuje wynik do zmiennej zmienna zamiast wyświetlać je na standardowe wyjściowe.

              format jest łańcuchem znakowym zawierającym trzy rodzaje  obiektów:  zwykłe  znaki,  które  są  po
              prostu kopiowane na standardowe wyjście, sekwencje specjalne, które są konwertowane i kopiowane na
              standardowe  wyjście,  i  specyfikacje  formatu,  z  których  każda  powoduje wypisanie następnego
              kolejnego argumentu.  Oprócz standardowych formatów printf(1), interpretuje on również następujące
              rozszerzenia:
              %b     powoduje, że printf interpretuje sekwencje ucieczki z ukośnikiem w danym argumencie  w  ten
                     sam sposób co echo -e.
              %q     powoduje,  że  printf  wysyła  odpowiedni  argument  w  formacie,  jaki  może  być ponownie
                     wykorzystany jako wejście powłoki.
              %(format-daty)T
                     powoduje, że printf wyświetla łańcuch daty/czasu jako  rezultat  użycia  formatu-daty  jako
                     łańcucha  formatu  do  strftime(3).  Powiązany argument jest liczba całkowitą odpowiadającą
                     liczbie sekund od początku epoki [Uniksa]. Można użyć dwóch specjalnych wartości argumentu:
                     -1 reprezentuje bieżący czas, a -2 odpowiada czasowi wywołania powłoki. Jeśli nie poda  się
                     argumentu,  konwersja  przebiega  tak,  jak  gdyby  podano -1. Jest to wyjątek w zwyczajnym
                     zachowaniu printf.

              The %b, %q, and %T directives all use the field width and  precision  arguments  from  the  format
              specification and write that many bytes from (or use that wide a field for) the expanded argument,
              which usually contains more characters than the original.

              Argumenty  do  specyfikacji formatu niebędących łańcuchami są traktowane jako stałe C, z wyjątkiem
              początkowego znaku plus lub minus, który jest dozwolony oraz  przypadku  gdy  pierwszy  znak  jest
              pojedynczym   lub  podwójnym  apostrofem,  gdy  wartością  jest  wartość  ASCII  następującego  po
              cudzysłowie znaku.

              W razie potrzeby format wykorzystywany jest ponownie,  aż  do  obsłużenia  wszystkich  argumentów.
              Jeżeli  format  wymaga  większej  ilości  argumentów niż podano, to dodatkowe specyfikacje formatu
              zachowują się tak, jakby dostarczono im odpowiednio wartość zerową lub  łańcuch  pusty.   Zwracana
              jest wartość zero w przypadku powodzenia, niezerowa przy porażce.

       pushd [-n] [+n] [-n]
       pushd [-n] [katalog]
              Dodaje  katalog  na  wierzchołek stosu katalogów, albo obraca stos, czyniąc nowy wierzchołek stosu
              bieżącym katalogiem roboczym. Bez argumentów, pushd  zamienia  miejscami  dwa  najwyższe  katalogi
              stosu  [wierzchołek  i następny] i zwraca 0, chyba że stos jest pusty. Argumenty, jeśli je podano,
              mają następujące znaczenie:
              -n     Nie wykonuje zwykłej zmiany katalogu podczas obracania lub dodawania  katalogów  do  stosu,
                     tak że zmieniany jest tylko stos.
              +n     Obraca  stos,  tak że nty katalog (licząc od lewej listy pokazywanej przez dirs, poczynając
                     od zera)  staje się wierzchołkiem.
              -n     Obraca stos, tak że nty katalog (licząc od prawej listy pokazywanej przez dirs,  poczynając
                     od zera)  staje się wierzchołkiem.
              katalog
                     Odkłada  katalog  na  wierzchołek stosu, czyniąc go nowym bieżącym katalogiem roboczym, jak
                     gdyby podano go jako argument do polecenia wbudowanego cd.

              Jeżeli polecenie pushd powiodło się,  to  wykonywane  jest  również  dirs.   Jeżeli  używana  jest
              pierwsza  postać  pushd,  to  zwracane jest 0, chyba że nie udało się cd na katalog.  Przy drugiej
              postaci, pushd zwraca 0, chyba że stos katalogów jest pusty, podano  nieistniejący  element  stosu
              lub nie powiodła się zmiana katalogu na zadany nowy katalog bieżący.

       pwd [-LP]
              Wypisuje bezwzględną nazwę pliku bieżącego katalogu roboczego.  Pokazana nazwa nie zawiera żadnych
              dowiązań  symbolicznych  jeśli  podano  opcję  -P albo włączona jest opcja -o physical wbudowanego
              polecenia  set.   Jeśli  użyto  opcji  -L,  wypisana  nazwa  ścieżkowa  może  zawierać  dowiązania
              symboliczne.   Zwracany kod wynosi 0, chyba że podczas odczytu nazwy bieżącego katalogu pojawi się
              błąd lub podano nieprawidłową opcję.

       read [-ers] [-a anazwa] [-d znak-odst] [-i tekst] [-n nznaki] [-N nznaki] [-p zachęta] [-t czas-oczek]
       [-u fd] [nazwa ...]
              Czytany jest pojedynczy wiersz ze standardowego wejścia lub z deskryptora pliku fd  podanego  jako
              argument  do opcji -u, dzielony na słowa, w sposób opisany powyżej w rozdziale Podział na słowa, a
              jego pierwsze słowo jest przypisywane do pierwszej nazwy, drugie słowo  do  drugiej  nazwy  i  tak
              dalej.  Jeśli  jest więcej słów niż nazw, pozostałe słowa i rozdzielające je separatory przypisane
              zostaną do ostatniej nazwy. Jeżeli ze standardowego wejścia przeczytano mniej  słów  niż  podanych
              zostało  nazw,  to  pozostałym nazwom przypisywane są puste wartości. Do podziału wiersza na słowa
              wykorzystywane są znaki  z  IFS,  korzystając  z  tych  samych  zasad,  jakich  powłoka  używa  do
              interpretacji  (opisanych  powyżej  w  rozdziale  Podział na słowa). Znaku odwrotnego ukośnika (\)
              można użyć do usunięcia specjalnego  znaczenia  następnego  czytanego  znaku  oraz  do  oznaczenia
              kontynuacji wiersza. Opcje, jeśli je podano, mają następujące znaczenie:
              -a anazwa
                     Słowa  są  przypisywane  do kolejnych indeksów zmiennej tablicowej anazwa, poczynając od 0.
                     anazwa  jest  kasowana  przed  przypisaniem  nowych  wartości.   Inne  argumenty  nazwa  są
                     ignorowane.
              -d sep The  first character of delim is used to terminate the input line, rather than newline.  If
                     delim is the empty string, read will terminate a line when it reads a NUL character.
              -e     If the standard input is coming from a terminal, readline (see READLINE above) is  used  to
                     obtain the line.  Readline uses the current (or default, if line editing was not previously
                     active) editing settings, but uses Readline's default filename completion.
              -i tekst
                     Gdy  do  odczytu  wiersza jest używane readline, tekst jest umieszczany w buforze edycyjnym
                     przed rozpoczęciem edycji.
              -n nznaki
                     read powraca po przeczytaniu nznaki znaków, zamiast czekać  na  cały  wiersz  wejścia,  ale
                     przestrzega znaku odstępu jeśli odczytano mniej niż nznaki znaków przed odstępem.
              -N nznaki
                     Polecenie  read  powraca  pod przeczytaniu dokładnie nznaków, zamiast czekać na cały wiersz
                     wejścia, chyba że wystąpił koniec wiersza lub czas oczekiwania read  minął.  Znaki  odstępu
                     napotkane  w  wejściu  nie  są  traktowane  w sposób specjalny i nie powodują powrotu read,
                     dopóki nie zostanie przeczytanych  nznaków.  Wynik  nie  jest  dzielony  na  znaki  w  IFS;
                     założenie  jest  takie,  że  zmienna  jest  przypisywana  dokładnie  odczytanym  znakom  (z
                     wyłączeniem ukośnika; zob. opcja -r poniżej).
              -p zachęta
                     Wyświetla zachętę (prompt) na standardowym  wyjściu  błędów,  bez  kończącego  znaku  nowej
                     linii,  przed próbą odczytu wejścia.  Zachęta wyświetlana jest tylko jeśli wejście pochodzi
                     z terminala.
              -r     Backslash does not act as an escape character.  The backslash is considered to be  part  of
                     the  line.   In  particular,  a  backslash-newline  pair  may  not  then  be used as a line
                     continuation.
              -s     Tryb cichy. Jeżeli wejście pochodzi z terminala, to znaki nie są powtarzane (bez echa).
              -t czas-oczek
                     Powoduje, że read zwraca niepowodzenie,  jeśli  w  ciągu  czas-oczek  sekund  nie  zostanie
                     przeczytany  pełny wiersz wejścia (lub określona liczba znaków). Czas-oczek może być liczbą
                     dziesiętną z częścią ułamkową po znaku kropce. Opcja  działa  jedynie  gdy  read  odczytuje
                     wejście  z  terminala,  potoku  lub  innego pliku specjalnego, nie działa natomiast podczas
                     czytania ze zwykłych  plików.  Jeśli  read  przeterminuje  się,  read  zachowuje  odczytane
                     częściowe  wejście  do  podanej  zmiennej  nazwa.  Jeśli czas-oczek ustawiono na 0, to read
                     zwraca  kod  zakończenia  natychmiast,  bez  próby  odczytu  jakichkolwiek  danych.   Kodem
                     zakończenia jest 0, jeśli wejście jest dostępne na określonym deskryptorze pliku lub zwraca
                     kod niezerowy w przeciwnym wypadku. Kod zakończenia jest większy od 128, jeśli przekroczono
                     czas oczekiwania.
              -u fd  Czyta wejście z deskryptora pliku fd.

              If no names are supplied, the line read, without the ending delimiter but otherwise unmodified, is
              assigned  to the variable REPLY.  The exit status is zero, unless end-of-file is encountered, read
              times out (in which case the status is greater than 128), a variable  assignment  error  (such  as
              assigning  to  a  readonly  variable)  occurs,  or  an  invalid file descriptor is supplied as the
              argument to -u.

       readonly [-aAf] [-p] [nazwa[=słowo] ...]
              Podane nazwy oznaczane są jako readonly; wartości tych nazw nie mogą być  zmieniane  następującymi
              później  przypisaniami.   Jeśli  podano  opcję  -f, oznaczane są funkcje o nazwach odpowiadających
              nazwom.  Opcja -a ogranicza zmienne do tablic indeksowanych, a -A do tablic  asocjacyjnych.  Jeśli
              podano  obie  opcje,  pierwszeństwo ma opcja -A. Jeśli nie podano argumentów nazw lub jeśli podano
              opcję -p, wypisywane jest zestawienie wszystkich nazw  o  atrybucie  readonly.   Inne  opcje  mogą
              zostać  użyte do ograniczenia wyniku do podzbioru nazw readonly. Opcja -p powoduje, że wyniki będą
              wyświetlane w formacie, który może  być  ponownie  wykorzystany  jako  wejście.  Jeśli  po  nazwie
              zmiennej występuje =słowo, to wartość zmiennej jest ustawiana na słowo. Zwracany jest kod równy 0,
              chyba  że napotkano nieprawidłową opcję, jedna z nazw nie jest poprawną nazwą zmiennej powłoki lub
              podano -f z nazwą, która nie jest funkcją.

       return [n]
              Causes a function to stop executing and return the value specified by n to its caller.   If  n  is
              omitted,  the  return status is that of the last command executed in the function body.  If return
              is executed by a trap handler, the last command used to determine the status is the  last  command
              executed  before  the  trap  handler.  If return is executed during a DEBUG trap, the last command
              used to determine the status is the last command executed by the trap handler  before  return  was
              invoked.  If return is used outside a function, but during execution of a script by the . (source)
              command,  it causes the shell to stop executing that script and return either n or the exit status
              of the last command executed within the script as  the  exit  status  of  the  script.   If  n  is
              supplied,  the  return  value  is  its least significant 8 bits.  The return status is non-zero if
              return is supplied a non-numeric argument, or is used outside a function and not during  execution
              of  a  script  by  .  or  source.   Any command associated with the RETURN trap is executed before
              execution resumes after the function or script.

       set [--abefhkmnptuvxBCEHPT] [-o opcja] [arg ...]
       set [+abefhkmnptuvxBCEHPT] [+o opcja] [arg ...]
              Without options, the name and value of each shell variable are displayed in a format that  can  be
              reused  as input for setting or resetting the currently-set variables.  Read-only variables cannot
              be reset.  In posix mode, only shell variables are listed.  The output is sorted according to  the
              current  locale.   When  options are specified, they set or unset shell attributes.  Any arguments
              remaining after option processing are treated as values for  the  positional  parameters  and  are
              assigned, in order, to $1, $2, ... $n.  Options, if specified, have the following meanings:
              -a      Każdej  utworzonej  lub zmodyfikowanej zmiennej lub funkcji nadawany jest atrybut eksportu
                      oraz oznaczane są one jako do wyeksportowania ich do środowiska kolejnych poleceń.
              -b      Natychmiast podaje status zakończonych  zadań  drugoplanowych,  zamiast  czynić  to  przed
                      następną podstawową zachętą. Działa tylko jeśli włączona jest kontrola zadań.
              -e      Zakończ  natychmiast,  jeśli  potok  (który  może  składać  się  z  pojedynczego polecenia
                      prostego), listy lub polecenia złożonego (zob.  GRAMATYKA POWŁOKI powyżej) kończy pracę  z
                      kodem  niezerowym.  Powłoka  nie  kończy  pracy  jeśli  polecenie,  które się nie powiodło
                      znajduje się zaraz za słowem kluczowym while lub until, jest  częścią  tekstu  po  słowach
                      zastrzeżonych  if  lub  elif,  jest  częścią  listy  &&  lub ⎪⎪, jest częścią każdego poza
                      ostatnim poleceniem potoku, lub wartość zwrócona przez polecenie została  odwrócona  przez
                      !.  Jeśli  polecenie  złożone  inne  niż  podpowłoka  zwróci  niezerowy  status  z  powodu
                      niepowodzenia polecenia, gdy -e było ignorowane, powłoka nie wyjdzie.  Przed  zakończeniem
                      pracy  powłoki  wykonywana  jest  pułapka  na  sygnał  ERR, jeśli była ustawiona. Ta opcja
                      stosuje się do środowiska powłoki i oddzielnie do  każdej  podpowłoki  środowiska  (zobacz
                      ŚRODOWISKO  WYKONYWANIA  POLECEŃ  powyżej)  i  może spowodować zakończenie podpowłok przed
                      wykonaniem wszystkich poleceń w podpowłoce.

                      Jeśli polecenie złożone lub funkcja powłoki jest wykonywana w kontekście, w którym -e jest
                      ignorowane, to żadne z poleceń wykonywanych w poleceniu złożonym  lub  ciele  funkcji  nie
                      zostanie  dotknięte  ustawieniem -e, nawet jeśli -e jest ustawione, a polecenie zwróci kod
                      błędu. Jeśli polecenie złożone lub funkcja powłoki  ustawi  -e  w  trakcie  wykonywania  w
                      kontekście,  w którym -e jest ignorowane, to ustawienie nie odniesie żadnego skutku dopóki
                      polecenie złożone lub polecenie zawierające wywołanie funkcji nie zakończy się.
              -f      Wyłącza rozwijanie nazw plików.
              -h      Zapamiętuje położenie poleceń przy wyszukiwania ich do wykonania.  Domyślnie włączone.
              -k      Wszystkie  argumenty  występujące  w  postaci  instrukcji  przypisania  umieszczane  są  w
                      środowisku polecenia, nie zaś tylko te, które poprzedzają nazwę polecenia.
              -m      Tryb  monitorowania.  Włączona  jest  kontrola zadań. Opcja ta jest domyślnie włączona dla
                      powłok interaktywnych na systemach ją obsługujących (zobacz STEROWANIE ZADANIAMI powyżej).
                      Wszystkie procesy działają w odrębnej  grupie  procesów.  Gdy  zadanie  działające  w  tle
                      zakończy się, powłoka wypisuje wiersz zawierający jego kod zakończenia.
              -n      Odczytuje polecenia, ale nie ich nie wykonuje. Może być wykorzystane do sprawdzenia błędów
                      składni w skrypcie powłoki. Ignorowane przez powłoki interaktywne.
              -o nazwa-opcji
                      Nazwą-opcji może być jedna z poniższych:
                      allexport
                              To samo, co -a.
                      braceexpand
                              To samo, co -B.
                      emacs   Użyj  interfejsu  edycji wiersza poleceń w stylu emacsa. Włączone domyślnie, jeśli
                              powłoka jest interaktywna, chyba  że  została  uruchomiona  z  opcją  --noediting.
                              Wpływa to również na interfejs edycyjny używany przez read -e.
                      errexit To samo, co -e.
                      errtrace
                              To samo, co -E.
                      functrace
                              To samo, co -T.
                      hashall To samo, co -h.
                      histexpand
                              To samo, co -H.
                      history Włącza  historię  poleceń,  jak  opisano powyżej w sekcji HISTORII.  Opcja ta jest
                              domyślnie włączona w powłokach interaktywnych.
                      ignoreeof
                              Efekt jest taki, jakby zostało wykonane polecenie powłoki ``IGNOREEOF=10'' (zobacz
                              powyżej Zmienne powłoki).
                      keyword To samo, co -k.
                      monitor To samo, co -m.
                      noclobber
                              To samo, co -C.
                      noexec  To samo, co -n.
                      noglob  To samo, co -f.
                      nolog   Obecnie ignorowane.
                      notify  To samo, co -b.
                      nounset To samo, co -u.
                      onecmd  To samo, co -t.
                      physical
                              To samo, co -P.
                      pipefail
                              Gdy ustawione, zwracana wartość  potoku  jest  wartością  ostatniego  (po  prawej)
                              polecenia,  które  zakończyło  się  z  kodem  niezerowym  lub  zero, gdy wszystkie
                              polecenia w potoku zakończyły się sukcesem. Opcja jest domyślnie wyłączona.
                      posix   Zmienia zachowanie bash tam, gdzie  domyślne  działanie  różni  się  od  standardu
                              POSIX,  tak  by  spełniać standard (tryb posix). Więcej informacji o tym, jak tryb
                              posix wpływa na zachowanie powłoki można znaleźć w dokumencie  do  którego  odsyła
                              ZOBACZ TAKŻE.
                      privileged
                              To samo, co -p.
                      verbose To samo, co -v.
                      vi      Używa interfejsu edycji wiersza poleceń w stylu vi. Wpływa to również na interfejs
                              edycyjny używany przez read -e.
                      xtrace  To samo, co -x.
                      Jeżeli  podano  -o  bez  nazwy-opcji,  to  wypisywane są wartości bieżących opcji.  Jeżeli
                      podano +o bez nazwy-opcji, na standardowym wyjściu  wyświetlana  jest  seria  poleceń  set
                      potrzebnych do odtworzenia aktualnych ustawień opcji.
              -p      Włącza  tryb  uprzywilejowany  (privileged).  W  tym  trybie pliki $ENV i $BASH_ENV nie są
                      przetwarzane, funkcje powłoki nie są dziedziczone  ze  środowiska,  a  zmienne  SHELLOPTS,
                      BASHOPTS, CDPATH i GLOBIGNORE, jeśli występują w środowisku, są ignorowane.  Jeśli powłoka
                      została  uruchomiona  z efektywnym id użytkownika (grupy) różnym od id rzeczywistego a nie
                      podano opcji -p, to podejmowane są opisane wyżej akcje a  efektywny  id  użytkownika  jest
                      ustawiany  na  identyfikator  rzeczywisty.  Jeżeli  przy  uruchamianiu podano opcję -p, to
                      efektywny identyfikator użytkownika nie jest resetowany.  Wyłączenie tej  opcji  powoduje,
                      że  identyfikatory  efektywne  użytkownika  i  grupy  zostaną  ustawione na identyfikatory
                      rzeczywiste.
              -t      Kończy pracę po przeczytaniu i wykonaniu jednego polecenia.
              -u      Podczas  interpretacji  parametrów  traktuje  nieustawione  zmienne  i   parametry   (poza
                      parametrami  specjalnymi "@" i "*") jako błąd.  Jeżeli wykonywana jest próba interpretacji
                      nieustawionej zmiennej, to  powłoka  wypisuje  komunikat  o  błędzie  i,  jeśli  nie  jest
                      interaktywna, kończy pracę z niezerowym kodem.
              -v      Wypisuje wiersze wejściowe powłoki przy ich odczytywaniu.
              -x      Po  interpretacji  każdego  polecenia  prostego,  poleceń for, case i select lub polecenia
                      arytmetycznego for wyświetla zinterpretowaną wartość PS4, po której następuje polecenie  i
                      jego zinterpretowane argumenty lub powiązana lista słów.
              -B      Powłoka wykonuje interpretacją nawiasów (zobacz Interpretacja nawiasów powyżej). Domyślnie
                      włączone.
              -C      Jeśli   włączone,   bash   nie   nadpisuje   istniejącego  pliku  przy  użyciu  operatorów
                      przekierowania >, >& i <>.  Można to ominąć tworząc pliki wyjściowe przy użyciu  operatora
                      przekierowania >| zamiast >.
              -E      Gdy ustawiona, pułapka ERR jest dziedziczona przez funkcje powłoki, uzupełnienia poleceń i
                      polecenia  wykonywane w środowisku podpowłoki. Pułapka ERR normalnie nie jest dziedziczona
                      w takich przypadkach.
              -H      Włącza zastępowanie historii w stylu !.  Opcja ta  jest  domyślnie  włączona  dla  powłoki
                      interaktywnej.
              -P      Jeżeli   jest   ustawiona,  to  powłoka  nie  rozwiązuje  dowiązań  symbolicznych  podczas
                      wykonywania poleceń zmieniających bieżący katalog roboczy,  jak  cd.  Używa  zamiast  tego
                      fizycznej  struktury  katalogów.  Domyślnie,  bash podąża za logicznym łańcuchem katalogów
                      podczas wykonywania poleceń zmieniających bieżący katalog roboczy.
              -T      Gdy ustawiona, pułapki DEBUG i RETURN są dziedziczone przez funkcje powłoki,  uzupełnienia
                      poleceń  i  polecenia  wykonywane  w  środowisku podpowłoki. Pułapki DEBUG i RETURN nie są
                      normalnie dziedziczone w takich przypadkach.
              --      Jeżeli po tej opcji nie występują żadne argumenty, to parametry pozycyjne są  kasowane.  W
                      przeciwnym  razie,  parametry  pozycyjne ustawiane są na argumenty, nawet jeśli niektóre z
                      nich zaczynają się od znaku -.
              -       Sygnalizuje koniec opcji,  powodując  przypisanie  wszystkich  pozostałych  argumentów  do
                      parametrów  pozycyjnych.   Opcje  -x  i  -v  są  wyłączane.   Jeżeli nie ma argumentów, to
                      parametry pozycyjne pozostają bez zmian.

              Opcje są domyślnie wyłączone, chyba że wskazano inaczej.  Użycie + zamiast - spowoduje,  że  opcje
              te  zostaną  wyłączone.   Opcje  mogą  także  zostać  określone  jako argumenty wywołania powłoki.
              Bieżący zestaw opcji można znaleźć w $-.  Zwracanym kodem jest zawsze prawda, chyba  że  napotkano
              nieprawidłową opcję.

       shift [n]
              Parametrom  pozycyjnym  od n+1 ... zmienia nazwy na $1 ..... Parametry reprezentowane przez liczby
              $# w dół do $#-n+1 są usuwane.  n musi być liczbą nieujemną  mniejszą  lub  równą  $#.   Jeżeli  n
              wynosi  0,  parametry  nie są zmieniane.  Jeżeli nie podano n, zakłada się, że wynosi 1.  Jeżeli n
              jest większe od $#, parametry pozycyjne nie są zmieniane.  Kod zakończenia jest  większy  od  zera
              jeżeli n jest większe od $# lub mniejsze od zera; w przeciwnym wypadku 0.

       shopt [-pqsu] [-o] [nazwa_opcji ...]
              Toggle  the  values  of  settings controlling optional shell behavior.  The settings can be either
              those listed below, or, if the -o option is used, those available with the -o option  to  the  set
              builtin  command.   With  no  options,  or  with  the -p option, a list of all settable options is
              displayed, with an indication of whether or not each is set; if optnames are supplied, the  output
              is restricted to those options.  The -p option causes output to be displayed in a form that may be
              reused as input.  Other options have the following meanings:
              -s     Włącz (ustaw) każdą nazwę_opcji.
              -u     Wyłącz (usuń) każdą nazwę_opcji.
              -q     Zaniechaj  zwykłego  wyświetlania (tryb cichy); zwracany kod wskazuje na to czy nazwa_opcji
                     jest ustawiona czy nie ustawiona.  Jeżeli z  -q  podano  wiele  argumentów  nazw_opcji,  to
                     zwracanym  kodem  jest  zero, gdy wszystkie nazwy_opcji są włączone; w przeciwnym razie kod
                     jest niezerowy.
              -o     Ogranicza  wartości  nazwy_opcji  do  wartości  zdefiniowanych  dla  opcji  -o  wbudowanego
                     polecenia set.

              Jeżeli  użyto  albo  -s albo -u bez argumentów nazw_opcji, shopt pokazuje jedynie te opcji, które,
              odpowiednio, są ustawione bądź nieustawione. Jeżeli nie wskazano inaczej, opcje shopt są domyślnie
              wyłączone (nie ustawione).

              Przy listowaniu opcji zwracany jest kod zerowy jeśli wszystkie nazwy_opcji są włączone,  niezerowy
              w  przeciwnym  wypadku.  Przy  ustawianiu  lub  kasowaniu opcji zwracany jest zerowy kod, chyba że
              nazwa_opcji nie jest poprawną opcją powłoki.

              Lista opcji shopt obejmuje:

              assoc_expand_once
                      If set, the shell suppresses multiple evaluation of associative  array  subscripts  during
                      arithmetic  expression  evaluation,  while  executing  builtins  that can perform variable
                      assignments, and while executing builtins that perform array dereferencing.
              autocd  Jeśli jest ustawiona, nazwa polecenia będąca nazwą katalogu jest  wykonywana  identycznie,
                      jak  gdyby  była  argumentem  polecenia  cd.  Opcja  ta  jest  używana  tylko  w powłokach
                      interaktywnych.
              cdable_vars
                      Jeśli jest ustawiona, to nie będący katalogiem argument wbudowanego polecenia  cd  uważany
                      jest za nazwę zmiennej; wartością tej zmiennej jest katalog, na który ma nastąpić zmiana.
              cdspell Jeśli jest ustawiona, to pomniejsze błędy w pisowni składowej katalogu w poleceniu cd będą
                      poprawiane.    Sprawdzenie  takich  błędów  obejmuje  znaki  zamienione  miejscami,  znaki
                      pominięte i pojedyncze zbędne znaki. Jeżeli znaleziono poprawkę, wypisywana jest  poprawna
                      nazwa  pliku  a  polecenie  kontynuuje działanie. Opcja ta jest wykorzystywana tylko przez
                      powłoki interaktywne.
              checkhash
                      Jeśli jest ustawiona, bash sprawdza przed próbą wykonania polecenia znalezionego w tablicy
                      mieszającej, czy polecenie to istnieje. Jeżeli już nie istnieje, to wykonywane jest zwykłe
                      przeszukiwanie ścieżki.
              checkjobs
                      Jeśli jest ustawiona, bash wypisuje status każdego zatrzymanego  i  działającego  zadania,
                      przed  wyjściem  z  powłoki  interaktywnej.  Jeśli  jakieś  zadanie  działa,  powoduje  to
                      odroczenia wyjścia do momentu,  gdy  zostanie  przeprowadzona  druga  próba  wyjścia,  bez
                      uruchamiania  dodatkowych poleceń pomiędzy próbami (patrz KONTROLA ZADAŃ powyżej). Powłoka
                      zawsze wstrzymuje wychodzenie, gdy jakiekolwiek zadanie jest zatrzymane.
              checkwinsize
                      If set, bash checks the window size after each  external  (non-builtin)  command  and,  if
                      necessary, updates the values of LINES and COLUMNS.  This option is enabled by default.
              cmdhist If  set,  bash  attempts  to save all lines of a multiple-line command in the same history
                      entry.  This allows easy re-editing of multi-line commands.  This  option  is  enabled  by
                      default,  but  only  has an effect if command history is enabled, as described above under
                      HISTORY.
              compat31
              compat32
              compat40
              compat41
              compat42
              compat43
              compat44
                      These control aspects of the shell's compatibility  mode  (see  SHELL  COMPATIBILITY  MODE
                      below).

              complete_fullquote
                      Gdy  ustawiona,  bash  cytuje  wszystkie  metaznaki powłoki w nazwach plików i katalogów w
                      trakcie wykonywania uzupełniania. Gdy nieustawiona, bash usuwa metaznaki  takie  jak  znak
                      dolara  z  zestawu  cytowanych  znaków  w  uzupełnianych  nazwach plików, gdy te metaznaki
                      pojawiają się w odniesieniach do zmiennych powłoki, w słowach do uzupełnienia. Oznacza to,
                      że znaki dolara w nazwach zmiennych uzupełnianych do katalogów nie będą  cytowane,  jednak
                      znaki  dolara  pojawiające się w nazwach plików w ogóle nie będą cytowane. Jest to aktywne
                      tylko wówczas, gdy bash używa odwrotnego ukośnika do cytowania uzupełnianych nazw  plików.
                      Zmienna  ta  jest  domyslnie  ustawiana, co jest domyślnym zachowaniem basha w wersjach do
                      4.2.

              direxpand
                      Gdy  ustawiona,  bash  zastępuje   nazwy   katalogów   wynikami   rozwijania   słów   przy
                      przeprowadzaniu  uzupełnienia  nazw  plików.  W ten sposób zmieniana jest zawartość bufora
                      edycji readline. Jeśli nie jest ustawiona, bash stara się  zachować  treść  wpisaną  przez
                      użytkownika.

              dirspell
                      Jeżeli  jest  ustawiona,  bash  stara  się  poprawić  pomyłki  w nazwach katalogów podczas
                      uzupełniania słów, jeśli nazwa katalogu wprowadzonego pierwotnie, nie istnieje.

              dotglob If set, bash includes filenames beginning with a `.' in the results of pathname expansion.
                      The filenames “.” and “..” must always be matched explicitly, even if dotglob is set.

              execfail
                      Jeżeli jest ustawione, to powłoka nie-interaktywna nie zakończy pracy  nie  mogąc  wykonać
                      pliku  określonego  jako  argument  wbudowanego  polecenia exec.  Powłoka interaktywna nie
                      kończy pracy, jeśli exec zawiedzie.

              expand_aliases
                      Jeżeli jest ustawiona, aliasy są interpretowane jak opisano powyżej w  ALIASY.   Opcja  ta
                      jest włączona domyślnie dla powłok interaktywnych.

              extdebug
                      If  set  at  shell invocation, or in a shell startup file, arrange to execute the debugger
                      profile before the shell starts,  identical  to  the  --debugger  option.   If  set  after
                      invocation, behavior intended for use by debuggers is enabled:

                      1.     Opcja  -F  wbudowanego  polecenia  declare wyświetla nazwę pliku źródłowego i numer
                             wiersza odpowiadający każdej nazwie funkcji podanej jako argument.

                      2.     Jeśli polecenie uruchomione przez pułapkę DEBUG zwraca wartość  niezerową,  kolejne
                             polecenie jest pomijane i nie jest wykonywane.

                      3.     Jeśli  polecenie  uruchamiane  przez  pułapkę  DEBUG  zwróci  wartość  2, a powłoka
                             wykonywana  w  podprogramie  (funkcja  powłoki  lub   skrypt   powłoki   wykonywany
                             wbudowanymi . lub source), to symulowane jest wywołanie do return.

                      4.     BASH_ARGC  i  BASH_ARGV  są  aktualizowane zgodnie z opisem w opisie tych zmiennych
                             powyżej.

                      5.     Włączone jest śledzenie funkcji: podstawianie poleceń, funkcje powłoki i podpowłoki
                             przywołane za pomocą ( polecenie ) dziedziczą pułapki DEBUG i RETURN.

                      6.     Włączone jest śledzenie błędów: podstawianie poleceń, funkcje powłoki i  podpowłoki
                             przywołane za pomocą ( polecenie ) dziedziczą pułapkę ERR.

              extglob Jeśli jest włączona, włączane są rozszerzone funkcje dopasowywania wzorców opisane powyżej
                      w Rozwijanie nazw plików.

              extquote
                      Jeżeli  jest  włączona,  cytowania  $'łańcuch'  and  $"łańcuch" są przeprowadzane wewnątrz
                      interpretacji ${parametr} ujętych w podwójne cudzysłowy. Opcja jest domyślnie włączona.

              failglob
                      Jeśli jest włączona, wzorce do których nie dopasowano nazw plików podczas rozwinięcia nazw
                      plików, dają w wyniku błąd rozwinięcia (interpretacji).

              force_fignore
                      Jeśli jest ustawiona, przyrostki określone zmienną powłoki  FIGNORE  powodują  ignorowanie
                      słów  podczas  przeprowadzania  uzupełniania  słów nawet, gdy ignorowane słowa są jedynymi
                      dostępnymi uzupełnieniami. Proszę  zapoznać  się  z  ZMIENNE  POWŁOKI,  aby  uzyskać  opis
                      FIGNORE. Opcja jest domyślnie włączona.

              globasciiranges
                      Jeśli jest ustawiona, wyrażenia zakresu użyte we wzorcu dopasowującego wyrażenia nawiasowe
                      (zob.   Dopasowanie  wzorca  powyżej)  zachowują  się  jak  w  tradycyjnym  locale  C przy
                      przeprowadzaniu porównań. Znaczy to, że sekwencja sortowania  bieżącego  locale  nie  jest
                      brana  pod  uwagę,  więc  b  nie jest sortowane między A i B, a wielkie i małe znaki ASCII
                      są sortowane razem.

              globstar
                      Gdy jest ustawiona, wzorzec ** używany w kontekście  rozwijania  nazw  plików,  dopasowuje
                      wszystkie  pliki  i zero lub więcej katalogów i podkatalogów. Jeśli po wzorcu występuje /,
                      to dopasowywane są jedynie katalogi i podkatalogi.

              gnu_errfmt
                      Jeżeli jest ustawiona, komunikaty błędów powłoki są  wypisywane  w  standardowym  formacie
                      błędów GNU.

              histappend
                      Jeżeli  jest  ustawiona, to do pliku o nazwie wskazanej zmienną HISTFILE podczas kończenia
                      pracy przez powłokę dodawana jest lista historii, zamiast nadpisywania tego pliku listą.

              histreedit
                      Jeżeli jest ustawione, a używane jest readline, to użytkownik ma możliwość ponownej edycji
                      nieudanego podstawienia historii historii.

              histverify
                      Jeżeli jest ustawione, a używane jest readline, to wyniki  podstawiania  historii  nie  są
                      natychmiast przesyłane do analizatora powłoki. Zamiast tego, wiersz wynikowy ładowany jest
                      do bufora edycyjnego readline, pozwalając na dalsze zmiany.

              hostcomplete
                      Jeżeli  jest ustawione, a używane jest readline, bash będzie usiłować wykonać uzupełnianie
                      nazwy hosta podczas uzupełniania słowa zawierającego @  (zobacz  Uzupełnianie  w  READLINE
                      powyżej).  Domyślnie włączone.

              huponexit
                      Jeżeli  jest  ustawione,  to bash wyśle SIGHUP do wszystkich zadań podczas kończenia pracy
                      interaktywnej powłoki zgłoszeniowej.

              inherit_errexit
                      Jeśli jest ustawione, uzupełnianie  poleceń  dziedziczy  wartość  opcji  errexit,  zamiast
                      kasować ją w środowisku podpowłoki. Opcja ta jest włączana jeśli włączony jest tryb posix.

              interactive_comments
                      Jeśli  jest  włączone, pozwala by słowo rozpoczynające się od # powodowało pominięcie tego
                      słowa i wszystkich pozostałych znaków wiersza  w  powłoce  interaktywnej  (zobacz  powyżej
                      KOMENTARZE). Opcja domyślnie włączona.

              lastpipe
                      Jeśli  jest  ustawiona,  a  kontrola  zadań  nie  jest aktywna, powłoka uruchamia ostatnie
                      polecenie potoku, który nie jest wykonywany w tle, w bieżącym środowisku powłoki.

              lithist Jeśli  jest  ustawione,  a  włączona  jest  opcja  cmdhist,  to  polecenia  wielowierszowe
                      zachowywane są w historii w miarę możliwości z osadzonymi znakami nowej linii zamiast przy
                      użyciu średników jako separatorów.

              localvar_inherit
                      If  set,  local  variables inherit the value and attributes of a variable of the same name
                      that exists at a previous scope before any new value is assigned.  The  nameref  attribute
                      is not inherited.

              localvar_unset
                      If  set,  calling  unset  on  local  variables  in  previous function scopes marks them so
                      subsequent lookups find them unset until that function returns. This is identical  to  the
                      behavior of unsetting local variables at the current function scope.

              login_shell
                      Powłoka  ustawia  tę  opcję jeśli zostanie uruchomiona jako zgłoszeniowa (zobacz WYWOŁANIE
                      powyżej).  Ta wartość nie może być zmieniona.

              mailwarn
                      Jeżeli jest ustawione, zaś do pliku, w  którym  sprawdza  pocztę  bash  sięgano  od  czasu
                      ostatniego  sprawdzania,  to  zostanie  wyświetlony komunikat ,,The mail in plikpoczty has
                      been read” (Poczta w plikpoczty została przeczytana).

              no_empty_cmd_completion
                      Jeśli jest ustawione, i stosowane jest readline, to bash nie będzie usiłował szukać w PATH
                      możliwych uzupełnień, gdy próba uzupełniania wystąpi w pustym wierszu.

              nocaseglob
                      Jeśli zostało ustawione, to bash przy rozwijaniu nazw plików dopasowuje je  nie  zwracając
                      uwagi na wielkość liter (zobacz Rozwijanie nazw plików powyżej).

              nocasematch
                      Gdy  jest  ustawiona, bash dopasowuje wzorce ignorując wielkość liter, podczas wykonywania
                      dopasowania, w czasie wykonywania  poleceń  warunkowych  case  lub  [[,  przy  wykonywaniu
                      interpretacji  zastępowania  słów wzorców lub podczas filtrowania możliwych dopełnień jako
                      części programowalnych dopełnień.

              nullglob
                      Jeśli jest ustawione, to, bash pozwala by wzorce nie dopasowujące żadnych  plików  (zobacz
                      Rozwijanie nazw plików powyżej)  rozwijały się w łańcuch pusty, zamiast na same siebie.

              progcomp
                      Jeżeli  jest ustawione, to włączone są usługi programowalnego uzupełniania (zobacz powyżej
                      Programowalne uzupełnianie). Domyślnie włączone.

              progcomp_alias
                      If set, and programmable completion is enabled, bash treats a command  name  that  doesn't
                      have any completions as a possible alias and attempts alias expansion. If it has an alias,
                      bash  attempts  programmable completion using the command word resulting from the expanded
                      alias.

              promptvars
                      Jeżeli  jest  ustawione,  to  łańcuchy  zachęty  podlegają   interpretacji   zmiennych   i
                      podstawianiu parametrów po interpretacji zachęty opisanej w ZACHĘTA powyżej. Opcja ta jest
                      domyślnie włączona.

              restricted_shell
                      Powłoka  ustawia  tę  opcję  jeśli  została uruchomiona w trybie okrojonym (zobacz POWŁOKA
                      OKROJONA poniżej).  Wartość ta nie może być zmieniona.  Nie jest  ona  resetowana  podczas
                      odczytu plików startowych, pozwalając im na odkrycie czy powłoka jest okrojona czy nie.

              shift_verbose
                      Jeżeli  jest  ustawiona,  to  wbudowane  shift  wypisuje  komunikat  o  błędzie gdy liczba
                      przesunięć (przez shift) przekracza liczbę parametrów pozycyjnych.

              sourcepath
                      Jeśli jest ustawiona, to polecenie wbudowane source (.) posługuje się  wartością  PATH  do
                      znalezienia katalogu zawierającego plik podany jako argument.  Opcja domyślnie włączona.

              xpg_echo
                      Jeżeli   jest  ustawiona,  to  dla  wbudowanego  polecenia  echo  włączane  jest  domyślne
                      interpretowanie sekwencji specjalnych z odwrotnym ukośnikiem.

       suspend [-f]
              Zawiesza wykonywanie tej powłoki do otrzymania przez nią sygnału SIGCONT.  Opcja -f mówi,  by  nie
              narzekać, jeśli użyto suspend w powłoce zgłoszeniowej; po prostu zawiesić mimo to. Kodem zwracanym
              jest  0,  chyba  że  powłoka  jest  powłoką  zgłoszeniową  i nie podano opcji -f, lub gdy nie jest
              włączona kontrola zadań.

       test wyraż
       [ wyraż ]
              Return a status of 0 (true) or 1 (false) depending on the evaluation of the conditional expression
              expr.  Each operator and operand must be a separate argument.  Expressions  are  composed  of  the
              primaries  described  above  under CONDITIONAL EXPRESSIONS.  test does not accept any options, nor
              does it accept and ignore an argument of -- as signifying the end of options.

              Wyrażenia mogą być łączone przy użyciu poniższych operatorów,  podanych  w  kolejności  malejącego
              priorytetu.  Ich interpretacja zależy od liczby argumentów; patrz niżej. Priorytet operatorów jest
              używany gdy występuje pięć argumentów lub więcej.
              ! wyraż
                     Prawda jeśli wyraż jest fałszem.
              ( wyraż )
                     Zwraca wartość wyraż.  Może być stosowane do obejścia zwykłej kolejności operatorów.
              wyraż1 -a wyraż2
                     Prawda jeśli oba: wyraż1 i wyraż2 są prawdziwe.
              wyraż1 -o wyraż2
                     Prawda jeśli wyraż1 lub wyraż2 jest prawdziwe.

              test i [ interpretują  wyrażenia  warunkowe  posługując  się  zestawem  reguł  opartych  o  liczbę
              argumentów.

              0 argumentów
                     Wyrażenie jest fałszywe.
              1 argument
                     Wyrażenie jest prawdziwe wtedy i tylko wtedy gdy argument nie jest pusty (null).
              2 argumenty
                     Jeśli  pierwszym  argumentem  jest  !,  to wyrażenie jest prawdziwe wtedy i tylko wtedy gdy
                     drugi argument jest  pusty.  Jeśli  pierwszy  argument  jest  jednym  z  jednoargumentowych
                     operatorów  warunkowych podanych powyżej w WYRAŻENIA WARUNKOWE, to wyrażenie jest prawdziwe
                     jeżeli test jednoargumentowy jest prawdziwy.  Jeżeli pierwszy argument nie  jest  poprawnym
                     jednoargumentowym operatorem warunkowym, to wyrażenie ma wartość fałsz.
              3 argumenty
                     Następujące  warunki są stosowane w wypisanej kolejności. Jeżeli drugi argument jest jednym
                     z dwuargumentowych operatorów warunkowych podanych powyżej w WYRAŻENIA WARUNKOWE, to  wynik
                     wyrażenia  jest  wynikiem  dwuargumentowego  testu  z  zastosowaniem pierwszego i trzeciego
                     argumentu jako operandów. Operatory -a i -o są uważane za dwuargumentowe,  jeśli  występują
                     trzy  argumenty.  Jeśli  pierwszym  argumentem  jest  !,  to  wartość stanowi negację testu
                     dwuargumentowego przy użyciu drugiego i trzeciego argumentu.   Jeśli  pierwszym  argumentem
                     jest  dokładnie  ( a trzecim argumentem dokładnie ), to wynik jest jednoargumentowym testem
                     drugiego argumentu.  W pozostałych przypadkach wyrażenie jest fałszywe.
              4 argumenty
                     Jeśli pierwszym argumentem jest  !,  to  wynik  jest  negacją  trójargumentowego  wyrażenia
                     złożonego  z  pozostałych  argumentów.   W  przeciwnym  wypadku,  wyrażenie jest poddawanie
                     analizie składni i interpretowane zgodnie z priorytetami przy zastosowaniu  reguł  podanych
                     powyżej.
              5 lub więcej argumentów
                     Wyrażenie  jest  poddawanie  analizie  składni i interpretowane zgodnie z priorytetami przy
                     zastosowaniu reguł podanych powyżej.

              Gdy operatory < i > są używane z test  lub  [,  sortują  zgodnie  z  porządkiem  leksykograficznym
              używając kolejności ASCII.

       times  Wypisuje sumaryczne czasy użytkownika i systemu dla powłoki i procesów z niej uruchomionych. Kodem
              zwracanym jest 0.

       trap [-lp] [argument] [sigspec ...]
              Polecenie  argument ma zostać odczytane i wykonane, gdy powłoka otrzyma sygnał(y)  sigspec.  Jeśli
              nie występuje argument (i występuje pojedynczy sigspec) lub jest to -, to wszystkie podane sygnały
              resetowane są do swych wartości pierwotnych (wartości,  jakie  miały  przy  wejściu  do  powłoki).
              Jeżeli  argument  jest  łańcuchem  pustym, to sygnał określony przez każde sigspec jest ignorowany
              przez powłokę i polecenia, jakie  ona  wywołuje.   Jeżeli  nie  wystąpił  argument  a  podano  -p,
              wyświetlane  są polecenia związane z przechwyceniem każdego z sygnałów sigspec.  Jeżeli nie podano
              żadnych argumentów lub jeśli podano tylko -p, to trap wypisuje listę poleceń związanych z każdym z
              numerów sygnałów.  Każde -l powoduje wypisanie przez powłokę listy nazw sygnałów i odpowiadających
              im nazw. Każdy sigspec jest albo nazwą sygnału zdefiniowaną w  <signal.h>  albo  numerem  sygnału.
              Wielkość liter nazw sygnałów nie ma znaczenia, a przedrostek SIG jest opcjonalny.

              Jeżeli  sigspec jest sygnałem EXIT (0), to polecenie argument wykonywane jest przy kończeniu pracy
              przez powłokę. Jeżeli sigspec jest równe DEBUG, to polecenie argument wykonywane  jest  po  każdym
              poleceniu  prostym,  poleceniach  for,  case i select, każdym poleceniem arytmetycznym for i przed
              wykonaniem pierwszego polecenia w funkcji  powłoki  (zobacz  GRAMATYKA  POWŁOKI  powyżej).  Proszę
              zapoznać  się z opisem opcji extdebug do wbudowanego shopt, aby dowiedzieć się więcej na temat jej
              wpływu na pułapkę DEBUG. Jeśli sigspec to RETURN, to polecenie argument  jest  wykonywane  zawsze,
              gdy funkcja powłoki lub skrypt wykonywany wbudowanymi . lub source kończą swe wykonanie.

              Jeśli  sigspec  jest  ERR,  wówczas  polecenie argument wykonywane gdy potok (mogący składać się z
              jednego polecenia prostego), lista,  lub  polecenie  złożone  zwróci  niezerowy  kod  zakończenia.
              Pułapka  zastawiona  na ERR nie jest wykonywana gdy polecenie, które zakończyło się niepowodzeniem
              jest występuje bezpośrednio po słowach kluczowych while lub until, jest częścią  testu  instrukcji
              if,  częścią poleceń wykonywanych w listach && lub || z wyjątkiem polecenia za ostatnim && lub ||,
              dowolnym poleceniem w potoku z wyjątkiem ostatniego lub jeśli wartość zwracana przez to  polecenie
              jest wstawiana za pomocą !. Identyczne warunki są przestrzegane przez opcję errexit.

              Sygnały  ignorowane przy wejściu do powłoki nie mogą być przechwycone ani zresetowane.  W procesie
              potomnym,  podczas  jego  tworzenia,  sygnały  przechwycone  resetowane  są  do   swych   wartości
              pierwotnych.   Zwracanym  kodem  jest  fałsz  jeśli  którykolwiek  z sigspec jest nieprawidłowy; w
              przeciwnym razie trap zwraca true.

       type [-aftpP] nazwa [nazwa ...]
              Bez opcji wskazuje, jak powinna być interpretowana każda z nazw, jeśli zostanie użyta  jako  nazwa
              polecenia.   Jeżeli  użyto  opcji  -t,  to  type  wypisuje łańcuch będący jednym z alias, keyword,
              function, builtin lub file, jeśli nazwa jest odpowiednio  aliasem,  zastrzeżonym  słowem  powłoki,
              funkcją,  poleceniem  wbudowanym  lub  plikiem  dyskowym.  Jeśli nie znaleziono nazwy, to nie jest
              wypisywane nic i jako kod zakończenia zwracany jest fałsz.  Jeśli posłużono się opcją -p  to  type
              zwraca albo nazwę pliku dyskowego, który zostałby wykonany jeśli nazwa zostałaby podana jako nazwa
              polecenia,  albo  nic  jeśli  ``type  -t  name''  nie  zwróciłoby  file.  Opcja -P wymusza na PATH
              wyszukiwanie każdego name, nawet jeśli ``type -t  name''  nie  zwróciłoby  file.  Jeśli  polecenie
              zostało  zapamiętane  poleceniem  hash, to -p i -P wypisuje jego wartość, który niekoniecznie jest
              plikiem pojawiającym się jako pierwszy w PATH. Jeśli użyto opcji -a, to  type  wypisuje  wszystkie
              miejsca  zawierające  plik  wykonywalny o nazwie nazwa. Aliasy i funkcje są uwzględniane wyłącznie
              jeśli nie podano również opcji -p. Tablica zapamiętanym poleceń nie jest sprawdzana,  jeśli  użyto
              -a.  Opcja  -f  przesłania funkcję wyszukiwania powłoki jak wbudowanym command. type zwraca prawdę
              jeśli odnaleziono wszystkie argumenty i fałsz, gdy któregoś z nich nie odnaleziono.

       ulimit [-HS] -a
       ulimit [-HS] [-bcdefiklmnpqrstuvxPRT [limit]]
              Provides control over the resources available to the shell and to  processes  started  by  it,  on
              systems that allow such control.  The -H and -S options specify that the hard or soft limit is set
              for  the  given  resource.   A hard limit cannot be increased by a non-root user once it is set; a
              soft limit may be increased up to the value of the hard limit.  If neither -H nor -S is specified,
              both the soft and hard limits are set.  The value of limit can be a number in the  unit  specified
              for  the  resource  or  one  of  the  special values hard, soft, or unlimited, which stand for the
              current hard limit, the current soft limit, and no limit, respectively.  If limit is omitted,  the
              current  value  of the soft limit of the resource is printed, unless the -H option is given.  When
              more than one resource is specified, the limit name and unit, if appropriate, are  printed  before
              the value.  Other options are interpreted as follows:
              -a     All current limits are reported; no limits are set
              -b     Maksymalny rozmiar bufora gniazda
              -c     Maksymalny rozmiar tworzonych plików core
              -d     Maksymalny rozmiar segmentu danych procesu
              -e     Maksymalny priorytet planisty ("nice")
              -f     Maksymalny rozmiar plików zapisywanych przez powłokę i jej potomków
              -i     Maksymalna liczba oczekujących sygnałów
              -k     Maksymalna liczba kqueue które można przypisać
              -l     Maksymalny rozmiar, jaki może zostać zablokowany w pamięci
              -m     Maksymalny rozmiar części rezydentnej (wiele systemów nie przestrzega tego limitu)
              -n     Maksymalna   liczba  otwartych  deskryptorów  pliku  (większość  systemów  nie  pozwala  na
                     ustawianie tej wartości)
              -p     Rozmiar potoku w blokach 512-bajtowych (może nie być ustawione)
              -q     Maksymalny rozmiar kolejek komunikatów POSIX, w bajtach
              -r     Maksymalny priorytet rzeczywisty planisty
              -s     Maksymalny rozmiar stosu
              -t     Maksymalny czas CPU w sekundach
              -u     Maksymalna liczba procesów dostępnych dla pojedynczego użytkownika
              -v     Maksymalna wielkość pamięci wirtualnej dostępna dla powłoki i, w niektórych systemach,  dla
                     jej potomków.
              -x     Maksymalna liczba plików blokad
              -P     Maksymalna liczba pseudoterminali
              -R     The maximum time a real-time process can run before blocking, in microseconds
              -T     Maksymalna liczba wątków

              If  limit  is  given,  and  the  -a  option  is  not used, limit is the new value of the specified
              resource.  If no option is given, then -f is assumed.  Values are in 1024-byte increments,  except
              for  -t,  which  is  in  seconds;  -R, which is in microseconds; -p, which is in units of 512-byte
              blocks; -P, -T, -b, -k, -n, and -u, which are unscaled values; and, when in posix mode, -c and -f,
              which are in 512-byte increments.  The return status is 0 unless an invalid option or argument  is
              supplied, or an error occurs while setting a new limit.

       umask [-p] [-S] [tryb]
              Maska  praw  dostępu  dla plików tworzonych przez użytkownika ustawiana jest na tryb.  Jeżeli tryb
              rozpoczyna  się  od  cyfry,  jest  interpretowany  jako  liczba  ósemkowa;  w   przeciwnym   razie
              interpretowany  jest  jako  maska  w trybie symbolicznym, podobnie jak akceptowane przez chmod(1).
              Jeżeli pominięto tryb wypisywana jest  aktualna  wartość  maski.   Opcja  -S  powoduje,  że  maska
              zostanie  wypisana  w  postaci  symbolicznej;  domyślne  wyjście  jest w postaci liczby ósemkowej.
              Jeżeli podano opcję -p  i  pominięto  tryb,  to  wyjście  ma  postać,  która  może  być  powtórnie
              wykorzystana  jako  wejście.  Kodem zwracanym jest 0 jeśli pomyślnie zmieniono tryb lub nie podano
              argumentu tryb, zaś fałsz w pozostałych sytuacjach.

       unalias [-a] [nazwa ...]
              Usuwa każdą z nazw z listy zdefiniowanych aliasów. Jeżeli  podano  -a,  to  usuwane  są  definicje
              wszystkich  aliasów.  Zwracanym  kodem  jest  prawda, chyba że podana nazwa nie jest zdefiniowanym
              aliasem.

       unset [-fv] [-n] [nazwa ...]
              For each name, remove the corresponding variable or function.  If the -v  option  is  given,  each
              name  refers  to  a  shell variable, and that variable is removed.  Read-only variables may not be
              unset.  If -f is specified, each name refers to a shell function, and the function  definition  is
              removed.   If  the  -n option is supplied, and name is a variable with the nameref attribute, name
              will be unset rather than the variable it references.  -n has  no  effect  if  the  -f  option  is
              supplied.   If no options are supplied, each name refers to a variable; if there is no variable by
              that name, a function with that name, if any, is  unset.   Each  unset  variable  or  function  is
              removed  from  the environment passed to subsequent commands.  If any of BASH_ALIASES, BASH_ARGV0,
              BASH_CMDS,  BASH_COMMAND,  BASH_SUBSHELL,  BASHPID,  COMP_WORDBREAKS,   DIRSTACK,   EPOCHREALTIME,
              EPOCHSECONDS,  FUNCNAME, GROUPS, HISTCMD, LINENO, RANDOM, SECONDS, or SRANDOM are unset, they lose
              their special properties, even if they are subsequently reset.  The exit status is true  unless  a
              name is readonly.

       wait [-fn] [-p varname] [id ...]
              Wait for each specified child process and return its termination status.  Each id may be a process
              ID or a job specification; if a job spec is given, all processes in that job's pipeline are waited
              for.  If id is not given, wait waits for all running background jobs and the last-executed process
              substitution,  if  its  process  id  is  the same as $!, and the return status is zero.  If the -n
              option is supplied, wait waits for a single job from the list of ids or, if no ids  are  supplied,
              any job, to complete and returns its exit status.  If none of the supplied arguments is a child of
              the  shell,  or  if no arguments are supplied and the shell has no unwaited-for children, the exit
              status is 127.  If the -p option is supplied, the process or job identifier of the job  for  which
              the exit status is returned is assigned to the variable varname named by the option argument.  The
              variable  will  be unset initially, before any assignment.  This is useful only when the -n option
              is supplied.  Supplying the -f option, when job control is enabled, forces wait to wait for id  to
              terminate  before  returning  its  status,  instead  of  returning  when it changes status.  If id
              specifies a non-existent process or job, the return status is 127.  Otherwise, the  return  status
              is the exit status of the last process or job waited for.

SHELL COMPATIBILITY MODE

       Bash-4.0  introduced  the  concept of a `shell compatibility level', specified as a set of options to the
       shopt  builtin  compat31,  compat32,  compat40,  compat41,  and  so  on).   There  is  only  one  current
       compatibility  level  -- each option is mutually exclusive.  The compatibility level is intended to allow
       users to select behavior from previous versions that is  incompatible  with  newer  versions  while  they
       migrate scripts to use current features and behavior. It's intended to be a temporary solution.

       This  section does not mention behavior that is standard for a particular version (e.g., setting compat32
       means that quoting the rhs of the regexp matching operator quotes special regexp characters in the  word,
       which is default behavior in bash-3.2 and above).

       If  a  user  enables,  say,  compat32, it may affect the behavior of other compatibility levels up to and
       including the current compatibility level.  The idea is that each compatibility level  controls  behavior
       that  changed  in that version of bash, but that behavior may have been present in earlier versions.  For
       instance, the change to use locale-based comparisons with the [[ command came in  bash-4.1,  and  earlier
       versions  used ASCII-based comparisons, so enabling compat32 will enable ASCII-based comparisons as well.
       That granularity may not be sufficient for all uses, and as a result users  should  employ  compatibility
       levels carefully.  Read the documentation for a particular feature to find out the current behavior.

       Bash-4.3  introduced  a  new shell variable: BASH_COMPAT.  The value assigned to this variable (a decimal
       version number like 4.2, or an integer corresponding to the compatNN  option,  like  42)  determines  the
       compatibility level.

       Starting  with  bash-4.4, Bash has begun deprecating older compatibility levels.  Eventually, the options
       will be removed in favor of BASH_COMPAT.

       Bash-5.0 is the final version for which there will  be  an  individual  shopt  option  for  the  previous
       version. Users should use BASH_COMPAT on bash-5.0 and later versions.

       The  following  table describes the behavior changes controlled by each compatibility level setting.  The
       compatNN tag is used as shorthand for setting the compatibility level to NN using one  of  the  following
       mechanisms.   For  versions prior to bash-5.0, the compatibility level may be set using the corresponding
       compatNN shopt option.  For bash-4.3 and later versions, the BASH_COMPAT variable is preferred, and it is
       required for bash-5.1 and later versions.

       compat31
              •      quoting the rhs of the [[ command's regexp matching operator (=~)  has no special effect

       compat32
              •      interrupting a command list such as "a ; b ; c" causes the execution of the next command in
                     the list (in bash-4.0 and later versions, the shell acts as if it received  the  interrupt,
                     so interrupting one command in a list aborts the execution of the entire list)

       compat40
              •      the  <  and > operators to the [[ command do not consider the current locale when comparing
                     strings; they use ASCII ordering.  Bash versions prior to bash-4.1 use ASCII collation  and
                     strcmp(3); bash-4.1 and later use the current locale's collation sequence and strcoll(3).

       compat41
              •      in  posix  mode, time may be followed by options and still be recognized as a reserved word
                     (this is POSIX interpretation 267)
              •      in posix mode, the parser requires that an even number of single quotes occur in  the  word
                     portion  of  a  double-quoted  parameter  expansion  and  treats  them  specially,  so that
                     characters within the single quotes are considered quoted  (this  is  POSIX  interpretation
                     221)

       compat42
              •      the  replacement  string  in  double-quoted  pattern  substitution  does  not undergo quote
                     removal, as it does in versions after bash-4.2
              •      in posix mode, single quotes are considered special when expanding the word  portion  of  a
                     double-quoted parameter expansion and can be used to quote a closing brace or other special
                     character  (this is part of POSIX interpretation 221); in later versions, single quotes are
                     not special within double-quoted word expansions

       compat43
              •      the shell does not print a warning message if an attempt is made to use a  quoted  compound
                     assignment  as  an  argument  to declare (declare -a foo='(1 2)'). Later versions warn that
                     this usage is deprecated
              •      word expansion errors are considered non-fatal errors that cause  the  current  command  to
                     fail,  even in posix mode (the default behavior is to make them fatal errors that cause the
                     shell to exit)
              •      when executing a shell function, the loop state (while/until/etc.)  is not reset, so  break
                     or  continue in that function will break or continue loops in the calling context. Bash-4.4
                     and later reset the loop state to prevent this

       compat44
              •      the shell sets up the values used by BASH_ARGV and BASH_ARGC so  they  can  expand  to  the
                     shell's positional parameters even if extended debugging mode is not enabled
              •      a  subshell  inherits  loops  from  its parent context, so break or continue will cause the
                     subshell to exit.  Bash-5.0 and later reset the loop state to prevent the exit
              •      variable assignments preceding builtins  like  export  and  readonly  that  set  attributes
                     continue  to  affect  variables  with  the same name in the calling environment even if the
                     shell is not in posix mode

       compat50
              •      Bash-5.1 changed the way $RANDOM is generated to introduce slightly more randomness. If the
                     shell compatibility level is set to 50 or lower, it reverts to the method from bash-5.0 and
                     previous versions, so seeding the random number generator by assigning a  value  to  RANDOM
                     will produce the same sequence as in bash-5.0
              •      If  the  command  hash  table  is  empty,  bash  versions  prior  to  bash-5.1  printed  an
                     informational message to that effect, even when producing output  that  can  be  reused  as
                     input. Bash-5.1 suppresses that message when the -l option is supplied.

POWŁOKA OKROJONA

       Jeśli bash uruchomiony jest pod nazwą rbash, lub przy jego wywołaniu posłużono się opcją -r, to staje się
       powłoką okrojoną (restricted).  Powłoka okrojona służy do ustawienia środowiska lepiej kontrolowanego niż
       powłoka  standardowa.  Zachowuje  się  ona  identycznie  jak  bash  z  wyjątkiem tego, że poniższe nie są
       dozwolone lub nie są wykonywane:

       •      zmiana katalogów przy pomocy cd

       •      ustawianie lub kasowanie wartości SHELL, PATH, HISTFILE, ENV lub BASH_ENV

       •      podawanie nazw poleceń zawierających /

       •      podawanie nazw plików zawierających / jako argumentu wbudowanego polecenia . (kropka).

       •      specifying a filename containing a slash as an argument to the history builtin command

       •      podawanie nazwy pliku zawierającej ukośnik jako argument do opcji -p wbudowanego polecenia hash.

       •      importowanie definicji funkcji ze środowiska powłoki przy uruchamianiu

       •      analiza wartości SHELLOPTS ze środowiska powłoki przy uruchamianiu

       •      przekierowywanie wyjścia przy pomocy operatorów >, >|, <>, >&, &> i >>

       •      posługiwanie się wbudowanym poleceniem exec w celu zastąpienia powłoki innym poleceniem

       •      dodawanie lub usuwanie poleceń przy pomocy opcji -f i -d wbudowanego polecenia enable

       •      używanie wbudowanego polecenia enable do włączania wyłączonych wbudowanych poleceń powłoki

       •      podawanie opcji -p wbudowanego polecenia command

       •      wyłączanie trybu okrojonego za pomocą set +r lub set +o restricted.

       Powyższe ograniczenia wymuszane są po przeczytaniu plików uruchomieniowych.

       When a command that is found to be a shell script  is  executed  (see  COMMAND  EXECUTION  above),  rbash
       wyłącza wszelkie ograniczenia w powłoce zrodzonej do wykonania skryptu.

ZOBACZ TAKŻE

       Bash Features, Brian Fox i Chet Ramey
       The Gnu Readline Library, Brian Fox i Chet Ramey
       The Gnu History Library, Brian Fox i Chet Ramey
       Portable Operating System Interface (POSIX) Part 2: Shell and Utilities, IEEE --
              http://pubs.opengroup.org/onlinepubs/9699919799/
       http://tiswww.case.edu/~chet/bash/POSIX -- opis trybu posix
       sh(1), ksh(1), csh(1)
       emacs(1), vi(1)
       readline(3)

PLIKI

       /bin/bash
              Plik wykonywalny powłoki bash
       /etc/profile
              Ogólnosystemowy plik inicjujący, wykonywany dla powłok zgłoszeniowych
       /etc/bash.bashrc
              Ogólnosystemowy plik startowy dla powłoki interaktywnej
       /etc/bash.bash.logout
              Ogólnosystemowy  plik  porządkujący  dla powłoki zgłoszeniowej, wykonywany podczas kończenia przez
              nią pracy
       ~/.bash_profile
              Osobisty plik inicjujący, wykonywany dla powłok zgłoszeniowych
       ~/.bashrc
              Indywidualny plik startowy dla powłoki trybu interaktywnego
       ~/.bash_logout
              Indywidualny plik porządkujący dla powłoki zgłoszeniowej, wykonywany podczas kończenia  przez  nią
              pracy
       ~/.inputrc
              Indywidualny plik inicjujący do readline

AUTORZY

       Brian Fox, Free Software Foundation
       bfox@gnu.org

       Chet Ramey, Case Western Reserve University
       chet.ramey@case.edu

ZGŁOSZENIA BŁĘDÓW

       Jeśli znajdziesz w bash błąd, powinieneś go zgłosić. Ale najpierw powinieneś upewnić się, że rzeczywiście
       jest  to błąd i że pojawia się w najświeższej wersji bash jaką masz. Jest ona zawsze dostępna pod adresem
       ftp://ftp.gnu.org/pub/gnu/bash/.

       Po ustaleniu, że błąd faktycznie istnieje, użyj polecenia bashbug do wysłania  zgłoszenia  błędu.   Jeśli
       masz  poprawkę  usuwającą  problem,  zachęcamy  do  przesłania  jej  również!  Sugestie  i `filozoficzne'
       zgłoszenia błędów mogą być przesyłane [w języku angielskim] do bug-bash@gnu.org  lub  wysyłane  na  grupę
       dyskusyjną gnu.bash.bug.

       WSZYSTKIE zgłoszenia błędów powinny zawierać:

       Numer wersji bash
       Sprzęt i system operacyjny
       Użyty kompilator
       Opis błędnego zachowania
       Krótki skrypt lub przepis na uzyskanie błędu

       bashbug  wstawia  pierwsze  trzy  pozycje  automatycznie  do  szablonu jaki udostępnia w celu wypełnienia
       zgłoszenia błędów.

       Komentarze i zgłoszenia błędów dotyczące tej strony podręcznika  [oryginału]  powinny  być  kierowane  na
       adres chet.ramey@case.edu.

BŁĘDY

       Jest za duży i zbyt wolny.

       Istnieje trochę subtelnych różnic pomiędzy bash a tradycyjnymi wersjami sh, głównie z powodu specyfikacji
       POSIX.

       Aliasy w niektórych zastosowaniach wprawiają w zakłopotanie.

       Poleceń wbudowanych powłoki i funkcji nie można zatrzymywać/wznawiać.

       Polecenia  złożone  i  sekwencje  poleceń  postaci `a ; b ; c' nie są obsługiwane przychylnie przy próbie
       wstrzymania procesu.  Gdy  proces  jest  zatrzymany,  powłoka  natychmiast  wykonuje  następne  polecenie
       sekwencji.   Wystarcza  umieszczanie  sekwencji  poleceń wewnątrz nawiasów by wymusić wykonanie ich przez
       podpowłokę, która może być zatrzymana jako całość.

       Zmienne tablicowe nie mogą być (na razie) eksportowane.

       Może istnieć tylko jeden aktywny koproces w danym czasie.

T◈UMACZENIE

       Autorami polskiego tłumaczenia niniejszej strony podręcznika  są:  Wojtek  Kotwica  <wkotwica@post.pl>  i
       Michał Kułach <michal.kulach@gmail.com>

       Niniejsze  tłumaczenie  jest  wolną  dokumentacją.  Bliższe informacje o warunkach licencji można uzyskać
       zapoznając  się  z  GNU General Public License w wersji 3  lub  nowszej.   Nie   przyjmuje   się   ŻADNEJ
       ODPOWIEDZIALNOŚCI.

       Błędy  w  tłumaczeniu  strony  podręcznika  prosimy  zgłaszać  na  adres  listy  dyskusyjnej manpages-pl-
       list@lists.sourceforge.net.

GNU Bash 5.1                                     2020 October 29                                         BASH(1)